Dış Borçlanmaya Dayalı Büyüme Hipotezinin Türkiye Ekonomisi için Markov Rejim Değişim Modelleri ile İncelenmesi

Ülkeler iktisâdî büyüme ve kalkınma hedeflerine ulaşabilmek amacıyla dış borçlanmaya başvurmaktadır. Ancak literatürde dış borçlanmanın büyümeye olan etkisi hâlen tartışılmaktadır. Yapılan ampirik çalışmaların büyük çoğunluğunda dış borçlanmanın büyümeyi negatif yönde etkilediği sonucuna ulaşılmıştır. Bu çalışmada, durağan olmayan zaman serilerini modellemek için Hamilton’un (1989) rejim değişim modellerinin çok güçlü bir yaklaşım olduğu görüşünden hareketle, Türkiye’nin dış borçlarının iktisâdî büyüme üzerindeki etkisi diğer çalışmalardan farklı bir şekilde Markov Rejim Değişim Modeli ile incelenmiştir. Çalışmada Türkiye ekonomisi için 1970-2020 dönemine ait yıllık veriler kullanılmıştır. Yapılan analiz neticesinde Türkiye ekonomisinin 1970-2020 döneminin büyüme, kriz ve kriz öncesi dönem olarak isimlendirilebilecek 3 döneme ayrıldığı görülmüştür. Elde edilen rejimlerde ise sadece brüt dış borç stoku değişkeninin katsayısının farklılaştığı sonucuna ulaşılmıştır. Model tahmininden elde edilen sonuçlara göre, Türkiye’nin iktisâdî büyümesi üzerinde toplam brüt dış borç stokunun büyüme dönemi de dahil olmak üzere tüm dönemlerde negatif etkisinin olduğu, sâbit sermâye yatırımı, ihrâcat ve nüfus değişkenlerinin ise pozitif etkisinin olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler:

Dış Borç, Ekonomik Büyüme, Markov Rejim Değişim Modeli

Analysis of External Debt-Based Growth Hypothesis with Markov Regime Switching Models for the Turkish Economy

This study presents the effects of Turkiye’s external debt on economic growth and is examined with Markov Regime Switching Models, unlike previous studies, considering that Hamilton’s (1989) regime-switching models are a very powerful tool for modeling non-stationary time series. In this study, annual data for the period 1970–2020 were used for the Turkish economy. Countries use external borrowing to achieve economic growth and development objectives. However, the effect of external debt on economic growth is still debated in the literature. The vast majority of empirical investigations have shown that external borrowing has a negative impact on economic growth. In the analyses, the 1970–2020 period of the Turkish economy was divided into three periods, which can be named growth, crisis, and pre-crisis periods. Analyses show that only the coefficient of the gross external debt stock variable differs in the obtained regimes. According to the results of the analyses, it is seen that the gross external debt stock has a negative effect on Turkiye’s economic growth in all regimes, including the growth period, while the gross fixed capital formation, export, and population have a positive effect.

Keywords:

External Debt, Economic Growth, Markov Regime Switching Model,

PDF

___

Abu Bakar, N. & Hassan, S. (2008). Empirical evaluation on external debt of Malaysia. International Business And Economic Research Journal, 7(2), 95-108. google scholar
Akgül, I., Koç, S. & Özdemir, S. (2007). Cari işlemler dengesi rejim değişim modelleri ile modellenebilir mi? 8. Türkiye Ekonometri ve İstatistik Kongresi, İnönü Üniversitesi, Malatya. google scholar
Ayadi, F. & Felix, A. (2008). The impact of external debt on economic growth: A comparative study of Nigeria and South Africa. Journal of Sustainable Development in Africa, 10(9), 234-264. google scholar
Azgün, S. (2005). Dış borç sürdürülebilirliği: Zamanlararası bütçe kısıtı testleri. Anadolu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Dergisi, 1(2), 57-68. google scholar
Balkanlı, A. O. (2019). Türkiye’de dış borç ve büyüme ilişkisi: Ekonometrik bir inceleme (1983-2017). Journal of Strategic Research in Social Science, 5(1), 29-46. google scholar
Banerjee, A., Lumsdaine, R. L. & Stock J. H. (1992). Recursive and sequential tests of the unit-root and trend-break hypotheses: Theory and international evidence. Journal of Business & Economic Statistics, 10, 271-287. google scholar
Bilginoğlu, M. & Aysu, A. (2008). Dış borçların iktisâdî büyüme üzerindeki etkisi: Türkiye örneği. Erciyes Üniversitesi İktisâdî İdari Bilimler Dergisi, 1(31), 1-23. google scholar
Clements, B., Rina, B. & Toan, Q. (2003). External debt, public investment and growth in low-income countries. IMF Working Paper, 3(249), 1-25. google scholar
Cunningham, R. (1993). The effects of debt burden on economic growth in heavily indepted developing nations. Journal of Economic Development, 18(1), 115-126. google scholar
Çiçek, H., Gözegir S. & Çevik, E. (2010). Bir mâliye politikası aracı olarak borçlanma ve iktisâdî büyüme ilişkisi; Türkiye örneği (1990-2009). Cumhuriyet Üniversitesi İktisâdî ve İdari Bilimler Dergisi, 11(1), 141-156. google scholar
Çiftçioğlu, S. & Sokhanvar, A. (2018). External debt-economic growth nexus in selected CEE countries. Romanian Journal of Economic Forecasting, 21( 4), 85-100. google scholar
Çöğürcü, İ. (2011). Dış borçların iktisâdî büyüme üzerine etkisi: Türkiye üzerine ekonometrik bir inceleme (1980-2009). (Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya. google scholar
Çöğürcü, İ. & Çoban, O. (2011). Dış borç iktisâdî büyüme ilişkisi; Türkiye örneği (1980-2009). KMÜ Sosyal ve İktisâdî Araştırmalar Dergisi, 1(13), 133-149. google scholar
Dickey, D. A. & Fuller, W. A. (1979). Distribution of the estimators for autoregressive time series with a unit root. Journal of the American Statistical Association, 84, 427-431. google scholar
Doruk, Ö. T. (2018). Dış borçlar ve ekonomik büyüme: Türkiye ekonomisinde 1970-2014 dönemi için ampirik bir inceleme. Maliye Dergisi, 175, 96-114. google scholar
Farzin, Y. (1988). The relationship of external debt and growth: Sudan’s experience, 1975-1984. World Bank Discussion Papers, 1(1), 1-50. google scholar
Felix, F. N. Z. (2020). Is external debt hampering growth in the ECOWAS region?. International Journal of Economics and Finance, Canadian Center of Science and Education, 12(4), 1-54. google scholar
Fosu, A. (1999). The external debt burden and economic growth in the 1980s: Evidence from Sub-Saharan Africa. Canadian Journal of Development Studies, 20(2), 307-318. google scholar
Ganiev, J., Baigonushova, D., Madmarov, N. & Abdieva, R. (2020). External debt and economic growth in transition countries: Case of Kyrgyzstan. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(1), 6075. google scholar
Glasberg, D.S., & Ward K.B. (1993). Foreign debt and economic growth in the world system. World Development, 74(4), 703-719. google scholar
Hakimi A., Boussaada, R. & Karmani, M. (2019). External debt, investment, and economic growth: a seemingly unrelated regression model for low-income countries. Journal of Economic Integration, 34(4), 725-745. google scholar
Hamilton, J. D. (1989). A new approach to the economic analysis of nonstationary time series and the businesscycle. Econometrica, 57(2), 357-384. google scholar
Hotunluoğlu, H. & Yavuzer, M.T. (2020). Dış borç ve ekonomik büyüme arasındaki ilişki: Türkiye (2000:Q1 -2019:Q3). İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırma Dergisi, 9(5), 3931-3950. google scholar
Kara, M. (2001). Türkiye’nin iktisâdî büyüme sürecinde dış borç çıkmazı. Süleyman Demirel Üniversitesi, İktisâdî ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 1(6), 95-110. google scholar
Karagöl, E. (2002). The causality analysis of external debt service and GNP: The case of Turkiye. Central Bank Review, 1(1), 39-64. google scholar
Koç, S. (2008). Tek ve çok değişkenli rejim değişim modellerinin Türkiye iktisâdî göstergelerine uygulanması. (Doktora Tezi). Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. google scholar
Krugman, P. (1988). Financing vs. forgiving a debt overhang. Journal of Development Economics, (29), 253-268. google scholar
Leibenstein, H. (1954). A Theory of economic-demographic development. Princeton University Press, 216. google scholar
Manasseh, C. O., Abada, F. C., Ogbuabor, J. E., Egele, A. E, Urama, C. E, Okoro, O. E. U. & Josaphat, U. J.O. (2019). External debt and economic growth: An empirical analysis. The Social Science, 14(2), 55-67. google scholar
Musibau, H. O., Mahmood, S., Ismail, S., Shamsuddin, Z. & Rashid, N. (2018). Does external debt cause economic growth? an experience from ECOWAS member countries. Journal of Academic Research in Business and Social Sciences, 8(11), 1256-1264 google scholar
Nissanke, M. & Ferranrini, B. (2001). Debt dynamics and contingency financing: Theoretical reappraisal of the HIPC initiative. School of Oriental and African Studies University of London, Department of Economics. google scholar
Nikolaos-Marios, T. (2015). Markov switching models application with R. Athens University of Economics and Business, Master Thesis, Athens. google scholar
Pattillo, C., Poirson, H., & Ricci, L. (2002). External debt and growth. IMF Working Paper. No. WP/02 google scholar
Perron, P. (1989). The great crash, the oil price shock, and the unit root hypothesis. Econometrica, 57, 1361-1401. google scholar
Ramazan, M., & Ahmad, E. (2014). External debt growth nexus: Role of macroeconomic polices. Economic Modelling, 38, 204-210. google scholar
Senadza, B., Fiagbe, A. K. & Quartey, P. (2018). The effect of external debt on economic growth in Sub Saharan Africa. International Journal of Business and Economic Sciences Applied Research, II,(I), 61-69. google scholar
Smyth, D. & Hsing, Y. (1995). In search of an optimal debt ratio for economic growth. Contemporary Economic Policy, 13(1), 51-59. google scholar
Tavakoli, Z.B. & Chatterjee, S. (2022). Impact of fiscal policy on economic growth under the contributions of level of external debt in developing countries. International Scholarly and Scientific Research & Innovation 16(2), 15-18. google scholar
Ulusoy, A. (2017). Devlet borçlanması. Kocaeli: Umuttepe Yayınları. google scholar
Ulusoy, A. & Küçükkale, Y. (1996). Türkiye’de dış borçların iktisâdî büyüme ve enflasyon üzerine etkisi. İktisâdî Yaklaşım Dergisi, 7(21), 13-25. google scholar
Umutlu, G., Alizadeh, N. & Erkılıç, A.Y. (2011). Mâliye politikası araçlarından borçlanma ve vergilerin iktisâdî büyümeye etkileri. Uludağ Üniversitesi, İktisâdî ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 1(1), 75-93. google scholar
Uysal, D., Özer, H. & Mucuk, M. (2009). Dış borçlanma ve iktisâdî büyüme ilişkisi: Türkiye örneği (1965-2007). Atatürk Üniversitesi İktisâdî İdari Bilimler Dergisi, 23(4), 161-178. google scholar
Vogelsang, T. J. & Perron, P. (1998). Additional test for unit root allowing for a break in the trend function at an unknown time. International Economic Review, 39, 1073-1100. google scholar
Vu, Y., Nguyen T., N., Nguyen, T., & Pham, A. (2019). The threshold effect of government’s external debt on economic growth in emerging countries. Studies in Computational Intelligence, 809, 440-451 google scholar
Were, M. (2001). The impact of external debt on economic growth and private investments in Kenya: An Empirical Assessment. UNU/WIDER Development Conference on Debt Relief, 1-21. google scholar
Yıldız, F. (2019). Türkiye ekonomisinde dış borç, ekonomik büyüme ve cari işlemler dengesi ilişkisinin analizi. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(4) , 3416-3438. google scholar
Zivot, E. & Andrews, D. W. K. (1992). Further evidence on the Great Crash, the oil-price shock, and the unit-root hypothesis. Journal of Business & Economic Statistics, 10, 251-270. google scholar
Zouhaier, H., & Fatma, M. (2014). Debt and economic growth. InternationalJournal of Economics and Financial Issues, 4 (2), 440-448. google scholar