Sevinç EMRE, Banu SADIKOĞLU, Ömer DEVECİOĞLU, Yavuz Alev YILMAZ, İlmay BİLGE, Aydan ŞİRİN

Çocuk hastada kateter ile ilişkili tromboza bağlı olarak gelişen bir vena kava superior sendromu olgusu

Hemodiyaliz hastalarında kalıcı damar yolunun sağlanması amacıyla kullanılan subklavian veya juguler venöz kateterler nedeniyle hastalarda asemptomatik trombozlar sık görülür; ancak tam tıkayıcı santral venöz tromboz gelişimi nadirdir. Kateter ile ilişkili tromboz nedeniyle gelişen semptomatik vena kava süperior sendromu (VKSS) ise literatürde çok nadir olarak bildirilmektedir. Kliniğimizde 6 yıldır son dönem böbrek yetmezliği nedeniyle hemodiyaliz tedavisi gören ve daha önce damar erişim yolunu sağlamak amacıyla bir çok kez subklavian ve juguler venöz kateterizasyon yapılmış olan 12 yaşındaki kız olguda, sol brakial arterio-venöz fistül açılmasından sonra boyun venlerinde dolgunluk, yüzünde ve her iki kolunda ödem geliştiği görüldü. Hemodiyaliz seanslarında yaygın göğüs ağrısı olan, letarji ve konfüzyon tablosu gelişen ve yüzdeki ödemi belirgin olarak artan hastada bilateral brakiosefalik trunkus ve subklavian venlerde tam tıkayıcı trombus varlığı gösterildi. Tüm hematolojik tetkikleri normal bulunan hastanın klinik tablosu santral venöz kateterizasyonlar sonrası gelişen tam tıkayıcı venöz tromboz ve buna bağlı VKSS olarak kabul edildi. Sistemik antikoagülan tedavi başlandı ve rekonstrüktif cerrahi girişim planlandı. Operasyon hazırlığı sırasında sistemik bulgularında gerileme olan hastanın tekrarlanan venografisinde kollateral gelişimi olduğu saptandı. Yüzünde ve kollarındaki ödemin azalması, hemodiyaliz sırasında siyanoz ve göğüs ağrısının olmaması, genel durumunun belirgin olarak düzelmiş olması ve ailenin isteği nedeniyle operasyon ertelendi. Tedavinin 18. ayında yapılan son değerlendirmede, VKSS ve tromboz ile ilişkili hiçbir klinik bulgusu mevcut değildi. Sonuç olarak, santral venöz kateter uygulanan hastalarda sık görülen venöz trombozlar nadir olarak yaşamı tehdit eden VKSS şeklinde de karşımıza çıkabileceğinden hastaların aralıklı Doppler ultrasonografi ile izlenerek erken tedavi yaklaşımında bulunulması gerektiğini düşünmekteyiz.

A vena cava superior syndrome secondary to catheter related thrombosis in child (A case report)

In hemodialysis patients, subclavian or jugular venous catheters have been used in order to supply a permanent vascular access. Although partial thrombosis is seen in catheterized patients, complete central venous thrombosis rarely occurs and is an important complication. Symptomatic vena cava superior syndrome (VCSS) secondary to catheter related thrombosis has been reported as a very rare complication in the literature. A12 year old girl with end stage renal disease (ESRD) who has been undergoing hemodialysis for 6 years was reported here. Subclavian or juguler venous catheters had been performed several times for hemodialysis in the patient. After a left brachial arterio-venous fistula operation, increased jugular venous pressure and edema in her face and in both of her arms occurred. She had chest pain, lethargy, confusion and increased edema in her face at each hemodialysis session. Bilateral brachiocephalic and subclavian complete venous thrombosis was revealed by venography. This clinic condition was accepted as VCSS secondary to catheter related thrombosis. Systemic anticoagulant therapy was started and surgical procedure was planned. Systemic signs significantly regressed during preparation to surgery, and collateral circulation was established by control venography. Surgical procedure was postponed because of diminishing edema in her face and arms, vanishing cyanosis and chest pain during hemodialysis. She had no clinical signs related to VCSS and thrombosis at the last evaluation. In conclusion, we suggest that hemodialysis patients with central venous catheter should be regularly followed up by Doppler ultrasound, because the venous thrombosis may be seen as a VCSS, a life-threatenning complication.

PDF

___

1) Aitken ML, Tonelli MR. Complications of indwelling catheters in cystic fibrosis. Chest 2000; 118:1598-1602.
2) Brandt ML, Goldstein S. Vascular access in children. In: Nissenson AR. and Fine RH (eds). Dialysis Therapy. Hanley and Belfus Medical Publishers. Philadelphia,USA, 3rd ed., 2002; pp. 455-457.
3) Corrigan JJ. Hemorrhagic and Thrombotic Disease. In: Nelson WE, Behrman RE, Kliegman RM, Arvin AM (eds). Textbook of Pediatrics. W.B. Saunders Company. Philadelphia,USA, 15th ed., 1996; pp. 1422-1438.
4) Grote J, Lufft V, Nikutta P, van der Lieth H, Bahlmann J, Daniel WG. Transesophageal echocardiographic assessment of superior vena cava thrombosis in patients with long-term central venous hemodialysis catheters. Clin Nephrol 1994; 42:183-188.
5) Halevy A, Leonov Y, Lewinsohn G, Witz E, Orda R. Thrombosis of superior vena cava during total parenteral nutrition, managed succesfully with low dose streptokinase. Intensive Care Med 1988; 14:72-73.
6) Haqqie SS, Roth M, Low CL, Bailie GR. Superior vena cava syndrome from central venous hemodialysis. Clin Nephrol 1994; 42:341-342.
7) Harmon WE, Jabs KL. Hemodialysis. In: Barratt TM, Avner ED, Harmon WEB (eds). Pediatric Nephrology. Lippincott Williams and Wilkins. Baltimore, USA, 4th ed., 1999; pp 1267-1288.
8) Hemphill DJ, Sniderman KW, Allard JP. Management of total parenteral nutrition-related superior vena cava obstruction with expandable metal stents. JPEN J Parenter Enteral Nutr 1996; 20: 222-227.
9) Mickley V. Subclavian artery to right atrium haemodialysis bridge graft for superior vena caval occlusion. Nephrol Dial Transplant 1996; 11:1361-1362.
10) Oderich GS, Treiman GS, Schneider P, Bhirangi K. Stent placement for treatment of central and peripheral venous obstruction: A long-term multi-institutional experience. J Vasc Surg 2000; 32:760-769.
11) Peters M, Beath SV, Puntis JW, John P. Superior vena cava thrombosis causing respiratory obstruction successfully resolved by stenting in a small bowel transplant candidate. Arch Dis Child 2000; 83:163-164.
12) Pop A, Cutler AF. Bleending downhill esophageal varices: a complication of upper extremity hemodialysis access. Gastrointest Endosc Mar 1998; 47:299-303.
13) Richardson MW, Allen GA, Monahan PE. Thrombosis in children: current perspective and distinct challenges. Thromb Haemost 2002; 88:900-11.
14) Salonvaara M, Riikonen P, Kekomaki R, Heinonen K. Clinically symptomatic central venous catheter-related deep venous thrombosis in newborns. Acta Paediatr 1999; 88: 642-646.
15) Shapiro MA, Johnson M, Feinstein SB. A retrospective experience of right atrial and superior vena caval thrombi diagnosed by transesophageal echocardiography. J Am Soc Echocardiogr 2002; 15:76-79.