Başak Gökçe ÇÖL, Nurten ELKİN, Semiha YALÇIN, Mustafa NİZAMLIOĞLU, Abdullah Yüksel BARUT, Hande Nur ONUR ÖZTÜRK, Eda Merve KURTULUŞ

Sağlık Bilimleri Öğrencilerinin Beslenme Alışkanlıkları ve Obezite Durumu

Amaç: Bu çalışma Sağlık Bilimleri öğrencilerinin beslenme alışkanlıkları ve obezite durumlarının belirlenmesini amaçlamaktadır. Yöntem: Çalışmada özel bir üniversitenin sağlık bilimlerinde okuyan gönüllü 277 öğrencinin katıldığı, soru sayısı 60 olan literatür taranarak oluşturulmuş beslenme durum değerlendirme anketi uygulanmıştır. Anket sonuçları ve öğrencilerden alınan demografik verilerden boy, ağırlık, vücut yağ yüzdesi ve hesaplanan Beden Kütle İndeksi (BKİ) verileri ile tanımlayıcı istatistikten yararlanılmıştır. Anket verilerinin değerlendirilmesinde ki-kare; Mann Whitney U testlerinden yararlanılmıştır. Bulgular: Araştırmaya katılan öğrencilerin %67,9’u kadın, %32,1’i erkek olup, katılımcı yaş ortalamaları 21,02±2,13 yıl olarak bulunmuştur. Çalışmada öğrencilerin %29,2’si diyet yaptığını; %78,7’si öğün atladığını beyan etmişlerdir. En sık atlanan öğünün %48,7 ile öğle öğünü olduğu (p=0,001); öğün atlama nedeninin %50,2 ile zaman olmaması olarak (p=0,001) belirlenmiştir. Öğrencilerin BKİ durumları değerlendirildiğinde normal ve hafif şişman öğrencilerin kendilerini obez olarak algılama eğilimde oldukları bulunmuştur (p=0,001). Cinsiyetten bağımsız olarak egzersiz yapma durumu (p=0,028), yemek yeme hızı (p=0,031), kendini hafif şişman görme (p<0,001) ile BKİ arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Sonuç: Yetişkinlikteki alışkanlıkların temelini oluşturan üniversite döneminde yapılan bu çalışmada öğün atlama davranışı ile egzersiz sıklığı, yemek yeme hızı arasında gruplar arası anlamlı fark bulunmuştur. Öğrencilerin normal ve hafif şişman olsalar dahi kendilerini obez olarak görmeleri beden algısını ortaya koyma açısından önemlidir.

Anahtar Kelimeler:

Obezite, beden kütle indeksi, beslenme alışkanlığı, üniversite öğrencileri

Nutritional Habits and Obesity Status of the School of Health Sciences Students

Aim: This study was aim to determine the nutritional habits and obesity status of Health Sciences students. Methods: In the study, a nutritional status assessment questionnaire including 60 questions, which was created by a literature search and participated by 277 volunteer students studying in the health sciences at a private university, was applied. Survey results and demographic data from students; height, weight, body fat percentage and calculated Body Mass Index (BMI) data and descriptive statistics were used. Chi-square and Mann-Whitney U tests were used to evaluate the survey data. Results: 67.9% of the students participating in the research were female, 32.1% were male, and the average age of the participants was 21.02±2.13 years. In our study, 29.2% of the students stated that they were on a diet; 78.7% of the students declared that they skip meals. The most frequently skipped meal was lunch with a percentage of 48.7% (p=0.001); The reason for skipping meals was determined as 50.2% of the lack of time (p=0.001). When the BMI status of the students was evaluated, it was found that normal and overweight students tended to perceive themselves as obese (p=0.001). A statistically significant relationship was found between exercise status (p=0.028), eating speed (p=0.031), self-seeing overweight (p<0.001) and BMI, regardless of gender. Conclusion: Our study output is important in terms of higher rate of skipping meals in the university age, when the foundations of the habits that have become entrenched in adulthood, in terms of exercise frequency and eating speed as well as significant tendency of the normal and overweight students to perceive themselves as obese.

Keywords:

Obesity, body mass index, nutritional habits, university students,

PDF

___

Çayır A, Atak N, Köse SK. Beslenme ve diyet kliniğine başvuranlarda obezite durumu ve etkili faktörlerin belirlenmesi. J Ankara Univ Fac Med. 2011;64(1):13-19.
Şanlıer N. Gençlerde biyokimyasal bulgular, antropometrik ölçümler, beden bileşimi, beslenme ve fiziksel aktivite durumlarının değerlendirilmesi. GUJGEF. 2005;25(3):47-73.
World Health Organization. Obesity and Overweight. https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/obesity-and-overweight Yayınlanma tarihi 2021. Erişim tarihi 07.10.2021.
Schooling CM, Lam TH, LI ZB, et al. Obesity, physical activity and mortality in a prospective Chinese elderly cohort. Arch Intern Med. 2006;166(14):1498-1504. doi:10.1001/archinte.166.14.1498.
Insel P, Turner E, Ross DS. Energy Balance, Body Composition And Weight Management. Nutrition. 3nd ed. Burlington, Massachusetts: Jones & Bartlett Learning. 007;329-79.
Efil S. Sağlık Çalışanlarında Obezite Sıklığı Ve Etkileyen Faktörlerin Değerlendirilmesi. [yüksek lisans tezi]. Afyon, Türkiye: İç Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü İç Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı, 2005.
Spear BA, Adolescent growth and development. J Acad Nutr Diet. 2002;102(3):23-29.doi: 10.1016/s0002-8223(02)90418-9.
Mukudi E. Nutrition status, education participation, and school achievement among Kenyan middle-school children. Nutr. 2003;19:612616. doi:10.1016/s0899-9007(03)00037-6.
Aksoydan E, Çakır N. Adölesanların beslenme alışkanlıkları, fiziksel aktivite düzeyleri ve vücut kitle indekslerinin değerlendirilmesi. Gülhane Tıp Derg. 2011;53:264-270.
Zileli R, Cumhur Ö, Özkamçı H, Diker G. Üniversite öğrencilerinde beslenme alışkanlıkları ile obezite görülme sıklığı. Bilinçli Sağlıklı Yaşam Dergisi. 2016;1(12):549-562.
Özcan Zinir G, İncedayı B, Çopur EU, Kaplan E, Bekaroğlu M. Uludağ Üniversitesi’nde Eğitim Gören Öğrencilerin Beslenme Alışkanlıklarının Araştırılması. U.Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi. 2014;28(2):37-47.
Güleç M, Yabancı N, Göçgeldi E, Bakır B. Ankara’da iki kız öğrenci yurdunda kalan öğrencilerin beslenme alışkanlıkları. Gulhane Med J. 2008;50:102-109.
Şimşek Z, Koruk İ, Altındağ A. Harran Üniversitesi Tıp Fakültesi ve Fen-Edebiyat Fakültesi birinci sınıf öğrencilerinin riskli sağlık davranışları. Toplum Hekimliği Bülteni. 2007;26(3):19-26.
Orak S, Akgün S, Orhan H. Süleyman Demirel Üniversitesi öğrencilerinin beslenme alışkanlıklarının araştırılması. S.D.Ü. Tıp Fak. Derg. 2006;13(2):5-11.
Önay D. Selçuk Üniversitesi Akşehir Sağlık Yüksekokulu hemşirelik öğrencilerinin beslenme alışkanlıkları ve besin tüketim sıklıkları. FHSD. 2010:5(14):127-146.
Yıldırım İ, Yıldırım Y, Işık Ö, Karagöz Ş, Ersöz Y, Doğan İ. Üniversite öğrencilerinde farklı ölçüm yöntemlerine göre obezite prevalansı. İnönü Üniversitesi, Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi. 2017;4(2):20-33.
TÜİK, Türkiye Sağlık Araştırması, 2016-2019. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Turkiye-Saglik-Arastirmasi-2019-33661. Erişim Tarihi: 08.10.2021
Overweight and obesity - BMI statistics - Statistics Explained https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php?title=Overweight_and_obesity_-_BMI_statistics. Erişim Tarihi: 08.10.2021
Plotnikoff RC, Costigan SA, Williams RL, et al. Effectiveness of interventions targeting physical activity, nutrition and healthy weight for university and college students: a systematic review and meta-analysis. Int J Behav Nutr Phys Act. 2015;12:45 doi: 10.1186/s12966-015-0203-7.
Onurlubaş E, Doğan HG, Demirkıran S. Üniversite öğrencilerinin beslenme alışkanlıkları. JAFAG. 2015;32(3):61-69. DOI No: 10.17155/spd.67561.
Ünalan D, Öztop DB, Elmalı F ve ark. Bir grup sağlık yüksekokulu öğrencisinin yeme tutumları ile sağlıklı yaşam biçimi davranışları arasındaki ilişki. J Turgut Ozal Med Cent 2009;16(2):75-81.
Oluk E, Oluk S, Davaslıoğlu EN. Ege Üniversitesi öğrencilerinin öğün düzenleri ve yemeklik baklagil tüketim durumları. C.B.Ü. Fen Bilimleri Dergisi. 2011;7(2):41–50.
Yamamoto R, Tomi R, Shinzawa M, et al. Associations of skipping breakfast, lunch, and dinner with weight gain and overweight/obesity in university students: a retrospective cohort study. Nutrients. 2021;13(1):271 doi: 10.3390/nu13010271.
Mansouri M, Hasani-Ranjbar S, Yaghubi H, et al. Breakfast consumption pattern and its association with overweight and obesity among university students: a population-based study. Eat Weight Disord. 2020;25(2):379-387 doi: 10.1007/s40519-018-0609-8.
Boukrim M, Obtel M, Lahlou L, Razine R. University students' perceptions and factors contributing to obesity and overweight in Southern of Morocco. Afr Health Sci. 2021;21(2):942-950 doi: 10.4314/ahs.v21i2.56.
Niemeier HM, Raynor HA, Lloyd-Richardson EE, Rogers ML, Wing RR. Fast food consumption and breakfast skipping: predictors of weight gain from adolescence to adulthood in a nationally representative sample. J Adolesc Health. 2006;39(6):842-9 doi: 10.1016/j.jadohealth.2006.07.001.
Xue B, Zhang X, Li T, et al. Knowledge, attitude, and practice of obesity among university students. Ann Palliat Med. 2021;10(4):4539-4546. doi: 10.21037/apm-21-573.
Pelletier JE, Lytle LA, Laska MN. Stress, health risk behaviors, and weight status among community college students. Health Educ Behav. 2016;43(2):139-44. doi: 10.1177/1090198115598983.
Dayi A, Gulcan G, Fezan M. Prevalence of tobacco, alcohol and substance use among Eskisehir Osmangazi University Students. Dusunen Adam. 2015;28(4):309–18. doi:10.5350/DAJPN2015280402.
Sert H, Seven A, Çetinkaya S, Pelin M, Aygin D. Sağlık yüksekokulu öğrencilerinin obezite ön yargı düzeylerinin değerlendirilmesi. OTSBD. 2016;1(4):9-17.
Güngör NK. Overweight and obesity in children and adolescents. J Clin Res Pediatr Endocrinol. 2014;6(3):129-43. doi: 10.4274/Jcrpe.1471.
Kostovski M, Tasic V, Laban N, Polenakovic M, Danilovski D, Gucev Z. Obesity in childhood and adolescence, genetic factors. PRILOZI. 2018(38):3:121-133. doi: 10.2478/prilozi-2018-0013.