Türkiye’de ihracata dayalı sanayileşme stratejisi uygulamaları ve imalat sanayii üzerinde etkinliği: nedensellik analizi (1990-2008)
Türkiye’de ithal ikamesi sanayileşme stratejisi terk edilerek, 1980 yılından günümüze ihracata dayalı sanayileşme stratejisi uygulanmaktadır. Kuşkusuz ki, imalat sanayii, gelişmekte olan ülkeler için kalkınma ile eş anlamlı olan sanayileşmenin sağlanmasında büyük öneme sahiptir. Rekabetçi üstünlükler doğrultusunda ihracat yapısını geliştirerek ekonomik büyümenin hedeflendiği Türkiye, 1990’lardan itibaren serbestleşme sürecini büyük ölçüde sağlamış ve sanayileşmeye yönelik önemli politikalar uygulamıştır. Bu çalışmada, Türk imalat sanayii kapsamında ihracata dayalı sanayileşme stratejisinin etkinliği incelenmektedir. Toda-Yamamoto nedensellik yaklaşımı kullanılarak yapılan analiz 1990–2008 dönemini kapsamaktadır. Analiz sonuçları imalat sanayii ihracatının ve GSYİH’nin ara ve yatırım malları ithalatına bağımlı olduğunu ortaya koymaktadır.
Implementation of export-led growth strategy in Turkey and effectiveness on manufacturing industry: causality analysis (1990-2008)
Turkey has put export-led growth strategy into practice since 1980 giving up import substitution strategy. Undoubtedly, manufacturing industry has big importance in achieving industrialization which has the same meaning with development for developing countries. Turkey aimed to provide economic growth by improving structure of export with direction of comperative advantages, completing liberalization process on a large scale in 1990’s and applying important policies aimed at industrialization. In this study, effectiveness of exportled growth strategy is examined in the extent of Turkish manufacturing industry. The analysis in which Toda-Yamamoto causality approach is used comprises the period from 1990 to 2008. Result of the analysis shows that export of manufacturing industry and GDP is dependent on import of intermediate goods and investment goods.
___
- Aalen, Odd O. ve Arnoldo FRIGESSI (2007), “What Can Statistics Contribute to a Causal Understanding?”, Board of the Foundation of the Scandinavian Journal of Statistics, Vol. 34, s. 155-168.
- Başkaya, Fikret (2004), Devletçilikten 24 Ocak Kararlarına Türkiye Ekonomisinde İki Bunalım Dönemi, 2. bs., Ankara, Maki Basın Yayın.
- Berksoy, Taner (1994), Dış Ticarette Liberalleşme ve İthalat Eğilimi,İstanbul, İstanbul Ticaret Odası (İTO) Yayını, Yayın No.: 1994-27.
- Çil Yavuz, Nilgün (2006), “Türkiye’de İhracat ve İktisadi Büyüme Arasında Nedensellik Analizi”, Prof. Dr. Turan Yazgan’a Armağan, 25 July 2006, (Çevrimiçi) http://iibf.kou.edu.tr/ceko/armaganlar/ turanyazgan/38.pdf , (23.01.2008), s.970.
- Çil Yavuz, Nilgün (2006), “Türkiye’de Turizm Gelirlerinin Ekonomik Büyümeye Etkisinin Testi: Yapısal Kırılma ve Nedensellik Analizi”, DoğuĢ Üniversitesi Dergisi, 7 (2), s. 162-171.
- DEMİRCAN, Esra Siverekli ve Meliha ENER (2004), Küreselleşen Dünyada IMF Politikaları ve Türkiye, Ankara, Roma Yayınları.
- Doğan, Seyhun (2006), “2000’li Yıllarda Türkiye’nin Ekonomik İstikrar Arayışları”, Maliye AraŞtırma Merkezi Konferansları, Seri: 49, İstanbul, s.101-122.
- Eğilmez, Mahfi ve Ercan Kumcu (2005), Ekonomi Politikası Teori ve Türkiye Uygulaması, 9.bs., Remzi Kitabevi.
- Erdoğan, Savaş (2006), “Türkiye’de İhracat Yapısındaki Değişme ve Büyüme İlişkisi: Koentegrasyon ve Nedensellik Testi Uygulaması”, Selçuk Üniversitesi Ġ.Ġ.B.F. Dergisi, S.10, s. 30-39.
- Eser, Uğur (1993), Türkiye’de Sanayileşme, 1.bs., İmge Kitabevi Yayınları.
- Gerni, Cevat, Ö. Selçuk Emsen ve M. Kemal Değer (2008), “İthalata Dayalı İhracat ve Ekonomik Büyüme: 1980–2006 Türkiye Deneyimi”, DEÜ İİBF 2.Ulusal İktisat Kongresi, 20-22 Şubat 2008, (Çevrimiçi) http://www.deu.edu.tr/userweb/iibf_kongre/dosyalar/deger.pdf , (06.06.2008), s.16.
- Günaydın, İhsan (2004), “Vergi-Harcama TartıĢması: Türkiye Örneği”, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 5 (2), s. 163-181.
- Han, Ergül ve Ayten AyĢe Kaya (2006), Kalkınma Ekonomisi Teori ve Politika, 5. bs., Ankara, Nobel Yayın Dağıtım.
- Hatemi, Abdulnasser ve Manuchehr Irandoust (2000), “Time-series Evidence for Balassa’s Export-Led Growth Hypothesis”, The Journal of International Trade & Economic Development, 9: 3, s. 355-365.
- Kılıçbay, Ahmet (1985), Türk Ekonomisi Modeller Politikalar Stratejiler, 2. bs., Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
- Kopits, George ve David Robinson (1989), “Fiscal Policy and External Performance: The Turkish Experience”, IMF Working Paper, WP/89/20.
- Kösekahyaoğlu, Levent ve Canan Şentürk (2006), “İhracata Dayalı Büyüme Hipotezinin Testi: Türkiye ve Yeni Gelişen Ekonomiler Üzerine Karşılaştırmalı Bir İnceleme”, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Vol. 2, S. 4, s. 23-45.
- Lau, Evan ve Chan Tze Haw (2003), “Transmission Mechanism of Twin Deficits Hypothesis: Evidence From Two Neighbouring Countries”, INTI Journal, Vol.1, No. 3, s.159-166.
- Oyan, Oğuz (1989), DıĢa Açılma ve Mali Politikalar Türkiye: 1980-1989, 2. bs., V Yayınları.
- Ramos (2001), Fransisco F. Riberio, “Exports, Imports and Economic Growth in Portugal: Evidence from Causality and Cointegration Analysis”, Economic Modelling, 18.
- Seyidoğlu, Halil (1982), Türkiye’de Sanayileşme ve Dış Ticaret Politikası, Ankara, Turhan Kitabevi.
- Soyak, Alkan ve Nadir Eroğlu (2008), “Türkiye’nin Kalkınma Anlayışının Dönüşümünde IMF Dünya Bankası Yapısal Uyum Politikalarının Rolü”, Munich Personal RePEc Archive, MPRA Paper No: 11466.
- Şahin, Hüseyin (2007), Türkiye Ekonomisi Tarihsel Gelişimi-Bugünkü Durumu, 9. bs., Bursa, Ezgi Kitabevi Yayınları.
- Şimşek, Muammer (2003), “İhracata Dayalı Büyüme Hipotezinin Türkiye Ekonomisi Verileri ile Analizi 1960-2002”, Dokuz Eylül Üniversitesi Ġ.Ġ.B.F. Dergisi, C. 18, S. 2, s. 43-63.
- Tuna, Yusuf (1990), Sanayileşme Stratejileri ve Türkiye, Deniz Harp Okulu Komutanlığı, İstanbul.
- Tuncer, İsmail (2002), “Türkiye’de İhracat, İthalat ve Büyüme: Toda-Yamamoto Yöntemiyle Granger Nedensellik Analizleri (1980-2000)”, Enstitü Dergisi, C. 9, S. 9, s. 89-107.
- Türkiye İstatistik Kurumu (2009), İstatistik Göstergeler 1923-2008, Ankara, Yayın No: 3361.
- Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası, (Çevrimiçi) http://evds.tcmb.gov.tr/
- TÜSİAD (2008), Türkiye Sanayiine Sektörel Bakış, TÜSİAD Yayın No: TÜSİAD-T/2008- 05/466.
- Uygur, Ercan (2001), “Krizden Krize Türkiye: 2000 Kasım ve 2001 Şubat Krizleri”, Türkiye Ekonomi Kurumu Tartışma Metni, 2001, (Çevrimiçi) http://www.econturk.org/Turkiyeekonomisi/krizden krize.pdf , (08.05.2008).
- ISSN: 1304-0235
- Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
- Yayıncı: Kare Yayıncılık