Devlet, Piyasa ve Toplum: Karl Polanyi ve Friedrich A. Hayek Üzerine Bir İnceleme

Bireysel yaşam genel olarak; siyasal, ekonomik ve sosyolojik yapılar tarafından belirlenmektedir. Bu yapıları şekillendiren temel güçler ise sırasıyla devlet, piyasa ve toplumdur. Karl Polanyi ve Friedrich Hayek'in devlet, piyasa ve toplum üzerine ortaya koydukları açıklamaları karşılaştırmalı olarak ele alındığında, insan yaşamının anlaşılması için bütünsel bir yaklaşıma ulaşılabilmektedir. Bu bağlamda iki düşünür, aynı olgulara yönelik zıt bakış açıları sunarak, sosyal bilimler içinde iki farklı çizginin öncüleri olmuşlardır. Çalışmada, bu düşünürlerin sonraki çalışmaların ideolojik olarak sınıflandırılmasında belirleyici bir güce sahip oldukları tespitinde bulunulmaktadır. Buradan hareketle düşünürlere ait görüşlerin; sosyal bilimler için “ideolojik bir pH değeri”ni temsil ettiği öne sürülmektedir. Polanyi piyasa sistemi tarafından sunulan bireysel özgürlükler ve eşitlik ideallerinin, sistemin işleyişi sonrasında gerçekleşmediğine dikkat çekerek toplumsal değerleri ön plana çıkarmaktadır. Hayek ise piyasanın, insanın refahı ve özgürlüğünü sağlayan en iyi kurumsal düzen olduğunu savunmaktadır. Bu çalışma genel olarak, Hayek’in serbest piyasa savunusu ile onun karşısında yer alan Polanyi’nin gömülü ekonomik sistemini; siyasi, ekonomik ve sosyal yönleriyle birlikte karşılaştırmalı olarak tartışmayı amaçlamaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Polanyi, Hayek, Devlet, Piyasa, Toplum

State, Market and Society: A Study on Karl P. Polanyi and Friedrich A. Hayek

Individual life in general; It is determined by political, economic and sociological structures. The main forces that shape these structures are the state, market and society, respectively. When the views of Karl Polanyi and Friedrich Hayek on the state, market and society are considered comparatively, a holistic approach can be reached for understanding human life. In this context, the two thinkers have been the pioneers of two opponents lines in social sciences by putting forward opposite perspectives on the same phenomena. In the study, it is determined that these thinkers have a descriptive power in the ideological classification of later studies. Based on this, the views of the thinkers; It is put forward that it represents an "ideological pH value" for the social sciences. Polanyi draws attention that the ideals of individual freedom and equality claimed by the market system are not realized; brings social values to the fore.. Hayek claims that the market is the best institutional order that ensures human well-being and freedom. This study aims to discuss Hayek's free market view and Polanyi's embedded economic system with its political, economic and social aspects comparatively.

Keywords:

Polanyi, Hayek, State, Market, Society,

PDF

___

Balaam D. N. ve Dillman, B. (2018). Uluslararası Ekonomi Politiğe Giriş. Ankara: Adres Yayınları.
Buğra, A. (1986). Önsöz, Büyük Dönüşüm: Çağımızın Siyasal ve Ekonomik Kökenleri içinde (10 ss.). İstanbul: Alan Yayıncılık.
Buğra, A. (1995). İktisatçılar ve İnsanlar: Bir Yöntem Çalışması. İstanbul: İletişim Yayınları.
Buğra, A. (2017). Devlet ve İşadamları. İstanbul: İletişim Yayınları.
Butler, E. (2001). Hayek, Çağımız İktisat ve Siyaset Felsefesine Katkısı. (Çev. Y.Z. Çelikkaya). Ankara: Liberte Yayınları. (Orijinal yayın tarihi, 1985).
Cahill, D. (2018). Polanyi, Hayek and Embedded Neoliberalism. Globalizations, 15(7), 977-994.
Cangiani, M. (1994). Prelude to The Great Transformation: Karl Polanyi’s articles for Der Österreichische Volkswirt’. (K. McRobbie Ed.), Humanity, Society and Commitment: On Karl Polanyi içinde (7-24 ss.). Black Rose Books.
Cha, T. (2017). Re-reading Friedrich Hayek and Karl Polanyi in the Late-Modern Condition of Fragility. Political Studies Review, 15(3), 391-403.
Dale, G. (2018). Karl Polanyi vs Friedrich von Hayek: The Socialist Calculation Debate and Beyond. Hayek: A Collaborative Biography içinde (283-308 ss.). Cham: Palgrave Macmillan.
De Almeida, R. G., ve Fernández, R. G. (2015). Hayek versus Polanyi: espontaneidade e desígnio no capitalismo. Revista Econômica, 17(1).
Eren, A. A. ve Sert, M. (2008). Hayek ve Polanyi'nin İktisadi Düşüncelerinin Oluşumunda Viyana ve Budapeşte Etkisi. Ekonomik Yaklaşım, 19(67), 21-46
Faria, F. N. (2018). The Double Movement in Polanyi and Hayek: Towards the Continuation of life. Ethics, Politics & Society, 1, 22-22.
Filip B. (2012). Polanyi and Hayek on Freedom, the State, and Economics, International Journal of Political Economy, 41(4), 69-87.
Gamble, A. (1997). "Hayek ve Sol." Liberal Düşünce Topluluğu, (6), 23-31.
Hatipoğlu, O. G. (2019). Frıedrıch August von HAYEK, The Road To Serfdom (Kölelik Yolu). Türkiye Siyaset Bilimi Dergisi. 2(1), 177-185.
Hayek, F. A. (1952). The Counter-Revolution of Science Studıes On The Abuse of Reason. Illınoıs: The Free Press Glencoe.
Hayek, F. A. (1978). The Constitution of Liberty. Chicago: The University of Chicago Press.
Hayek, F. A. (1981). Law, legislation and Liberty: The Political Order of a Free People (Vol. 3). University of Chicago Press.
Hayek, F. A. (1984). “Competition as a Discovery Procedure”, (C. Nishiyama ve K. Leube (Eds.), The Essence of Hayek içinde, (254-265 ss.). Stanford, Ca.: Hoover Institution Press.
Hayek, F. A. (1988). The Fatal Conceit. W.W. Bartley III (Ed.). Chicago, IL: University of Chicago Press.
Hayek, F. A. (1994). Kanun, Yasama Faaliyeti ve Özgürlük, Kurallar ve Düzen. (Çev: A. Yayla), Ankara: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları. (Orijinal yayın tarihi, 1978).
Hayek, F. A. (1999). Kölelik Yolu (Çev. T. Feyzioğlu ve Y. Arslan). Ankara: Liberte. (Orijinal yayın tarihi, 1944).
Hayek, F. A. (2013). Özgürlüğün Anayasası. (Çev. Y. Z. Çelikkaya). Ankara: BigBang Yayınları. (Orijinal yayın tarihi, 1960).
Hobbes, T. (2007). LEVIATHAN veya Bir Din ve Dünya Devletinin İçeriği, Biçimi ve Kudreti (Çev. S. Lim). İstanbul: YKY. (Orijinal yayın tarihi, 1651).
Höpner, M., ve Schäfer, A. (2012). Embeddedness and Regional İntegration: Waiting for Polanyi in a Hayekian Setting. International Organization, 66(3), 429-455.
Innset, O. (2017). Markets, Knowledge and Human Nature: Friedrich Hayek, Karl Polanyi and Twentieth-Century Debates on Modern Social Order. European History Quarterly, 47(4), 679-700.
Lindsay, P. (2015). Polanyi, Hayek, and the Impossibility of Libertarian Ideal Theory. Polity, 47(3), 376-396.
Mandeville, B. (1998). The Fable of the Bees or Private Vices, Publick Benefits, Vol. 1-2, Indianapolis: Liberty Fund. (Orijinal yayın tarihi, 1714).
Marx, K. (1990). Capital, Vol. I. London: Penguin Books. (Orijinal yayın tarihi, 1867).
Migone, A. (2011). Embedded Markets: A Dialogue Between FA Hayek and Karl Polanyi. The Review of Austrian Economics, 24(4), 355.
Miller, D. (1989). The Fatalistic Conceit. Critical Review: A Journal of Politics and Society, 3(2), 310-323.
O’neill, J. (2001). Piyasa; Etik, Bilgi ve Politika, (Çev. Ş.S. Kaya). İstanbul: Ayrıntı Yayınları. (Orijinal yayın tarihi, 1898).
Özel, H. (2013). Piyasa Ütopyası. Bilgesu Yayıncılık.
Özel, H. (2019). The Road to Serfdom against The Great Transformation: A Comparison with Reference to Unintended Consequences. Yildiz Social Science Review, 5(2), 135-154.
Patomäki, H. (2014). On the Dialectics of Global Governance in the Twenty-First Century: A Polanyian Double Movement?. Globalizations, 11(5), 733-750.
Petek, A. ve Güder, M. (2020). Karl Polanyi’de “Gömülülük (Emdeddedness)” Kavramı ve Yeni Bir Düzen İnşası Olarak “Gömülü Liberalizm” (S. Öztürk Ed.). Sosyal ve Beşeri Bilimlerde Teori ve Araştırmalar II (3) içinde (41-77 ss.). Ankara: Gece Kitaplığı.
Polanyi, K. (1947). On Belief in Economic Determinism. The Sociological Review, 39(1), 96-102.
Polanyi, K. (1986). Büyük Dönüşüm. (Çev. A. Buğra). İstanbul: Alan Yayınları. (Orijinal yayın tarihi, 1944).
Polanyi, K. (2001). The Great Transformation: The Political And Economic Origins Of Our Time. Beacon Press. (Orijinal yayın tarihi, 1944).
Polanyi, K. (2016). Büyük Dönüşüm, Çağımızın Siyasal ve Ekonomik Kökenleri (13. Baskı). (.ev: A. Buğra). İstanbul: İletişim Yayınları. (Orijinal yayın tarihi, 1944).
Polanyi, K., ve Pearson, H. W. (1977). Livelihood of Man, Academic Press.
Sarıtaş, Ş. E. (2019). Piyasa Ekonomisi ve Özgürlük İlişkisi Üzerine Bir Tartışma. Journal of Communication Theory & Research/Iletisim Kuram ve Arastirma Dergisi, (49).
Schroyer, T. (1991). Karl Polanyi’s Post-Marxist Critical Theory. In the Legacy of Karl Polanyi içinde (66-85 ss.). Birleşik Krallık: Palgrave Macmillan.
Short, N. (2018). Market/society: Mapping Conceptions of Power, İdeology and Subjectivity in Polanyi, Hayek, Foucault, Lukács. Globalizations, 15(7), 941-955.
Smith, A. (1759). The Theory of Moral Sentiments, Londra.
Standing, G. (2007). "Labor Recommodification İn The Global Transformation". (D. Salee Ed.), Reading Karl Polanyi For The Twenty-First Century (67-93 ss.). New York: Palgrave Macmillan.
Steele, G.R. (1996). The Economics of Friedrich Hayek. Londra: Macmillian ve ABD: St.Martin Press.
Stiglitz, J. E. (2001), Önsöz, The Great Transformation: The Political And Economic Origins Of Our Time içinde (vii- xxiii ss.), Beacon Press.
Şaylan, G. (2016). Postmodernizm. Ankara: İmge Kitabevi.
Üşenmez, Ö., ve Duman, L. (2016). Revisiting Free Market Utopia: A Hayek-Polanyi Reminder. Journal of Economic and Social Thought, 3(1), 101-112.
Valderrama, P. (2012). " Planning for Freedom" Hayekian and Polanyian Policies in Latin America. International Journal of Political Economy, 41(4), 88-105.
Wallerstein, I. M. (2011). Dünya-Sistemleri Analizi: Bir Giriş. (Çev. E. Abadoğlu ve N. Ersoy). İstanbul: Bgst Yayıncılık.
Worth, O. (2017). Reviving Hayek’s Dream. Globalizations, 14(1), 104-109.
Yıldırım, E. ve Duman, M. (1998). Hayek ve Piyasanın Kendiliğinden Düzeni. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, (41-42), 239-252.
Zullo, R. (2021). Non-market Institutions and Crime in US Counties: Hayek v. Polanyi. Review of Social Economy, 79(2), 310-332. .