Boğaz Geçişlerinin İstanbul’un Mekânsal Gelişimine Etkileri

Dünya üzerindeki bir çok farklı kültürün birbiriyle etkileşim halinde bulunduğu bir köprü üzerinde bulunan İstanbul şehri, bu kültürel köprü vazifesinin yanında aynı zamanda boğaz geçişleri sayesinde fiili olarak da deniz ulaşımıyla köprü görevi üstlenmiş, 1973 ve 1988 yıllarında faaliyete geçen dünyanın en büyük 20 köprüsü arasına giren boğaz köprüleriyle de Asya ve Avrupa kıtalarını birbirine bağlamıştır. Bu çalışma da, hem ülkemiz hem dünyamız bakımından çok önemli bir yeri olan İstanbul şehrinin mekânsal gelişimine boğaz geçişleri nasıl bir etki oluşturmuştur sorusuna sosyo-ekonomik veriler yardımıyla Coğrafi Bilgi Sistemi CBS ortamında zamansal analizler yapılarak cevap verilmeye çalışılmıştır. Çalışma sonucunda İstanbul’un mekansal gelişiminin köprü ve bağlantı yollarının etrafında kuzeye doğru arttığı tespit edilmiştir

Anahtar Kelimeler:

İstanbul, Boğaz Geçişleri, CBS, Ulaşım, Mekansal Gelişim, Sosyo-Ekonomik Değişim, Zamansal Analiz

The Impact Of Bosphorus Transition On The Spatial Growth Of Istanbul

Istanbul exists on the a crossover which a lot of different cultures in all over the world interact with each other in it. Istanbul city has a duty of cultural crossover, at the same time has undertaken the task of being bridge through the transitions of Bosphorus.Two bridges which begun the operate in 1973 and 1988 connect the continents of Asia and Europe and they are assumed among world’s top 20 bridges. This study emphasize impact of Bosphorus transition on the spatial growth of Istanbul by using the socioeconomic data and temporal analysis in Geographical Information System GIS environment. As a result of study; Istanbul's spatial development has been found to increase towards the North side of the city around bridge and ring roads

Keywords:

Istanbul, The Bosphorus Transition, GIS, Transportation, Spatial Growth, Socio-Economical Change, Temporal Analyse,

PDF

___

BAŞAR, U.G., Uzaktan Algılama Verileri Kullanılarak İstan- bul’da Isı Adalarının Zamansal Analizi, Yüksek Lisans Tezi,İstanbul Teknik Üniversitesi Bilişim Enstitüsü, 2008.
BATUK, F.G., “CBS İle Sosyo Ekonomik Yapı Araştırmasına Yönelik Bir Uygulama”, Coğrafi Bilgi Sistemleri Sempozyumu, 26-27-28 Eylül 1996.
GİLAT M., SUSSMAN J. M., Coordinating Transportation and Land Use Planning in the Developing World: The Case of Mexico City, Massachusetts, 2002.
GİULİANO G., New Direction for Understanding Trans- portation and Land Use, University of California at Irvine, KALKAN, S., ÇETİZ, S., AKAY, Z., (2004), “İstanbul Metro- politen Alanı Ve Bu Alanda Yaşanan Yapısal Değişim” konulu Dünya Şehircilik Günü 28.Kolokyumu, 8-9-10 Kasım
TAŞDEMİR, İ., Boğaz Geçişlerinin İstanbul Üzerinde Oluştur- duğu Sosyo-Ekonomik Değişimlerin CBS Ortamında İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 2009.
TEZER, A., Kentsel Ulaşım Planlamasında Arazi Kullanımı- Ulaşım Etkileşiminin Modellenmesi: İstanbul Üzerine Bir Değerlendirme, Doktora Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 1997.
Çizelge 2.1: Veri Tasarımı Veri Orjinal Formatı Kaynağı İçerik-Açıklama CVT Dönüştürme İşlemi CVT Sınıf Adı ve Veri Türü yılı AutoCAD yerleşimi Tezer (1997) Doktora Tezi faydalanarak hazırladığını ifade etmiştir.
Cad verisi ArGIS-mdb formatına dönüştürülmüş grafik düzeltmeleri yapılmıştır. Tek parça halindeki bu veri İlçe sınr katmanı ile çakıştırılarak ilçelere göre ayrılmış ve gerekli veriler girilmiştir. Yerleşim 1955 yılı yerleşimi AutoCAD Tezer (1997) doktora tezi faydalanarak hazırladığını ifade etmiştir.
Cad verisi ArGIS-mdb formatına dönüştürülmüş grafik düzeltmeleri yapılmıştır. Tek parça halindeki bu veri İlçe sınr katmanı ile çakıştırılarak ilçelere göre ayrılmış ve gerekli veriler girilmiştir. Yerleşim 1965 yılı yerleşimi AutoCAD Tezer (1997) doktora tezi faydalanarak hazırladığını ifade etmiştir.
Landsat uydu görüntülerinden sınıflandırılmıştır. Yerleşim, tarım, orman ve deniz sınıflarını içermektedir. Cad verisi ArGIS-mdb formatına dönüştürülmüş grafik düzeltmeleri yapılmıştır. Tek parça halindeki bu veri İlçe sınr katmanı ile çakıştırılarak ilçelere göre ayrılmış ve gerekli veriler girilmiştir. Raster veri vektör-poligon veri yapısına dönüştürülmüş yerleşim alanları ilçe sınırlarıyla çakıştırılarak ilçelere göre ayrılmıştır. Yerleşim 1975 yılı Arazi Kullanımı Başar ve Kaya (2008) Yerleşim 1987 yılı Arazi Kullanımı Başar ve Kaya (2008) orman ve deniz sınıflarını içermektedir.
Landsat uydu görüntülerinden sınıflandırılmıştır. Yerleşim, tarım, orman ve deniz sınıflarını içermektedir. Raster veri vektör-poligon veri yapısına dönüştürülmüş yerleşim alanları ilçe sınırlarıyla çakıştırılarak ilçelere göre ayrılmıştır. Yerleşim 1997 yılı Arazi Kullanımı Başar ve Kaya (2008)
Raster veri vektör-poligon veri yapısına dönüştürülmüş yerleşim alanları ilçe sınırlarıyla çakıştırılarak ilçelere göre ayrılmıştır. Yerleşim 2007 ve 1984 yılları Bina sayıları Tezer (1997) doktora tezi
Veri tabanı tablosu olarak kullanılmıştır. içermektedir. Bina 1975-1984 , 1999 ve yılları Bina sayıları İBB (2008)
İstanbul geneli bina sayılarını içermektedir. İlçe sınırlarıyla çakıştırılarak bina verisine ilçe adları yazdırılmıştır. Bina 1987-1999