Sosyal Dışlanmanın Kur'ani Bağlamı

Modern toplumların en önemli problemlerinden birisi olan sosyal dışlama, yoksulluğun ve eşitsizliğin baş göstermesine sebebiyet vermekle beraber siyasi, sosyal ve iktisadi alanda da toplumsal birliği etkileyen son derece önemli kavramlardandır. Bu durumdan hareketle dışlamanın insan hayatının her bölümünde ortaya çıkarak hayatı olumsuz etkileyebilecek çok boyutlu ve dinamik bir problem olduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz. İnsan fıtraten sosyal bir varlıktır ve toplum içerisinde hayatını idame ettirdiği takdirde bu duruma uygun bir yaşam sürdürebilir. Toplum dışında kaldığı zaman insan doğasından uzaklaşmış olur ve bu durumda bireysel ve toplumsal sorunları kaçınılmaz hale getirir. Kur’an’ın ortadan kaldırmak istediği sosyolojik kavramlardan birisi de dışlamadır. Kur’an-ı Kerim bireyleri kıymetli görmekte, iradesi dışındaki farklılıklardan ötürü birini dışlayıp değersiz görmeyi ve aşağılamayı hoş karşılamamakta gerek birey gerekse toplum olarak herkesi eşit kabul etmektedir. Hatta Kur’an-ı Kerim’in bu bütünleştirici bakış açısından dolayı müşrikler ve diğer gruplar tarafından dışlanan köleler, fakirler ve kadınlar İslam’ı daha kolay kabul etmişlerdir. Kendilerini onlardan üstün gören zengin, varlıklı gruplardan büyük bir kısmının İslam olmamasının sebeplerinden birisi de budur.

Anahtar Kelimeler:

Dışlanma, İslam, Farklılık, Toplum, Birey

Quranic Context of the Social Exclusion

Social exclusion, one of the most important problems of modern communities, is quite special notion, not only because it causes to poverty and inequality but also affects social unity in the politic, social and economic areas. Therefore, it is easy to say that the exclusion is multidimensional and dynamic problem that can emerge in every aspects of human life having negative influence on it. Man is social entity because of its nature and in case it maintains its life among the society, can live in a proper way which is suitable for this situation. When it is excluded, it also becomes far away from its nature, so social and individual difficulties turn to inevitable phases. This is why the Quran aims to eliminate exclusion. The Quran, accepts individuals as valuable and qualifies their being excluded and humiliated as so wrong, especially depending on their unchangeable features. According to Quran, everybody is equal whether in terms of indivudial or social. Owing to Quran's this integrating approach, woman and poors beside slaves who are excluded by disbelievers and the other groups, embraced Islam more easily. At the same time, this is one of the reasons of why rich and wealthy groups that see themselves more superior than others, have not embraced the Islam.

Keywords:

Exclusion, Islam, Poverty, Society, Individual,

PDF

___

AKTAN, C. (2002). Yoksullukla mücadele stratejileri. Ankara: Hak-iş sendikaları konfederasyonu yayınları.

ATEŞ, S. (1989). Yüce Kur’an’ın çağdaş tefsiri. İstanbul: Yeni ufuklar neşriyat.

BEALL, J., PİRON, L. (2005). DFID social exclusion review. The london school of economics and political science. London.

BİLGİN, B. (2001). İslam’da ötekine bakış. Ankara üniversitesi ilahiyat fakültesi dergisi. S.42(1) ss. 11-40.

BİNGÖL, A. (2018). Kur’an’a göre ötekiler. Muş Alparslan üniversitesi sosyal bilimler dergisi. S.6(3) ss. 319-332.

ÇAKIR, Ö. (2002). Sosyal dışlanma. Dokuz eylül üniversitesi sosyal bilimler enstitüsü dergisi. S.3 ss. 83-84.

ÇELİK, H. (1995). Kur’an-ı Kerim’e göre insanın değeri ve üstünlüğü. Atatürk üniversitesi dergisi. S.12 ss. 81-93.

DALDAL, Ş. (2000). Esnekliğin farklı boyutları ve uluslararası dinamikler. Petrol-iş 97-99 yıllığı. İstanbul: Türkiye petrol kimya ve lastik işçileri sendikası.

DOĞAN, İ. (2014). Sosyal dışlanma ve insan onuruna yakışır iş: yoksunlukların algılanması. Journal of social policy conferences. S.69 ss. 135-157.

DURMUŞ, Z. (2003). Kur’an-ı Kerim’de sosyal gruplar. Din bilimleri akademik araştırma dergisi. S.3(3) ss.17-46.

DURMUŞOĞLU, K., KURT, A. (2008). Üç Kur’an yorumunda kadının ötekiliği. Uludağ üniversitesi dergisi. S.17(2). ss. 621-648.

ERDUT, Z. (1998). Rekabetin iş gücü piyasasına etkisi. İzmir: TÜHİS.

GÜNDÜZ, Ş. (2012). Öteki ile ilişkiler açısından islam ve islami tecrübe. Kutlu doğum haftası (hz. peygamber kardeşlik ahlakı ve kardeşlik hukuku) sempozyumu. Ankara: D.İ.B yayınları.

GÜZEL, A., OKUR, A. (1996). Sosyal güvenlik hukuku. İstanbul: Beta basım yayım.

HALLERÖD, B., LARSSON, D. (2008). Poverty welfare problems and social exclusion. International journal of social welfare. S.17 ss. 15-25.

HÖKELEKLİ, H. (2007). Müslüman ve öteki: farklı dini grupların birbirini algılama biçimi. Kur’an-ı Kerim’de ehl-i kitap (tartışmalı ilmi toplantı). İstanbul.

KAĞITÇIBAŞI, Ç. (1990). İnsan aile kültür. İstanbul: Remzi kitapevi yayınları.

KARAMAN, H. Vd. (2012). Kur’an yolu Türkçe meal ve tefsir. Ankara: D.İ.B yayınları.

KORAY, M., TOPÇUOĞLU, A. (1995). Sosyal politika. Bursa: Ezgi kitapevi yayınları.

MEVDUDİ, (2014). Tefhımu’l Kur’an. İstanbul: İnsan yayınları.

ÖZGÖKÇELER, S., BIÇKI, D. (2010). Özürlülerin sosyal dışlanma boyutları bursa ve çanakkale örneklerinden yansıyanlar. Sosyal haklar ulusal sempozyumu.

ÖZKUL, O. (2004). Modern batı medeniyetinin iflas göstergesi: küresel köyde küresel fakirlik. Köprü dergisi. S.88.

SAPANCALI, F. (2003). Sosyal dışlanma. İzmir: İzmir dokuz eylül yayınları.

SAPANCALI, F. (2005). Avrupa birliği’nde sosyal dışlanma sorunu ve mücadele yöntemleri. Çalışma ve toplum dergisi. S.6 ss. 51-105.

SARAÇOĞLU, M., BULUT, E. (2005). Uluslararası ticaret ve sosyal damping. İstanbul üniversitesi iktisat fakültesi mecmuası. S.55 ss. 297-323.

SEYYAR, A. (2003). Sosyal siyaset açısından yoksulluğa karşı mücadele. İstanbul: Deniz feneri yardımlaşma ve dayanışma derneği.

SILVER, H. (1994). Social exclusıon and socıal solıdarıty: three paradıgns. Internatıonal labour revıew. S.5-6 ss. 532.

SMİTH, J. (2000). Policy responses to social exclusion. Open university press. Great Britain.

ŞAHİN, T. (2009). Sosyal dışlanma ve yoksulluk ilişkisi (Sosyal yardım uzmanlık tezi). Ankara: Sosyal yardımlaşma ve dayanışma genel müdürlüğü.

ŞİMŞEK, S. (2012). Hayat kaynağı Kur’an Tefsiri. İstanbul: Beyan yayınları.

TOPRAK, B. Vd. (2010). Türkiye’de farklı olmak din ve muhafazakarlık ekseninde ötekileştirilenler. İstanbul: Metis Yayıncılık.

TUNCA, G. (2010). Sosyal dışlanma sorunu ve mücadele yöntemleri (Çanakkale Fevzi paşa mahallesi örneği) (Yüksek lisans tezi). Çanakkale: Çanakkale on sekiz mart üniversitesi.

YAMAN, A. (2008). Ben ve öteki Kur’an’ın öteki ile ilişkilerde ön gördüğü dengeli barış teorisi. İslami ilimler dergisi. S.3(1) ss. 99-106.