Pınar HAMURCU, İrem Nur ŞAHİN, Abdullah ÇELİK

Yeme Arzusu Kabullenme ve Davranış Ölçeği’nin Türkçe Uyarlamasının Geçerlilik ve Güvenilirlik Çalışması

Amaç: Bu çalışmada “Food Craving Acceptance and Action Questionnaire (FAAQ)”ın Türkçe uyarlaması “Yeme Arzusu Kabullenme ve Davranış Ölçeği (YAKDÖ)”nin geçerlilik ve güvenilirliğini ortaya koymak amaçlanmıştır. Yöntem: Metodolojik araştırma tasarımı kullanılan çalışma, 2021-2022 akademik yılında Üsküdar Üniversitesi’nde 385 katılımcıyla yürütülmüştür. Google Formlar’da yapılandırılmış bir anket aracılığıyla Bilgi Formu, Yeme Arzusu Kabullenme ve Davranış Ölçeği (YAKDÖ) ve Yeme Arzusu Ölçeği Kısa Formu (FCQT-R) uygulanmıştır. İstatistiksel değerlendirmede iç tutarlılık katsayısı, faktör analizleri ve korelasyonları IBM SPSS26® yazılımı ile yapılmıştır. Bulgular: YAKDÖ’nün 79 kişi ile yürütülen pilot çalışmasında, Cronbach’s Alpha değeri 0,807 bulunarak, ölçeğin yüksek güvenilirlikte olduğu ve ölçekten madde çıkartılmadan, geçerlilik analizine uygun olduğu belirlenmiştir. Asıl çalışmanın 150 örneklemiyle gerçekleştirilen Açımlayıcı Faktör Analizi’nde, Kaiser-Mayer-Olkin değeri 0,903 ile örneklem hacminin çok iyi düzeyde yeterli olduğu ve Bartlett Küresellik Testi ile χ2=972,116 ve p=0,000 düzeyinde istatistiki açıdan anlamlılık olduğu bulunmuştur. Faktör yükleri >0,20 ve öz değerleri >1 olan ve toplam varyansın %69,078’ini açıklayan iki faktörlü bir yapı saptanmıştır. Asıl çalışmanın diğer 235 örneklemiyle gerçekleştirilen Doğrulayıcı Faktör Analizi’nde 10 maddelik versiyonun uyum iyiliği indeksleri RMSEA=0,048; CFI=0,969; GFI=0,978; NFI=0,951; SRMR=0,088; AGFI=0,964; χ2/df=1,904 olarak yeterli uyum gösterdiği saptanmıştır. İç tutarlılık analizinde Cronbach’s Alpha katsayısı 0,924 olarak bulunmuştur. Sonuç: Bireylerin yeme isteklerini ve besin kabullerini değerlendirmeyi amaçlayan Yeme Arzusu Kabullenme ve Davranış Ölçeği (YAKDÖ)’nin Türkçe uyarlaması geçerli ve güvenilir bir ölçüm aracıdır.

Anahtar Kelimeler:

Geçerlilik, güvenilirlik, beslenme, yeme bozuklukları, yeme alışkanlığı

Validity and Reliability of Turkish Version of the Food Craving Acceptance and Action Questionnaire

Aim: The aim of this study was to determine the validity and reliability of the Turkish version of “The Food Craving Acceptance and Action Questionnaire (FAAQ)”. Methods: The study, using a methodological research design, was carried out with 385 participants at Üsküdar University in the 2021-2022 academic year. Sociodemographic questions, the FAAQ and the Short Form of Food Craving Scale (FCQT-R) were applied through a structured questionnaire created in Google Forms. In the statistical analyses, internal consistency coefficient, factor analyzes and correlations were made with IBM SPSS26® software. Results: In the pilot study conducted with 79 participants, Cronbach's Alpha value was 0.807, and it was determined that the scale had high reliability and was suitable for validity analysis without removing any items. In the Explanatory Factor Analysis of the main study with 235 samples, the Kaiser-Mayer-Olkin value was 0.903, the sample size was very sufficient, and Bartlett Sphericity Test was statistically significant at the level of χ2=972.116 and p=0.000. Conclusionly, a 2-factor structure was revealed with factor loads >0.20 and eigenvalues >1, explaining 69.078% of the total variance. In the Confirmatory Factor Analysis conducted with the other 235 samples of the main study; the Goodness-of-fit indices of the 10-item version were RMSEA=0.048; CFI=0.969; GFI=0.978; NFI=0.951; SRMR=0.088; AGFI=0.964; It was determined that χ2/df=1,904 showed sufficient fit. Conclusion: The Turkish version of The Food Craving Acceptance and Action Questionnaire, which can be used to measure food craving and action, has been shown to be valid and reliable in the Turkish population.

Keywords:

Validity, reliability, feeding, eating disorders, eating behavior,

PDF

___

Weingarten HP, Elston D. Food cravings in a college population. Appetite. 1991;17:167–175.
Chao AM, Grilo CM, Sinha R. Food cravings, binge eating, and eating disorder psychopathology: exploring the moderating roles of gender and race. Eating Behaviors. 2016;21:41-47.
Coffino JA, Heiss S, Hormes JM. Targeting acceptance in the management of food craving: the mediating roles of eating styles and thought suppression. Eating Behaviors. 2018;29:132–136.
Hallam J, Boswell RG, DeVito EE, Kober H. Focus: sex and gender health: gender-related differences in food craving and obesity. The Yale Journal of Biology and Medicine. 2016;89(2),161-173.
Taylor M. A review of food craving measures. Eating Behaviors. 2019;32:101-110.
Fahrenkamp AJ, Darling KE, Ruzicka EB, Sato AF. Food cravings and eating: the role of experiential avoidance. Int. J. Environ. Res. Public Health. 2019;16(7):1181.
Niemiec MA, Boswell JF, Hormes JM. Development and initial validation of the obsessive compulsive eating scale. Obesity. 2016;24(8):1803-1809.
Hayes SC, Luoma JB, Bond FW, Masuda A, Lillis J. Acceptance and commitment therapy: model, processes and outcomes. Behaviour Research and Therapy. 2006;44(1):1-25.
Bond FW, Hayes SC, Baer RA, et al. Preliminary psychometric properties of the acceptance and action questionnaire-ii: a revised measure of psychological inflexibility and experiential avoidance. Behavior Therapy. 2011;42(4):676-688.
Ong CW, Lee EB, Levin ME, Twohig MP. A review of AAQ variants and other context-specific measures of psychological flexibility. Journal of Contextual Behavioral Science. 2019;12:329-346.
Juarascio A, Forman E, Timko CA, Butryn M, Goodwin C. The development and validation of the food craving acceptance and action questionnaire (FAAQ). Eating Behaviors. 2011;12:182–187.
Forman EM, Butryn ML. A new look at the science of weight control: how acceptance and commitment strategies can address the challenge of self-regulation. Appetite. 2015;84:171–180.
Phelan S, Halfman T, Pinto AM, Foster GD. Behavioral and psychological strategies of long-term weight loss maintainers in a widely available weight management program. Obesity. 2020;28:421–428.
Karekla M, Georgiou N, Panayiotou G, Sandoz EK, Kurz AS, Constantinou M. Cognitive restructuring vs. defusion: Impact on craving, healthy and unhealthy food intake. Eating Behaviors. 2020;37:101385.
Goodwin LD. The role of factor analysis in the estimation of construct validity. Measurement in Physical Education and Exercise Science. 1999;3(2):85-100.
Cepeda-Benito A, Gleaves DH, Williams TL, Erath SA. The development and validation of the state and trait food-cravings questionnaires. Behavior Therapy. 2000;31(1):151-173.
Traş Z, Gökçen G. Yeme arzusu ölçeği kısa formunun türk kültürüne uyarlanması: Geçerlilik ve güvenirlik çalışması. Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi. 2021;3(2):200-215.
Alpar R. Spor, Sağlık ve Eğitim Bilimlerinden Örneklerle Uygulamalı Istatistik ve Geçerlik-Güvenirlik-SPSS’de Çözümleme Adımları ile Birlikte. 6. Baskı. Ankara: Detay Yayıncılık. 2020; 527-636.
Çolakoğlu ÖM, Büyükekşi C. Açımlayıcı faktör analiz sürecini etkileyen unsurların değerlendirilmesi. Karaelmas Eğitim Bilimleri Dergisi. 2014;2(1):56-64.
Costello AB, Osborne J. Best practices in exploratory factor analysis: Four recommendations for getting the most from your analysis. Practical Assessment, Research and Evaluation. 2005;10(1):7.
Çokluk O, Şekercioğlu G, Büyüköztürk Ş. Sosyal Bilimler için Çok Değişkenli Istatistik. Ankara: Pegem Akademi Yayınları. 2016.
Harrington D. Confirmatory factor analysis. Oxford university press. 2009.
Çokluk O, Şekercioğlu G, Büyüköztürk S. Sosyal Bilimler için Çok Degiskenli Istatistik SPSS ve L1SREL Uygulamalar1. Ankara: Pegem Akademi. 2010.
Manchón J, Quiles M, López-Roig S. The role of acceptance in eating behaviors-Spanish validation of food craving acceptance and action questionnaire (FAAQ-S). Frontiers in Psychology. 2021:3185.
Martin LM, Espel-Huynh HM, Marando-Blanck S, et al. Trusting homeostatic cues versus accepting hedonic cues: A randomized controlled trial comparing two distinct mindfulness-based intervention components. Journal of Contextual Behavioral Science. 2017;6(4):409-417.