HZ. PEYGAMBER'İN HANIMI HZ. SAFİYYE'NİN HAYATI VE KİŞİLİĞİ
Bu araştırmanın konusu, tarihî bir şahsiyet olarak Hz. Muhammed'in (sas) eşi Safiyye'dir. Araştırmanın amacı, Safiyye'nin hayatı, şahsiyeti, bir hanım olarak döneminin sosyal hayattaki konumunu tespit edip incelemektir. Bu bağlamda, Safiyye'nin Hz. Peygamber'in aile hayatındaki yeri, eşleriyle münasebetleri ve ilmî kişiliği ele alınmıştır. Safiyye, Hz. Peygamber'in azılı düşmanlarından, Yahudilerin lideri Huyey b. Ahtab'ın kızıdır. Babası, Hz. Peygamber'in müjdelenen son peygamber olduğuna kanaat getirdiği halde inkârı onu iman etmekten alıkoymuştur. Hayber'in fethinde esir edilmiş; Hz. Peygamber onu İslâm'ı seçme konusunda serbest bırakmıştır. İslâm'ı seçen Safiyye, Hz. Peygamber'in evlenme teklifini kabul ederek "Müminlerin Annesi" vasfını kazanmıştır. Hz. Peygamber'in vefatından sonra kendi halinde, ilim ve ibadetle meşgul olan Safiyye, 60 yaşında vefat etmiş ve Bakî' Mezarlığı'na defnedilmiştir. Hz. Peygamber'den on hadis rivayet etmiştir. Akıllı, ilim ve fazilet sahibi, ibadete düşkün, yumuşak huylu, yardımsever ve cömert bir kadın olan Safiyye, bir kısmını saydığımız özellikleri ve Resûlullah'a ileri derecedeki sevgisi sebebiyle İslâm tarihindeki yerini almıştır.
The Life and Character of Honorable Safiyyah, the Wife of the Prophet Muhammad
The subject of this study is Honorable Safiyyah, wife of the Prophet, as a historicalfigure. The purpose is to study the life of Honorable Safiyyah, characterand her position in the social life. In this regard, Honorable Safiyyah's relationshipin the family and with her relationship with the other wives, and her scholarlycharacter have been studied. Safiyyah was the daughter of Huyay b. Ahtab,the leader of Jews and enemy of the Prophet. Even though Huyay was knowingthat he was the prophet of God, his ignorance prevented him to believe in him.After having captured as a slave after the Conquest of Khaybar, the Prophet lether free to choose Islam or not, then she chose to Islam, then accepted the marriageproposal of the Prophet and he married with her, so she became themother of the believers. After the life of the prophet, she lived a quiet life andwas busy with studying of Islam and religious duties. She died at the age 60 andburied "Baqi Grave". The Honorable Safiyyah reported 10 hadiths from theProphet. She was intelligent, has good character, worship loving, helping handand a generous one. These are some features of her. Because of her deep love of the Prophet, she took a special place in the History of Islam.
___
- » Afzalurrahman, Encyclopaedia of Seerah, Sîret Ansiklopedisi, I-VI, çev. Yusuf Balcı vd., İnkılâb Yayınları, İkinci Baskı, İstanbul 1996,.
- » Ahmed b. Hanbel,* Müsnedü Ahmed b. Hanbel, Beyrut 1421/2001.
- » Âişe Abdurrahman, bint Şâti, Nisâü'n-Nebî, Dâru'l-Hilâl, 3. Baskı, Kâhire 1385/1965.
- » "................", Rasûlullah'ın Annesi ve Hanımları, çev. İsmail Kaya, Uysal Kitabevi, 6. Baskı, Konya 1994.
- » Akyıldız, Ali, "Safiye Sultan", DİA, İstanbul 2008, XXXV, 472-473.
- » Algül, Hüseyin, "Ebû Eyyûb el-Ensarî", DİA, İstanbul 1994, X, 123-125.
- » "................", "Evs", DİA, İstanbul 1995, XI, 541-542.
- » Arslantaş, Nuh, İslâm Toplumunda Yahudiler, İz Yayıncılık, İstanbul 2008.
- » "................", Emeviler Döneminde İslâm Dünyasında Yahudiler, İz Yayıncılık, İkinci Baskı, İstanbul 2016.
- » Atçeken, İsmail Hakkı, Hz. Peygamber'in Yahudilerle Münasebetleri, İstanbul 1996.
- » Ateş, Ali Osman, İslâm'a Göre Cahiliye ve Ehl-i Kitap Örf ve Adetleri, Beyan Yayınları, İstanbul 1996.
- » Bâşa, Abdurrahman Re'fet vd. Sahabe Hayatından Tablolar Hanım Sahabiler, çev. Tâceddin Uzun, Kitapkent, Konya 2004.
- » Bayhan, Ahmet Ali, "Safiye Sultan Camii", DİA, İstanbul 2008, XXXV, 473-474.
- » Belâzürî, Ebü'l-'Abbas Ahmed b. Yahya b. Câbir, Ensâbü'l-Eşrâf, thk. Süheyl Zekkâr-Riyâd Zirikli, Daru'l-Fikr, Beyrut 1417/1996.
- » "................", Fütûhu'l-Büldân, çev. Mustafa Fayda, TTK Basımevi, Ankara 2002.
- » Bezzâr,* Ebû Bekr Ahmed b. Amr b. Abdilhâlik, Müsnedü'l-Bezzâr.
- » Boynukalın, Mehmet, "Safî", DİA, İstanbul 2008, XXXV, 469-470.
- » Bozkurt, Nebi, "Künye", DİA, Ankara 2002, XXVI, 558-559.
- » Buhl, Fr, "Medine", İA, Eskişehir 1997, VII, 459-471.
- » Demircan, Adnan, Kızların Gömülerek Öldürülmesi ve Çok Kadınla Evlilik, Beyan Yayınları, İstanbul 2008.
- » Duman, M. Zeki-Altundağ, Mustafa, "Hurûf-ı Mukattaa", DİA, İstanbul 1998, XVIII, 401.
- » Halebî, Mahmûd Ta'ma, Nisâün Havle'r-Resûl, Dârü'l-Ma'rife, Beyrut 1424/2003.
- » Hamidullah, Muhammed, İslâm Peygamberi, çev. Mehmet Yazgan, Beyan Yayınları, İstanbul 2004.
- » "................", "Hayber", DİA, İstanbul 1998, XVII, 20-22.
- » İbn 'Abdilber, Ebû Ömer Yûsuf b. Abdullah b. Muhammed, el-İstî'âb fî Ma'rifeti'l-Ashâb, thk. Ali Muhammed el-Becâvî, Beyrut 1412/1992.
- » "................", ed-Dürer fî İhtisâri'l-Meğâzî ve's-Siyer, Kahire 1423/2002;
- » İbnü'l-Esîr,* İzzuddîn Ebü'l-Hasan Ali b. Ebi'l-Kerem Muhammed, Üsdü'l-Ğâbe fî Ma'rifeti'sSahâbe, I-VII, Daru'ş-Şi'b, Beyrut 1417/1996.
- » İbn Hacer, Ahmed b. Ali el-'Âskalânî, el-İsâbe fî Temyîzi's-Sahâbe, I-VIII, 8. cilt fihrist, Daru'lFikr, Beyrut 1421/2001.
- » İbn Hazm, Ebû Muhammed Ali b. Ahmed b. Sa'îd el-Endelusî, Cevâmiu's-Sîre, Siyerin Özü, Müt.: M. Salih Arı, Çıra Yayınları, İstanbul 2004.
- » İbn Hıbbân, Ebû Hâtim Muhammed b. Hibbân b. Ahmed et-Temîmî el-Büstî, Târîhu'-sSahâbe, Dârü'l-Kütübi'l-'İlmiyye, Birinci Baskı, Beyrut 1408/1988.
- » İbn Hişâm, Ebû Muhammed Abdülmelik el-Himyerî, es-Sîretü'n-Nebeviyye, thk. Mustafa esSekâ, İbrahim el-Ebyârî, Abdü'l-Hafîz Şelebî, I-IV, el-Mektebetü'l-'İlmiyye, Beyrut (t.y.).
- » "................", Sîret-i İbn-i Hişâm Tercemesi, İslâm Tarihi, çev. Hasan Ege, I-IV, Kahraman Yayınları, İstanbul 2001.
- » İbn Kesîr, Ebü'l-Fidâ İsmâil, el-Bidâye ve'n-Nihâye, thk. Ali Şîrî, I-XIV, Beyrut1408/1988.
- » "................", Hadislerle Kur'ân-ı Kerim Tefsiri, çev. Bekir Karlığa, Bedreddin Çetiner, İstanbul 1991.
- » "................", el-Bidâye ve'n-Nihâye, Büyük İslâm Tarihi, çev. Mehmet Keskin, Çağrı Yayınları, İstanbul 1994.
- » İbn Kudâme, Ebû Muhammed Muvaffakuddîn Abdillah b. Ahmed b. Muhammed b. Kudâme el-Cemmâîlî el-Makdisî, et-Tebyîn fî Ensâbi'l-Kureşiyyîn, thk. Muhammed Nayif erRüleymî, Beyrut 1408/1988.
- » İbn Kuteybe, Ebû Muhammed Abdullah b. Müslim ed-Dîneverî, el- Ma'ârif, thk. Servet 'Ukkâşe, Kahire 1992.
- » İbn Sa'd, Muhammed b. Sa'd b. Menîel-Hâşimî, et-Tabakâtü'l-Kübrâ, Dâru'l-Kütübi'l- 'İlmiyye, 2. Baskı, Beyrut 1418/1997.
- » Kazıcı, Ziya, Hz. Muhammed'in Aile Hayatı ve Eşleri, Çamlıca Yayınları, 4. Basım, İstanbul 2003.
- » Mevlana Şibli, Büyük İslâm Tarihi/Asr-ı Saadet, Çev.: Ömer Rıza Doğrul, Eser Neşriyat, İstanbul 1977.
- » Özaydın, Abdülkerim, "Eşter", DİA, İstanbul 1995, XI, 486-487.
- » Özkuyumcu, Nadir, "Medine Yahudileri", Bütün Yönleriyle Asr-ı Saadet'te İslâm, Editör: Vecdi Akyüz, Beyan Yayınları, İstanbul 2006, II, 175-232.
- » "................", "Nadîr (Benî Nâdîr)", DİA, İstanbul 2006, XXXII, 275-276.
- » Şahvar, Ataullah, "Muhammed b. Mesleme", DİA, İstanbul 2005, XXX, 555-556.
- » eş-Şâmî, Şemsüddin Ebu Abdullah Muhammed b. Yusuf es-Sâlihî ed-Dimaşkî (v. 942/1536), Subulu'l-Huda Ve'r-Reşâd Fi Sîreti Hayri'l-İbâd, thk. Adil Ahmed Abdulmevcûd - Ali Muhammed Meûz, Beyrut 1414/1993.
- » "................", Peygamber Külliyatı, çev. Halil İbrahim Kaçar, Ocak Yayıncılık, İstanbul 2003- 2004.
- » Şulul, Kasım, İlk Kaynaklara Göre Hz. Peygamber Devri Kronolojisi, İnsan Yayınları, 2. Baskı, İstanbul 2008.
- » Taberî,* Ebû Ca'fer Muhammed b. Cerîr, Târîhu'l-Ümem ve'l-Mülûk, Dâru'l-Kütübi'l-'İlmiyye, Beyrut 1407/1987.
- » Topaloğlu, Nuri, "Hârise b. Nu'mân", DİA, İstanbul 1997, XVI, 202.
- » Uraler, Aynur, "Safiyye", DİA, İstanbul 2008, XXXV, 474-475.
- » Vacca, V, "Safiye", İA, Eskişehir 1997, X, 62-63.
- » Vâkıdî, Muhammed b. Ömer, Kitâbü'l-Meğazî, I-III, thk. Marsden Jones, 3. Basım, Beyrut 1404/1984 (Londra 1966 basımından ofset).
- » Yardım, Ali, "Bişr b. Berâ", DİA, İstanbul 1992, VI, 219-220.
- » "................", "Dihye b. Halîfe", DİA, İstanbul 1994, IX, 294.
- » Yazır, Elmalılı M. Hamdi, "Hak Dini Kur'an Dili", sad.: İsmail Karaçam vd., İstanbul, I-X. Zürkânî, Muhammed b. Abdilbaki b. Yusuf el-Mısrî, Şerh 'ale'l-Mevâhibi'l-Ledünniye, thk. Muhammed Abdülaziz Halidî, Dâru'l-Kütübi'l-'İlmiyye, Beyrut 1417/1996.
- ISSN: 1304-0618
- Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
- Başlangıç: 2003
- Yayıncı: N.E.Ü.İlahiyat Fakültesi İslam Tarihi ve Sanatları Bölümü