Doğu ve batı mitolojilerinde hayvan motifi II. Sürüngenler, balıklar, kanatlılar ve mitolojik hayvanlar

Zoomorfık evrede hayvanları tanrı olarak kabul eden insanlar coğrafi, sosyal ve ekonomik koşulların bir sonucu olarak daha çok memeli hayvanlarla ilgili mitolojik motifler oluşturmuşlardır. Bu arada insanın zengin düş gücü, çeşitli hayvanlardan ortak izler taşıyan ve gerçekte varolmayan, doğaüstü hayvanların da tasarlanmasına neden olmuştur. Bu mitolojik hayvanların yanı sıra, insanlar yakın ilişkide bulundukları sürüngenler, balıklar ve kanatlı hayvanlarla da ilgili zengin mitolojik motifler yaratmışlardır. Bu çalışmada, mitolojik hayvanların, sürüngenlerin, kuşların ve balıkların doğu ve batı mitolojileri içindeki yolculukları verilerek, insan-hayvan ilişkileri ve insan düşüncesi, tek tanrıcı dinler aşamasına değin mitolojik boyutta yeniden değerlendirilmiştir.

Animal paterns in the eastern and western mythologies II. Reptiles, fish, avians and mythological animals

Humans who were once considering animals as gods, during the zoomorphic phase, have mostly developed mythological paterns related to mammalians as a result of the geographical, social and economical conditions. Meantime, the rich imagination of human being has created extraordinary and metaphysical animals bearing traces of other various animals. Beside these mythological beasts, humans have designed rich mythological paterns by using their mostly related animals such as reptiles, avians and fish. In this study, some mythological animals such as reptiles, avians and fish have been considered on their way in the eastern and the western mythologies, and a new evaluation on the mythological base of human and animal relations and human thoughts until the monotheist religions' period were carried out.

PDF

___

1.Anonim: Dinler Tarihi ve Ansiklopedisi. Gelişim yayınları. Gelişim Basım ve Yayım A. Ş. İstanbul, 1977; 481-722.
2.Armutak, A.: Doğu ve Batı mitolojilerinde hayvan motifi. I. Memeli hayvanlar. İstanbul Üniv. Vet. Fak. Derg., 2002; 28 (2), 411-427.
3.Başar, Z.: Halk Hekimliğinde ve Tıp Tarihinde Yılan. Atatürk Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Yayınları No: 3, Kalite Matbaası, Ankara; 1978; 1-105.
4.Çoruhlu, Y.: Türk Sanatında Hayvan Sembolizmi. Seyran Kitapçılık. İstanbul, 1995; 1-286.
5.Demirhan-Erdemir, A.: Tıp Tarihi ve Deontoloji. Güneş&Nobel Yayınları. Bursa, 1996; 187-194.
6.Ergener, R.: Anatanrıçalar Diyarı Anadolu. Yalçın Yayınları, İstanbul, 1988; 49-60.
7.Erhat, A.: Mitoloji Sözlüğü. Remzi Kitabevi, İstanbul, 1984; 1-325.
8.Erk, N.: Veteriner Tarihi. Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi yayınları No:195. Ankara, 1978; 1-26.
9.Eyüboğlu, İ. Z.: Anadolu Uygarlığı. Der Yayınları. İstanbul, 1981; 118-124.
10.Hamilton, E.: Mitologya. (Çev. Ülkü Tamer). Varlık Yayınları, İstanbul, 1988; 11-243.
11.Hançerlioğlu, O.: İnanç Sözlüğü. Remzi Kitabevi. İstanbul, 1975; 1-861.
12.Herodot: Herodot Tarihi. (Çev. Müntekim Ökmen). Remzi Kitabevi. İstanbul, 1983; 105-115.
13.Homeros: Odysseia. (Çev. AzraErhat-A. Kadir). Cem Yayınları. İstanbul, 1984; 1-430.
14.Hooke, S. H.: Ortadoğu Mitolojisi (Çev. Alaeddin Şenel). İmge Kitabevi. Ankara,1991; 1-224.
15.İnan, A.: Eski Mısır Tarihi ve Medeniyeti. Türk Tarih Kurumu Yayınları. Ankara,1987; 219-231.
16.Mackenzie, D. A.: Çin-Japon Mitolojisi. (Çev. Koray Akten). İmge Kitabevi. Ankara, 1996; 49-80.
17.Marriot, A., Rachlin, C. K.: Kızılderili Mitolojisi (Çev. Unsal Özünlü). İmge Kitabevi. Ankara, 1994; 1-294.
18.Orkun, H. N: Eski Türklerde Evcil Hayvanların Tarihçesi.Yeni Matbaa. Ankara, 1954; 1-43.
19.Örnek, S. V.: 100 Soruda İlkellerde Din, Büyü, Sanat, Efsane. Gerçek Yayınevi. İstanbul, 1988; 1-231.
20.Özer, Y. Z.: Mısır Tarihi. Türk Tarih Kurumu Yayınları. Ankara, 1987; 55-57.
21.Peterich, E.: Küçük Yunan Mitologyası. (Çev. Yakup Baydar).Maarif Basımevi, Ankara, 1959; XIII+1-166.
22.Telesco, P.: Folkways. Lleweyn Publications. St. Paul, Minnesota, 1995; 21-44.
23.Topuz, H.: Kara Afrika. Milliyet Yayınları. Istanbul, 1971; 203-259.
24.Turan, O.: Oniki Hayvanlı Türk Takvimi. DTCF Yayınları, Tarih Serisi, No: 3, Ankara, 1941;1-139.
25.Uraz, M.: Türk Mitolojisi. Mitologya Yayınları. İstanbul, 1992; 1-340.