Dil Endüstrisi ve Çevirmenlik Mesleği: ÇeviribilimBölümü Lisans Öğrencilerine bir Anket Uygulaması

Bilgi edinme noktasında sınırların ortadan kalktığı küresel dünyada, özellikleüniversite okumayı hedefleyen kitlenin tek bir tuşla eğitim içeriklerine yönelikbilgilere ulaşması mümkündür. Bu imkânlar doğrultusunda bütün mesleklereyönelik çalışmalarda bir farkındalık oluşturulmaya çalışılmaktadır. Çevirmenlikmesleğinin geçmiş ve bugünkü konumu karşılaştırıldığında ciddi çalışmalarsayesinde çevirmenliğin farklı bir boyuta ulaştığı ifade edilebilir. Günümüzdeçevirmenlik mesleğinin çok geniş iş yelpazesine sahip olduğu, dil endüstrisininnüfuz ettiği alanlardan hareketle görülmektedir. Dil Endüstrisi; Teknoloji, DilEğitimi ve Çeviribilim olmak üzere üç alt başlıktan oluşmaktadır. Adı geçenbileşenlerin işbirliği içinde olması, geniş iş sahalarını ve yeni iş imkânlarınıdoğurmuştur. Dil endüstrisi faaliyetlerinin kamuoyuna yansımasının çevirmenlikmesleğinin görünürlüğünü artıracağı düşünülmektedir. Dil endüstrisi veçevirmenlik mesleği ilişkisini irdelemeyi amaçlayan ve anket yoluyla verilerintoplandığı bu çalışmada İstanbul Üniversitesi Çeviribilim Bölümünde okuyan 1.sınıf öğrencilerinin bu bölümü tercih etme sebebi ile 4 yıllık eğitimin sonundabeklentilerinin hangi oranda karşılık bulduğu ve mesleki anlamda farkındalıkoluşup oluşmadığı sorularına cevap aranmıştır. Bu doğrultuda hazırlanan anket,2015’te ve 2019’da mezuniyet aşamasında olan aynı öğrencilere uygulanmıştır.Anketin sonuçları incelendiğinde mezuniyet aşamasında olan öğrencilerin sözlüve yazılı çeviri yapma isteğinde ciddi bir düşüşün olduğu görülmektedir. Bubağlamda dil endüstrisi çerçevesinde çevirmenlik mesleğinin tercih edilen birmesleğe dönüşebilmesi için çözüm önerilerinde bulunulmuştur.

Language Industry and the Translation Profession: AQuestionnaire for the Undergraduate Students of theTranslation Studies Department

In the global world, where the boundaries of knowledge have disappeared,it is possible for people aiming to study at a university to access informationabout their future educational prospects with a single click. This opportunitycreates awareness regarding jobs in a specific field of study. When past andpresent positions of the translation profession are compared, it can be seenthat translation has attained a different magnitude thanks to comprehensive researches conducted in recent years. Today, the translation profession offers a wide range of jobs and is closely relatedto areas the language industry has accessed. The language industry comprises three subspecialties: technology,language education, and translation studies. The association between the aforementioned areas has providedwider business arenas, and new business opportunities have arisen out of the connection between them. It wasthought that the exposure of language industry activities would increase the visibility of the translation professionto the public. With the help of data collected through a questionnaire, this study aims to examine the relationshipbetween the language industry and the translation profession. Upon ending their four year education, final-yearstudents at the Department of Translation Studies at Istanbul University were questioned about the extent towhich their professional awareness had been raised. A questionnaire was supplied to the students who entered thedepartment in 2015 and who then graduated in 2019. When the results of the questionnaire were examined, it wasclear there was a significant decrease in the alacrity of the final year, interpretation and translation students. In thiscontext, solutions have been offered to transform the translation profession into a more preferable one within theframework of the language industry.

___

  • Ahmann, H. (2012). Das Trügerische am Berufsbild des Übersetzers. Berlin: Logos Verlag.
  • Arıkan, R. (2018). Anket Yöntemi üzerine bir Değerlendirme, Haliç Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi,1, 97, 159.
  • Balkul H.İ. ve Toptan, D.Ö. (2019). Proz.com Web Sitesi Örnekleminde SanalÇeviri Platformlarındaki İ ş Akışının Çeviri Eylemi Kuramı ÇerçevesindeDeğerlendirilmesi, International Journal of Languages Education and Teaching 2 (7), 222-235.
  • Budin, G. (2016). Berufsziel Übersetzen und Dolmetschen M. Kadrić ve K. Kaindl (Ed.), Arbeiten in der Sprachindustrie (s.182-200). Tübingen: A. Francke Verlag.
  • Dabić, M. (2018). Übersetzen und Dolmetschen: Berufsbilder, Arbeitsfelder, Ausbildung, Ein- und Ausblicke in ein sich wandelndes Berufsfeld der Zukunft, 70 Jahre, L. N. Zybatow ve A. Petrova ve A. Stauder ve M.Ustaszeweski (Ed.) Übersetzen und Dolmetschen Rollenbilder, Arbeitsfelder, Implikationen für den Unterricht (s. 211-228). Innsbrucker Institut für Translationswissenschaft, Peter Lang.
  • Karakaya, Ş. (1997). Dil, Teknoloji ve Gelecek, Ekev Akademik Dergisi, 1(1), 237-241.
  • Kurultay, T. ( 2014). Çok Di̇lli̇ Kaynaklarda Uluslararası Standartlaştırma Çalışmaları – Uygulamalı Çevi̇ri̇bi̇li̇mi̇n Gerekli̇li̇ği̇ Üzeri̇ne, Çeviribilim Okumaları, İstanbul Üniversitesi, 103-118.
  • Özkaya, E. (2010) Avrupa Dil Endüstrisi Derneği İstanbul’daydı. Çeviribilim Online Dergisi. Erişim adresi: https:// ceviribilim.com/author/eozkaya/https://www.academia.edu/23948883/Avrupa_Dil_End%C3%BCstrisi_ Derne%C4%9Fi_%C4%B0stanbuldayd%C4%B1 01.05.2021
  • Öztürk, A. (2017). Modern Dil Teorileri ve Toplumsal Dizayn (Politik Dil Sosyolojisine Giriş), İnsan Ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi 6 (7), 11-31.
  • Özyeşil, Z. (2011). Öz Anlayış ve Bilinçli Farkındalık, Self Compassion & Mindfulness, İstanbul: Maya Akademi Yayınları.
  • Risku, H. (2009). Translationsmanagement, Interkulturelle Fachkommunikation im Informationszeitalter 2. Baskı, Tübingen: Gunter Narr Verlag.
  • Schmitt, P. A. ve Gerstmeyer, L. ve Müller, S. (Ed.). (2016). Übersetzer und Dolmetscher – Eine Internationale Umfrage zur Berufspraxis, Berlin: BDÜ Fachverlag.
  • Schopp, F. J. (2012). “Sprachberufe” in Bewegung? Bemerkungen zum Begriff der Proffesionalität und zu aktuellen Entwicklungstendenzen im Translationswesen, Nissilä, N. & N. Siponkoski (toim.) Kielet liikkeessä, Språk i rörelse, Languages in Motion, Sprachen in Bewegung. VAKKI-symposiumi XXXII 11.12.2.2012. VAKKI Publications 1. Vaasa, 323-334
  • Şimşek, N. (2014). Farkındalık Bilinci, Ankara: Akçağ Yayınları,
  • Şahin Hisli, N. ve Yeniçeri, Z. (2015). “ Farkındalık” Üzerine Üç Araç: Psikolojik Farkındalık, BütünleyiciKendilik Farkındalığı ve Toronto Bilgece Farkındalık Ölçekleri, Türk Psikolojik Dergisi, 30 (76), 48-67
  • Tokalak Baltacı, F. (2016) Fransızca Müterci̇m-Tercümanlık Anabi̇li̇m Dalı Öğrenci̇leri̇ni̇n Bölümleri̇ne Ili̇şki̇nTutumlarının Farklı Deği̇şkenler Açısından İ ncelenmesi̇, Turkish Studies, 11 (3), 2209-2224
  • Globalization and Localization Association: GALA Global. Erişim adresi: https://www.gala-global.org/, 01.05.2021
  • Language industry platform: LIND. Erişim adresi: https://ec.europa.eu/info/departments/translation/languageindustry-platform-lind_en, 01.05.2021
  • Proz.com Freelance translators & Translation companies ProZ.com. Erişim adresi: https://www.proz. com/01.05.2021
  • Ölçme, Seçme ve Yerelleştirme Merkezi (ÖSYM). Erişim adresi: https://www.osym.gov.tr/TR,19226/2020- yuksekogretim-kurumlari-sinavi-yks-kilavuzu.html 01.05.2021
  • Transforum, Transport 2050 Erişim adresi: http://www.transforum-project.eu/de/transforum.html 01.05.2021Türkiye’de Çevirmenlik Mesleği Araştırma Raporu, güncellenmiş 2. Versiyon. İdare Geliştirme Başkanlığı. Erişim adresi: https://docplayer.biz.tr/14033160-Turkiye-de-cevirmenlik-meslegi.html, 01.05.2021