BANKA KÂRLILIK ORANLARININ PANEL VERİ ANALİZİ İLE DEĞERLENDİRİLMESİ: TÜRKİYE’DE FAALİYET GÖSTEREN MEVDUAT VE KATILIM BANKALARININ KARŞILAŞTIRILMASI
Katılım bankalarının çalışma ilkeleri mevduat bankalarından farklı olmakla birlikte, finansal sistemi tamamlayıcı özellikte olmalarından dolayı, mevduat bankaları ile aynı rekabet ortamı içinde faaliyet gösterdikleri bir hakikattir. Araştırmada çalışma ilkeleri farklılık arz eden katılım bankaları ile mevduat bankaları arasında performans karşılaştırılması yapılmış ve bahsi geçen bankaların kârlılığına etki eden faktörler belirlenmeye çalışılmıştır. Türkiye‘de faaliyet gösteren üç katılım bankası ve aktif büyüklüklerine göre ilk dört mevduat bankası örneklemi oluşturmaktadır. Araştırma dönemi 2015-2018 yılları arasında toplam on dört çeyrek dönemi içermektedir. Banka türü açısından performans göstergelerindeki farklılıklar panel veri analizi yardımı ile belirlenmeye çalışılmıştır. Uygulanan panel veri analizinde bağımlı değişken olarak öz kaynak kârlılığı ve aktif kârlılık kullanılmıştır. Banka kârlılığı etkileyen pek çok içsel faktör bağımsız değişken olarak kullanılmıştır. Yapılan analiz sonuçları karşılaştırıldığında ∆K4(Net Faiz(Kar Payı) Faiz Geliri (Gideri)/Toplam Aktif)katılım bankalarında kârlılığı artırırken mevduat bankalarında kârlılığı azaltmaktadır.
Anahtar Kelimeler:
Katılım Bankacılığı, Panel Veri Analizi, Finansal Oranlar, Banka Kârlılığı
ANALYSIS OF BANK PROFITABILITY RATIOS WITH PANEL DATA: COMPARISON OF DEPOSIT AND PARTICIPATION BANKS OPERATING IN TURKEY
In addition to being a complementary component of the financial system due to the fact that the working rules of participation banks are different from the deposit banks, it is a fact that they operate in the same competitive environment as deposit banks. In the this study, performance comparison was made between participation banks and deposit banks whose working were different and factors affecting the profitability of these banks were tried to be determined. According to by return on assets of commercial banks operating in Turkey of first four banks and three participation banks in Turkey is researched. The research period includes 14 quarter periods of 2015-2018. Differences in performance indicators in the point of bank type were tried to be explanined with the help of panel data analysis. Equity profitability and active profitability were used as the dependent variable in the panel data analysis. Many internal factors affecting bank profitability were used as independent variables. When the analysis results are compared, ∆K4 (Interest Income or Expense / Total Assets) increases profitability in participation banks and decreases profitability in deposit banks.
___
- Kaynakça
- Acaravcı, S., Çalım, A. (2013). Turkish Banking Sector’s Profitability Factors. International Journal of Economics and Financial Issues, 3(1), 27-41.
- Akala İ. (2018). Comparing Financial Performances of Conventional and Participation Banks: Case of Turkey (2005 - 2015). International Journal of Inspiration & Resilience Economy, 2(1), 11-17.
- Aktepe, İ. E. (2010). İslam, Hukuk Çerçevesinde Finansman ve Bankacılık. Hayat Yayın Grubu.
- Alam, N., Gupta, L., Shanmugam, B. (2017). Islamic Finance: A Practical Perspective. Palgrave Macmillan Publishing. Cham, Switzerland.
- Aris, R. (2010). Competitive conditions in Islamic and conventional banking: A global perspective. Review of Financial Economics,19, 101-108.
- Atar A. (2017). Başlangıcından Günümüze Dünyada ve Türkiye'de İslami Bankacılığın Genel Durumu, Tarih Kültür ve Sanat Araştırmaları Dergisi, 4(6), 1029-1062.
- Bader, M., Shamsher M., Arıff , M., Taufıq H. (2008). Cost, Revenue, And Profıt Effıcıency Of Islamıc Versus Conventıonal Banks: Internatıonal Evıdence Usıng Data Envelopment Analysıs. Islamic Economic Studies, 15(2), 23-76.Baltacı, N. (2016). Banka ve Finansal Sistem. Ekin Kitapevi. (Türk Bankacılık Sektörünün Tarihsel Gelişimi ve Bugünü. Bölümü).
- Demez, S., Ustaoğlu M., İncekara A. (2018). Determining and Examining the Performance Index of Dual Banking System: A Panel Data Comparative Analyse for Turkey. Istanbul Journal of Economics, 68(2), 221-241.
- Demirel, E., Atakişi, A., Abacıoğlu, S. (2013). Bankacılık Faaliyet Oranlarının Panel Veri Analizi: Türkiye'deki Kamu, Özel Ve Yabancı Sermayeli Bankaların Durumu. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 7, 101-111.
- Demirgüç-Kunt, A., Huizinga, H. (2000). Financial structure and bank profitability. Retrieved fromhttp://siteresources.worldbank.org/INTFR/Resources/475459- 1108132178926/Kunt_Huizinga.pdf. E.T. 12.02.2019.
- Dietrich, A., Wanzenried, G. (2014). The determinants of commercial banking profitability in lowmiddle and high-income countries. Ouarterly Review of Economics and Finance, 54(3), 337-354.
- Deran, A., Özulucan A. (2009). Katılım Bankacılığı İle Geleneksel Bankaların Bankacılık Hizmetleri ve Muhasebe Uygulamaları Açısından Karşılaştırılması. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(11). 85-108.
- Doğan, M. (2013). Katılım ve Geleneksel Bankaların Finansal Performanslarının Karşılaştırılması: Türkiye Örneği. Muhasebe ve Finansman Dergisi, Nisan, 175-188.
- Er, B., Bulut İ. (2009). Finansal Yenilik ve Açılımları ile Katılım Bankacılığı. Türkiye Katılım Bankalar Birliği Yayınları. (Katılım Bankacılığında İki Yeni Finansal Teknik Önerisi: Mudaraba-Risk Sermayesi Yatırım Ortaklıkları ve Mudaraba-Risk Sermayesi Yatırım Fonları Bölümü).
- Er, B., Güneysu B. (2016). Banka ve Finansal Sistem. Ekin Kitabevi. (Katılım Bankacılığı Bölümü).
- Gökalp, F. (2014). Kriz Öncesi ve Kriz Sonrası Dönemler İtibariyle Katılım Bankaları ve Ticari Bankaların Kârlılığı Üzerine Karşılaştırmalı Bir Araştırma. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 32, 191-201.
- Hanif, M., Tariq, M., Tahir, A., Momeneen, W. (2012). Comperative performance study of conventional banking in Pakistan. International Research Journal of Finance & Economics, 83(1), 62-72.
- Hanif, M. (2011). Differences and Similarities in Islamic and Conventional Banking. International Journal of Business and Social Science, 2(2), 166-175.
- Hasan, M., Dridi, J. (2010). The effects of the global crisis on Islamic and conventional banks: A comparative study. IMF Working Papers, 1-46.
- http://kisisel.ankara.edu.tr/politics.ankara.edu.tr/burca/ekonometri/8-%20Degisenvaryans.pdf. E.T. 25.02.2019.
- Iqbal, M. (2001). Islamic and conventional banking in the nineties: A comparative study. Islamic Economic Studies, 8(2), 1-28.Iqbal, M., Molyneux, P. (2005), Thirty Years of Islamic Banking: History, Performance and Prospects. Palgrave Macmillan Publishing. New York, USA.
- KAP, https://www.kap.org.tr/tr/ Erişim Tarihi 01.01.2019.
- Khan, M., M., Bahatti. (2008). Developments in Islamic Banking The Case of Pakistan. Palgrave Macmillan Publishing. New York, USA. 1-264.
- Kobanoğlu S., Aykol S. (2015). Bankacılık Sistemi Finansal Araçlar, Riskler ve Krizler. Ekin Yayınevi. (Türkiye'de Katılım Bankacılığının Gelişim Süreci Ve Katılım Bankacılığında Kullanılan Finansal Enstrümanlar Bölümü).
- Taşkın, F. D. (2011). Türkiye'de Ticari Bankaların Performansını Etkileyen Faktörler. Ege Akademik Bakış, 11(2), 289 - 298.
- Toraman, C., Ata H, Buğan M. (2015). Mevduat Ve Katılım Bankalarının Karşılaştırmalı Performans Analizi. Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 16(2), 301-310.
- Tatoğlu, F. (2013). Panel Veri Ekonometrisi. İstanbul: Beta Yayıncılık.
- TKBB, http://www.tkbb.org.tr/Documents/Yonetmelikler/TKBB-Strateji-Belgesi.pdf E.T. 01.01.2019 TKBB, http://www.tkbb.org.tr/ E.T. 01.01.2019
- TKBB, http://www.tkbb.org.tr/-genel-sunumlar. E.T. 01.01.2019.
- Yurttadur, M., Demirbaş, H. (2107). Türkiye'de Bulunan Katılım Bankaları ve Özel Sermayeli Mevduat Bankalarının Finansal Performanslarının Karşılaştırılması. İstanbul Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4(2), 89-117.
- Başlangıç: 2018
- Yayıncı: İzmir Demokrasi Üniversitesi