Ulusal mimarlık dönemi Konya yapılarında Türk çini sanatından yansımalar

Selçuklularda Konya aynı zamanda ilim, kültür, sanat ve siyasal m erkezdi.Selçuklu eserleri pek çok sanatın, özellikle de çini sanatının uygulandığı eserlerolarak dikkat çekerler. Konya şehri, çini sanatının en önemli merkezlerinden b i-risi idi. Bununla birlikte Beylikler dönemimden sonra önemini kaybetti. Osmanlıdönem inde ise çini sanatı İznik, İstanbul ve Kütahya da ilerlemiştir. Ve18.yüzyıldan itibaren çini sanatı da diğer alanlar gibi gerilemiştir. 19.yüzyıl sonl arında başlayan Ulusal Mimarlık Dönemiyle birlikte süsleme örnekleri yenidenmimaride görülmeye başlamış tır.Bu makalede, Osmanlıların son döneminde başlayıp Cumhuriyetin ilk döneminde gelişen Ulusal Mimarlık Döneminde Konya da inşa edilen mimari eserlerde görülen çini süslemeleri incelenmiştir. Ayrıca dini ve sivil yapılar görülen bu çinilerin teknik özel likleri, renk ve biçimleri ile etkili oldukları dönemler üzerinde de durulmuştur.

Reflections from Turkish tile art in the structures of national architect ure period in Konya

In the Seljukids, Konya was also the capital of knowledge, culture and artalongside with the political centre.The Seljukid structures appear as placeswhere many arts, especially tile art, were applied. The city was one of the mostsignific ant tile art hubs of the period. Nevertheless, it lost this significance afterbeyliks period. In the Ottoman time, tile art developed in the cities such as Iznik,Istanbul and Kutahya. And starting from 18 th century, tile art also regressed like the other fields of art. With national architecture movement which started in the end of 19 th century, tile decoration samples came up again in architecture.In this article, tile decorations seen in Konya in architectural works whichwere created in the period nam ed national architecture movement that startedin the last periof of Ottomans and developed in the early times of Republics were studied.The technical features, colours, patterns and influential periods of these tiles which appear in religious and civil structures are also emphasised.

PDF

___

» ARSEVEN, Celal Esad; Türk Sanatı Tarihi, II, İstanbul, 1959.
» ASLANAPA, Oktay, Türk Sanatı, 3. Baskı, İstanbul, 1993.
» ASLANOĞLU, İnci;''Birinci ve İkinci Mimarlık Akımı Üzerine Düşünceler'', Mimaride Tü rk Milli Üslubu Semineri (11 -12 Haziran 1984), Bildiriler, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, Ankara,1985, s. 41 -51.
» ASLANOĞLU, İnci; ''Cumhuriyetin İlk Yıllarında Mimari'', Türkler,18, Yeni Türkiye Yayınları, İstanbul, 2002, s. 437 -444.
» BATUR, Afife; ''C umhuriyet Döneminde Türk Mimarlığı'', Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ansiklopedisi, 5, İstanbul, 1993, s.1380 -1420.
» ÇİNİ, Rıfat;Türk Çiniciliğinde Kütahya, Uycan Yayınları, İstanbul, 1991.
» DURAN, Remzi v.dğr.; ''Konyadaki Geç Dönem Osmanlı Yapıları'', Konya Kita bı IX, Konya Ticaret Odası, İpek Yolu Dergisi, Özel Sayı, Konya, 2006, s. 235 -250,
» ERTUĞRUL, Zeynep; Birinci Ulusal Mimarlık Dönemi Mimarlarından Muzaffer Bey: Eserleri ve Sanat Anlayışı, (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler E nstitüsü, Eskişehir, 2007.
» KARPUZ, Haşim, Konya Türk Kültür Varlıkları Envanteri, II, Türk Tarih Kurumu, Ankara, 2009.
» KIZIL, Mustafa; Cumhuriyet Dönemi Kütahya Çinisinde Görülen Uygulama Teknikleri ve Yenilikler, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyon, 2010.
» KONYALI, İbrahim Hakkı; Abideleri ve Kitabeleri ile Konya Tarihi, Konya, 1997.
» KÖSE DOĞAN, Rabia; ''Konya -Merkez PTT Binasının Mimari ve İç Mimari Açıdan İncelenmesi'', Konya Kitabı VII, Konya Ti caret Odası, İpek Yolu Dergisi, Özel Sayı, Konya, 2005, s. 339 -349.
» KÜÇÜKYILMAZLAR, Aysun; İstanbul Ticaret Odası Çini Araştırmaları, İstanbul, 2006.
» ÖNEY, Gönül; İslâm Mimarisinde Çini, İstanbul, 1987.
» SÜMER, Güner; ''Kütahya Çinisi ve Günümüzdeki Durumu'', Türkiyede El Sanatları Geleneği ve Çağdaş Sanatlar İçindeki Yeri Sempozyum Bildirileri, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara, 1997, s. 334 -361.
» SÖZEN, Metin -TAPAN, Mete; Elli Yılın Türk Mimarisi, İstanbul, 1973.
» SÖZEN,Metin -DÜLGERLER,Osman Nuri;''Mimar Muza fferin Konya Öğretmen Lisesi'',O.D.T.Ü.MimarlıkFakültesiDergisi,4,1,1978,s.117 -134.
» SÖZEN,Metin -DÜLGERLER,Osman Nuri;'' ''Birinci Ulusal Mimarlık Döneminin Önemli Bir Yapısı, Konya Sanayi Mektebi'', Doğumunun 100. Yılında Atatürke Armağan, İstanbul, 1981.
» SÖZ EN, Metin , Cumhuriyet Dönemi Türk Mimarlığı, Ankara, 1984.
» YAVUZ, Yıldırım; I. Ulusal Mimarlık Dönemi ve Mimar A. Kemaleddin Bey, Ankara, 1981.
» YETKİN, İerare, Anadoluda Türk Çini Sanatının Gelişmesi, İstanbul,1972.