Tek Satıcılık Sözleşmesinde Tekel Hakkının Üçüncü Kişilere Karşı İleri Sürülmesi

Tek satıcının sahip olduğu tekel hakkının, yer, zaman ve sözleşme konusu olan mallar bakımından sınırlanması gerekir. Yapımcı ile sözleşme ilişkisi içerisinde bulunmayan üçüncü kişilere karşı ise tek satıcının, yapımcı ile aralarında yapılmış olan tek satıcılık sözleşmesine dayanarak ileri sürebileceği herhangi bir hakkı bulunmamaktadır. Doktrinde, bazı durumlarda tek satıcının tekel hakkını üçüncü kişilere karşı ileri sürebilmesinin sözleşme dışı sorumluluk kurallarına ve özellikle TTK’daki haksız rekabet hükümlerine göre mümkün olabileceği kabul edilmiştir. Yapımcıdan satın aldığı malları, hiçbir değişiklik yapmadan kendisine bırakılan bölgede yapımcının markası ile yeniden satan tek satıcının, tek satıcılık hakkını 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu hükümlerine dayanarak üçüncü kişilere karşı ileri sürebilmesi de mümkün değildir. Tek satıcılık sözleşmelerine üçüncü kişilerin paralel ticaret hakkını kısıtlayıcı ve mutlak tekel sağlamaya yönelik olarak konulacak hükümler, Rekabet Kanunu’nun 4. maddesine aykırılık teşkil edecek ve geçersiz sayılacaktır. Bu tür sözleşmelerin, grup muafiyeti tebliğlerinden yaralanmaları da mümkün olamayacaktır.

Anahtar Kelimeler:

Tek satıcı, tekel hakkı, sözleşme dışı sorumluluk, haksız rekabet, marka hakkının tüketilmesi.

Claiming of the Monopoly Right in the Executive Distribution Agreement Against Third Parties

Exclusive distributor’s monopoly right should be restricted in terms of place, time and the contractual products. In this regard, exclusive distributer may not put forward his/her contractual rights, which emerge from the distribution contract between Producer, against noncontractual third parties. On the other hand Turkish Doctrine accepts third parties liabilities, in some limited cases especially arise from noncontractual claims and unfair competition. The executive distributer which resells the products purchased from the producer with the brand of the producer without making any modifications, may not claim his/her executive distribution rights to the third parties accordance with the provisions of the Industrial Property Law No. 6769.Provisions to restrict the right of parallel trading of third parties to exclusive distrubition contracts and to establish an absolute monopoly shall be counted contrary to Article 4 of the Competition Law and shall be deemed invalid. Such contracts will also not be able to be granted block exemption

Keywords:

Exclusive distributer, monopoly right, noncontractual liability, unfair competition, consumption of trademark right,

PDF

___

• Akıncı, Ateş, “Rekabetin Korunması Hakkında Kanun Üzerine Eleştirisel Bir Bakış” Rekabetin Korunması Hakkında Kanunun Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeler Etkisi, Yayına Hazırlayan Doç. Dr. Nurkut İnan, TES-AR yayınları No. 20, Ankara, 1996
• Arkan, Sabih, “Marka Hakkının Tüketilmesi”, Prof. Dr. Ali BOZER’e Armağan, An- kara, 1998, s.197-208
• Arsebük, Esat, Borçlar Hukuku, Üçüncü Bası, Ankara, 1950
• Aslan, İ. Yılmaz, Avrupa Topluluğu Rekabet Hukuku, Ankara, 1992
• Aslan, İ. Yılmaz Rekabet Hukuku, Teori-Uygulama-Mevzuat, Genişletilmiş 5. Basım, Bursa, 2017
• Eren, Fikret, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Gözden Geçirilmiş 22. Bası, Ankara, 2017
• Hatemi, Hüseyin / Serozan, Rona / Arpacı, Abdülkadir, Borçlar Hukuku Özel Bölüm, İstanbul, 1992
• İnan, Ali Naim, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Birinci Kitap, Ankara, 1979
• İnan, T. Nurkut, “Tek Satıcılık Sözleşmesi ve Üçüncü Kişiler”, Batider, C. XVII, S.2’den Ayrı Bası, İstanbul, 1993, s.55-78
• İşgüzar, Hasan, Tek Satıcılık Sözleşmesi, Ankara, 1989
• Karayalçın, Yaşar, İnhisari Satış Sözleşmesi-Butlan, Özel Hukukta Meseleler ve Gö- rüşler, Ankara, 1975
• Kayıhan, Şaban, Türk Hukukunda Acentelik Sözleşmesi, 4. Baskı, Ankara, 2011
• Özsunay, Ergun, Gerçek Kişilerin Hukuki Durumu, Genişletilmiş ve Gözden Geçiril- miş Dördüncü Bası, İstanbul, 1979
• Pınar, Hamdi, “Marka Hukukunda Hakların Tükenmesi”, Prof. Dr. Kemal Oğuzman’ın Anısına Armağan, İstanbul 2000
• Poroy, Reha / Yasaman, Hamdi, Ticari İşletme Hukuku, Güncelleştirilmiş 16. Bası, İstanbul, 2017
• Schwarz, Andreas B., Borçlar Hukuku Dersleri, çeviren: Davran, B., C. I, İstanbul, 1948
• Sungurbey, İsmet, Medeni Hukuk Sorunları, C. III
• Tandoğan, Haluk, Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri, C. I/1, Ankara, 1984
• Tandoğan, Haluk, Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri, C. I/1, Güncelleştirilmiş 4. Bası, Ankara, 1985
• Tandoğan, Haluk, “Tek Satıcılık Sözleşmesi”, Batider, C. XI, S. 4, İstanbul, 1982, s.1- 36
• Tekil, Fahiman, Ticari İşletme Hukuku, İstanbul, 1997
• Tekinalp, Ünal, Fikri Mülkiyet Hukuku, Güncelleştirilmiş 5. Bası, İstanbul, 2012
• Teoman, Ömer, “Tek Satıcılık Hakkının Üçüncü Kişiler Tarafından İhlali Durumunda Haksız Rekabete İlişkin Kuralların Uygulanma Olanağı”, Ticaret Hukuku ve Yargıtay Kararları Sempozyumu X, Ankara, 1993, s.25-40
• Velidedeoğlu, Hıfzı Veldet, Türk Medeni Hukuku, C. I, cüz 2: Şahsın Hukuku, 6. Bası, İstanbul, 1963
• Von Tuhr, Andreas, Borçlar Hukuku 1.2, çeviren: EDEGE, Cevat, Ankara, 1983
• Yavuz, Cevdet, Borçlar Hukuku Dersleri (Özel Hükümler), Yenilenmiş 14. Baskı, İs- tanbul, 2016
• Yavuz, Cevdet, Türk Borçlar Hukuku Özel Hükümler, 9. Bası, İstanbul, 2014
• Dikey Anlaşmalara İlişkin Kılavuz, s. 9-10, http://www.rekabet.gov.tr, Erişim Tarihi: 15 .12 .2017)