Oryantalistlerin İstanbul'undan Bienalin İstanbul'una

Bu çalışmanın amacı İstanbul Bienalleri üzerinden İstanbul'a dair inşa edilen kimlik tasvirlerini tanımlayabilmektir. İstanbul, tarih boyunca farklı uygarlıklara başkentlik yapmış bir kenttir. İstanbul'un tarihsel kimliği siyasi çatışma ve gerilimler çerçevesinde belirlenmiştir. Özellikle kentin Osmanlı denetimine girmesinden sonra Doğu ve Batı uygarlıklarının karşılaşma, çatışma ve gerilimlerinde İstanbul önemli bir yer tutmaktadır. Batı sanat tarihi içinde iki uygarlığın ilişkileri üzerine güçlü temsil ve imgeler söz konusudur. İstanbul'a dair imgelere ise Rönesans'tan itibaren rastlamak mümkündür. Farklı dönemlerde farklı biçimler alan bu imgeler aynı zamanda Batı'nın Doğu'ya bakışını ve kimlik tanımlarını da içermektedir. Oryantalist düşünüşün uzantısı olan bu imgeler belli yönleriyle günümüzde de devam etmektedir. Bu bağlamda 1987 yılı itibariyle İstanbul'da gerçekleşen bienaller salt bir sanat hareketi değil, aynı zamanda İstanbul'un kimliğinin hem eski, hem de günümüzün makbul ve geçerli kavramları düzleminde yeniden üretildiği bir alan olarak tanımlanabilir. Bu yönüyle bienaller, kentin kimliğini süreklilik ve değişim bağlamında yeniden üretme çabası olarak da düşünülebilir.

Anahtar Kelimeler:

İstanbul Bienali, oryantalizm, Doğu, Batı, yerel modernlikler

From the Orientalists' Istanbul to the Istanbul of Biennial

The aim of this study is to identity description on Istanbul that has been constructed through Istanbul Biennial, Istanbul was the capital city of various civilizations in history. Historical identity of Istanbul has been determined within the framework of political conflicts and tensions. Istanbul has a significant place in meetings, conflicts and tensions between East and West civilizations especially after the control of Ottomans on the city. There are discussion on relationships between these two civilization in Western art history It is possible to meet images on Istanbul since Renaissance. These images which took different forms also include western perspective on East and identity descriptions. These images which represent oriental's thought continue to exist today. With this context it is possible to describe the bianel which have been realized since 1987 in Istanbul not an artistic movement but also as an area in which the identity of Istanbul has been reproduced both through old images and today's valid and accepted concepts. With this perspective it is possible to think bianel as an effort to describe the identity of city on the axis of continuity and change.

Keywords:

Istanbul Biennial, Orientalism, East, West, Local modernities.,

PDF

___

Block, R. (1993). Katalogdan röportaj-Block- İstanbul Bienali Dosyası. 14 Haziran 2011, http://www.sanalmuze/org/paneller/bienal
Çalıkoğlu, L. (2005). Merkez dışı, sokağa yayılan, kendi mikro söylemini fısıldayan bir Bienal. İstanbul Bienal Dosyası. 14.06.2011, http://www. sanalmuze/ org/paneller/bienal
Çalıkoğlu, L. (2008). 90’lı yıllarda çağdaş sanat: kırılma-gerilim-çoğul- culuk. L. Çalıkoğlu (Ed.), Çağdaş sanat konuşmaları 3, 90’lı yıllarda Türkiye’de çağdaş sanat içinde (s. 7-16). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
Eczacıbaşı, N.F. (1987). Neden İstanbul çağdaş sanat sergileri. İstanbul Bie- nali Dosyası.12 Haziran 2011, http://www.sanalmuze/org/paneller/bienal
Eğribel, E. ( 1994). Resim sanatı ve Türk resminde batılılaşma eğilimleri. İstanbul: Sarmal Yayınevi.
Erzen, J.N. (1992). Önsöz. İstanbul Bienali Dosyası. 12 Haziran 2011, http://www.sanalmuze/org/paneller/bienal
Esche, C. ( 2006). Vasıf Kortun ve Charles Esche ile söyleşi. (Söyleşi. Pelin Tan). 12 Haziran 2011, http://arkitera-com/25-vasif-kortun ve charles- esche
Genç, E. S. (2010). XIX yüzyıl İstanbul’u: Bir İngiliz seyyahının izlenimleri. Sosyologca Kitapları 2. İstanbul: Kitabevi.
Genç, E.S. (2011). Lady Montagu’nun Mektuplarında Osmanlı Kadını ve Gündelik Yaşam Kültürü. Sosyologca, 1, 227-302.
Gökalp, Z. (1966). Türkçülüğün esasları. İstanbul: Varlık Yayınları.
Hanru, H. ( 2007). İmkânsız değil, üstelik gerekli: Küresel savaş çağında iyimserlik. 10. İstanbul Bienali Katalogu içinde (s. 14-17) . İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
Hanru, H. ( 2007). İmkânsız değil, üstelik gerekli: Küresel savaş çağında iyimserlik. Hürriyet Gösteri, 291, 21-31.
İnsan neyle yaşar? Küratörlerin Metni (2009). 11. Bienal Rehber, İstanbul: İKSV Yayınları.
Kortun, V. (2006). Vasıf Kortun ve Charles Esche ile söyleşi. (Söyleşi. Pelin Tan). 11 Haziran 2011, http://arkitera-com/25-vasif-kortun ve charles- esche
Lamaire, G. G. (2005). The Orient in western art. France: Könemann
Mack, E. R. (2005). Doğu Malı batı sanatı, İslam ülkeleriyle ticaret ve İtalyan sanatı 1300–1600. A. Özdamar (Çev.). İstanbul: Kitap Yayınevi.
Madra, B. (1989). II. Uluslararası İstanbul Bienali. İstanbul Bienali Dosyası. 12 Haziran 2011, http://www.sanalmuze/org/paneller/bienal
Madra, B. ( 2003). İki yılda bir sanat Bienal yazıları. İstanbul: Norgunk Yayınları.
Rogers, J. M. (1992). The georgeous east: Trade and tribute in the İslamic empires. Jay. A. Levenson (Ed). Circa1492 Art in the age of explaration içinde (s. 69-74) New Havenand ve Londra: Yale University Press.
Said, E. W. (1999). Şarkiyatçılık: Batının şark anlayışları. B. Ünler (Çev.). İstanbul: Metis Yayınları.
Shiner, L. (2004). Sanatın icadı bir kültür tarihi. İ. Türkmen (Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Tansuğ, S. (1995). Çağdaş Türk sanatı, İstanbul: Remzi Kitabevi.
Valensi, L. (1994). Venedik ve Babaili despotun doğuşu. A. T. Arnas (Çev.). İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
Yardımcı, S. (2005). Kentsel değişim ve festivalizm: Küreselleşen İstanbul’da bienal. İstanbul: İletişim Yayınları.