BIST Sigorta Endeksinde CRITIC Ve MULTIMOOSRAL Tekniklerine Dayalı Finansal Analiz

Finansal performans analizi sektörel bazda firmaların etkinliğinin bir ölçütü olarak görülmektedir. Firmaların rekabet edebilir yapıda olması finansal açından başarılı olmaları ile doğru orantılı olmaktadır. Birden çok finansal oranın bir arada değerlendirmesi ile gerçekleşen analiz, bu bağlamda Çok Kriterli Karar Verme problemi olarak adlandırılabilmektedir. Çalışma kapsamında BIST Sigorta Endeksi dahilinde bulunan firmaların finansal performans analizi gerçekleştirilmiştir. Bu alanda sıklıkla kullanılan finansal oranların önem değerleri, objektif bir değerlendirme yaklaşımı olan CRITIC ile önceliklendirilmiştir. Sonuçlarda karlılık oranları önem bakımından öne çıkarken değerlendirme periyodu açısından değerlerin yakın olduğu gözlenmiştir. Firmaların performans sıralamaları ise beş farklı sıralama yaklaşımını birlikte kullanan MULTIMOOSRAL yaklaşımı ile gerçekleştirilmiştir. Finansal performans analizi sonuçları topluca değerlendirildiğinde önerilen bütünleşik yaklaşımın etkinliğinin yüksek olduğu gözlenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

MULTIMOOSRAL;, CRITIC, MULTIMOOSRAL, BIST Sigorta, finansal performans.

Financial Analysis Based on CRITIC and MULTIMOOSRAL Techniques in BIST Insurance Index

Financial performance analysis is seen as a measure of the efficiency of companies on a sectoral basis. The fact that companies are competitive is directly proportional to their financial success. Analysis performed by evaluating multiple financial ratios together can be named as Multi Criteria Decision Making problem in this context. Within the scope of the study, the financial performance analysis of the companies included in the BIST Insurance Index was performed. The importance values of financial ratios, which are frequently used in this field, have been prioritized by CRITIC, an objective evaluation approach. While profitability rates stand out in terms of importance in the results, it has been observed that values are close in terms of the evaluation period. The performance rankings of the companies were made with the MULTIMOOSRAL approach, which uses five different ranking approaches together. When the results of the financial performance analysis are evaluated collectively, it is observed that the efficiency of the proposed integrated approach is high.

Keywords:

CRITIC, MULTIMOOSRAL, BIST Insurance, financial performance.,

PDF

___

Acar, M. (2019). Finansal Performansin Belirlenmesinde Ve Siralanmasinda Topsis Çok Kriterli Karar Verme Yönteminin Kullanilmasi: Bist Sigorta Şirketleri Uygulamasi. Finansal Arastirmalar ve Calismalar Dergisi, 11(21), 136-162.
Altan, İ. M., ve Yildirim, M. (2019). Sigorta Sektörünün Finansal Performansının Entropi Ağırlıklandırmalı TOPSIS Yöntemiyle Analizi ve Değerlendirilmesi. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 8(1), 345-358.
Aytekin, A., ve Karamaşa, Ç. (2017). Analyzing financial performance of insurance companies traded in BIST via fuzzy Shannon’s entropy based fuzzy topsis methodology. Alphanumeric Journal, 5(1), 71-84.
Cummins, J. D., Tennyson, S., ve Weiss, M. A. (1999). Consolidation and efficiency in the US life insurance industry. Journal of banking & Finance, 23(2-4), 325-357.
Çakır, S. (2016). Türk sigortacılık sektöründe çok kriterli karar verme teknikleri (ÇKKV) ile performans ölçümü: BIST uygulaması. Çukurova Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20(1), 127-147.
Diakoulaki, D., Mavrotas, G., ve Papayannakis, L. (1995). Determining objective weights in multiple criteria problems: The critic method. Computers & Operations Research, 22(7), 763-770.
Dwivedi, R., Prasad, K., Mandal, N., Singh, S., Vardhan, M., ve Pamucar, D. (2021). Performance evaluation of an insurance company using an integrated Balanced Scorecard (BSC) and Best-Worst Method (BWM). Decision Making: Applications in Management and Engineering, 4(1), 33-50.
Fattahi, R., ve Khalilzadeh, M. (2018). Risk evaluation using a novel hybrid method based on FMEA, extended MULTIMOORA, and AHP methods under fuzzy environment. Safety science, 102, 290-300.
Işık, Ö. (2019). Türkiye'de hayat dışı sigorta sektörünün finansal performansının CRITIC tabanlı TOPSIS ve MULTIMOORA yöntemiyle değerlendirilmesi. Business & Management Studies: An International Journal, 7(1), 542-562.
Jahan, A., Mustapha, F., Sapuan, S. M., Ismail, M. Y., ve Bahraminasab, M. (2012). A Framework For Weighting Of Criteria In Ranking Stage Of Material Selection Process, The International Journal of Advanced Manufacturing Technology, 58(1), 411-420.
Krishnan, A. R., Kasim, M. M., Hamid, R., ve Ghazali, M. F. (2021). A Modified CRITIC Method to Estimate the Objective Weights of Decision Criteria. Symmetry, 13(6), 973.
Kula, V., Kandemir, T., ve Baykut, E. (2016). Borsa istanbul’da işlem gören sigorta ve BES şirketlerinin finansal performansının gri ilişkisel analiz yöntemi ile incelenmesi. Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, XVIII(1), 37-53.
Mandić, K., Delibašić, B., Knežević, S., ve Benković, S. (2017). Analysis of the efficiency of insurance companies in Serbia using the fuzzy AHP and TOPSIS methods. Economic research-Ekonomska istraživanja, 30(1), 550-565.
Ömürbek, N., ve Özcan, A. (2016). BİST’de işlem gören sigorta şirketlerinin MULTIMOORA yöntemiyle performans ölçümü. Uluslararası İşletme, Ekonomi ve Yönetim Perspektifleri Dergisi, 1(2), 64-75.
Perçin, S., ve Sönmez, Ö. (2018). Bütünleşik Entropi Ağirlik Ve TOPSIS Yöntemleri Kullanilarak Türk Sigorta Şirketlerinin Performansinin Ölçülmesi. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 565-582.
Shen, K. Y., Hu, S. K., ve Tzeng, G. H. (2017). Financial modeling and improvement planning for the life insurance industry by using a rough knowledge based hybrid MCDM model. Information Sciences, 375, 296-313.
Tayyar, N., Yapa, K., Durmuş, M., ve Akbulut, İ. (2018). Referans İdeal Metodu ile Finansal Performans Analizi: BİST Sigorta Şirketleri Üzerinde Bir Uygulama. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 7(4), 2490-2509.
Torbati, A. R., ve Sayadi, M. K. (2018). A new approach to investigate the performance of insurance branches in Iran using best-worst method and fuzzy inference system. Journal of Soft Computing and Decision Support Systems, 5(4), 13-18.
Triantaphyllou, E., ve Sánchez, A. (1997). A sensitivity analysis approach for some deterministic multi‐criteria decision‐making methods. Decision sciences, 28(1), 151-194.
Ulutaş, A., Stanujkic, D., Karabasevic, D., Popovic, G., Zavadskas, E. K., Smarandache, F., ve Brauers, W. K. (2021). Developing of a Novel Integrated MCDM MULTIMOOSRAL Approach for Supplier Selection. Informatica, 32(1), 145-161.
Ünal, E. A. (2019). Bütünleşik Entropi Ve Edas Yöntemleri Kullanilarak Bist Sigorta Şirketlerinin Performansinin Ölçülmesi. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(4), 555-566.
Wu, H. W., Zhen, J., ve Zhang, J. (2020). Urban rail transit operation safety evaluation based on an improved CRITIC method and cloud model. Journal of Rail Transport Planning & Management, 16, 100206.
Yayla, Ş. O. (2019). Sigortacılık ve Türkiye'de Sigorta Sektörünün Durumu. Liberal Düşünce Dergisi, 24(94), 107-125.
Zhao, M., Wang, X., Yu, J., Xue, L., ve Yang, S. (2020). A construction schedule robustness measure based on improved prospect theory and the Copula-CRITIC method. Applied Sciences, 10(6), 2013.
Žižović, M., Miljković, B., ve Marinković, D. (2020). Objective methods for determining criteria weight coefficients: A modification of the CRITIC method. Decision Making: Applications in Management and Engineering, 3(2), 149-161.