Sevgi GÜR, Hamdiye Banu KATRAN, Nurgül ARPAG, Deniz ÖZTEKİN, Nuray AKYÜZ

Genel Cerrahi Hemşirelerinin Cerrahi Sonrası Hızlandırılmış İyileşme Protokolü Uygulamalarına İlişkin Değerlendirmeleri

Amaç: Bu araştırmanın amacı; genel cerrahi kliniklerinde çalışan hemşirelerin Cerrahi Sonrası Hızlandırılmış İyileşme (Enhanced Recovery After Surgery-ERAS) protokolü uygulamalarına ilişkin değerlendirmelerini belirlemektir. Yöntem: Tanımlayıcı ve kesitsel tipteki bu araştırma, genel cerrahi kliniğinde çalışan 258 hemşire ile 20 Mayıs-20 Haziran 2021 tarihleri arasında gerçekleştirildi. Genel cerrahi kliniklerinde çalışan hemşirelerin sosyo-demografik, mesleki özellikleri ile ERAS protokolleri ve uygulamalarına ilişkin değerlendirmelerini içeren 37 sorudan oluşan veri toplama formu, çevrimiçi olarak hemşirelere iletildi. Veriler, SPSS 25.0 programıyla analiz edildi. Bulgular: Araştırmaya katılan hemşirelerin yaş ortalaması 28,81±7,63 yıl olup, %86’sı (n=222) kadın ve %38’i (n=98) lisans mezunudur. Hemşirelerin %38,8’nin (n=100) ERAS protokolleri hakkında bilgisi olmadığı, %58,9’unun (n=152) ise ERAS protokolüne yönelik herhangi bir eğitim almadığı ve %36,4’ünün (n=94) çalıştığı klinikte ERAS protokollerinin uygulanmadığı belirlendi. Lisansüstü eğitim düzeyine sahip olan (p<0,01) ve ERAS protokollerine ilişkin bilgi sahibi olan hemşirelerin (p<0,001) protokolün ameliyat öncesi, sonrası ve bileşenlerin toplamının uygulanmasına yönelik sorulara doğru yanıt verme oranlarının istatistiksel olarak anlamlı ve yüksek olduğu belirlendi. Çalıştığı hastanedeki hasta-hemşire oranı 1-5 arasında olan (p<0,05) ve ERAS protokollerine ilişkin eğitim alan (p<0,01) hemşirelerin ise ameliyat sonrası bileşenlerin uygulanmasına yönelik sorulara doğru yanıt verme oranlarının istatistiksel olarak anlamlı ve yüksek olduğu bulundu. Sonuç: Lisansüstü eğitim düzeyine sahip ve ERAS protokollerine ilişkin bilgisi olan hemşirelerin ameliyat öncesi ve sonrası uygulamalara ilişkin sorulara doğru yanıt verme oranının yüksek olduğu belirlendi. Çalıştığı hastanede en fazla 5 hastaya bakan ve ERAS protokollerine ilişkin eğitim almış olan hemşirelerin ise ameliyat sonrası uygulamalara yönelik sorulara doğru yanıt verme oranının yüksek olduğu bulundu. Cerrahi hemşirelerinin bilgi düzeyini artırmaya yönelik hemşirelik eğitiminde ve mezuniyet sonrası hizmet içi eğitim programlarında ERAS protokollerine yer verilmesi, cerrahi hemşirelerinin ERAS protokolüne yönelik güncel gelişmeler ile kanıta dayalı rehberleri takip etmeleri ve cerrahi hastasının bakımında disiplinler arası ERAS protokolü uygulamalarının temel alınarak hasta bakımına aktarılması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Cerrahi hemşireliği, cerrahi sonrası hızlandırılmış iyileşme, perioperatif hemşirelik, perioperatif bakım

Surgical Nurses’ Evaluations on Enhanced Recovery After Surgery Protocol Applications in General Surgery Clinics

Aim: The study was carried out to determine the evaluations of nurses working in general surgery clinics regarding the ERAS protocol applications. Method: The descriptive and cross-sectional study was conducted with 258 nurses working in the general surgery clinic between 20 May-20 June 2021. The data collection form consisting of 37 questions, including the socio-demographic and professional characteristics of the nurses working in general surgery clinics, and their evaluations on ERAS protocols and applications, was sent to the nurses online. The data were analyzed with the SPSS 25.0 program. Results: The mean age of the nurses participating in the study was 28,81±7.63 years, 86% (n=222) were female and 38% (n=98) had a bachelor's degree. It was determined that 38,8% of the nurses (n=100) had no knowledge about the ERAS protocols, 58,9% (n=152) did not receive any training on the ERAS protocol, and 36,4% (n=94) did not apply ERAS protocols in the clinic where they worked. It was found that nurses with postgraduate education level (p<0.01) and those who had knowledge about the ERAS protocol (p<0,001) had statistically significant and high rates of answering the questions correctly about the application of the protocol before, after the surgery, and the total components. It was found that nurses with a patient-nurse ratio between 1-5 (p<0.05) and who received training on ERAS protocols (p<0.01) in the hospital they work in were statistically significant and high in answering questions about the application of the postoperative components. Conclusion: It was determined that nurses who have a graduate education level and have knowledge about ERAS protocols have a high rate of giving correct answers to questions about pre- and post-operative practices. It was found that nurses who took care of maximum 5 patients in the hospital they worked and who had received training on ERAS protocols had a high rate of correct answers to the questions regarding post-operative practices. It is recommended that ERAS protocols should be included in nursing education and post-graduate in-service training programs to increase the knowledge level of surgical nurses, that surgical nurses should follow current developments and evidence-based guidelines for the ERAS protocol, and that interdisciplinary ERAS protocol practices in the care of surgical patients should be transferred to patient care.

Keywords:

Surgical nursing, enhanced recovery after surgery, perioperative nursing, perioperative care,

PDF

___

Demirhan İ, Pınar G. Postoperatif iyileşmenin hızlandırılması ve hemşirelik yaklaşımları. Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik E-Dergisi. 2014;2(1):43-53.
Batdorf NJ, Lemaine V, Lovel JK, et al. Enhanced recovery after surgery in microvascular breast reconstruction. Journal of Plastic, Reconstructive & Aesthetic Surgery. 2015;68(3):395-402.
Slim K, Vignaud M. Enhanced recovery after surgery: The patient, the team, and the society. Anaesthesia, Critical Care & Pain Medicine. 2015;34(4):249-250.
Çilingir D, Candaş, B. Cerrahi sonrası hızlandırılmış iyileşme protokolü ve hemşirenin rolü. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi. 2017;20(2):137-143.
Keskin HG. Hızlandırılmış cerrahi süreç. Cerrahi Ameliyathane Sterilizasyon Enfeksiyon Kontrol Hemşireliği Dergisi. 2020;1(1):20-29.
Sánchez-Jiménez R, Álvarez AB, López JT, Jiménez AS, Conde FG, Sáez JAC. ERAS (Enhanced Recovery after Surgery) in colorectal surgery. Colorectal Cancer-Surgery, Diagnostics and Treatment. IntechOpen, 2014.
Abdikarim I, Cao XY, Li SZ, Zhao YQ, Taupyk Y, Wang Q. Enhanced recovery after surgery with laparoscopic radical gastrectomy for stomach carcinomas. World Journal of Gastroenterology. 2015;21(47):13339.
Kehlet H, Wilmore DW. Evidence-based surgical care and the evolution of fast-track surgery. Annals of Surgery. 2008;248(2):189-198.
Ljungqvist, O. ERAS-enhanced recovery after surgery: moving evidence‐based perioperative care to practice. Journal of Parenteral and Enteral Nutrition. 2014;38(5):559-566.
Ersoy E, Gündoğdu H. Cerrahi sonrası iyileşmenin hızlandırılması. Ulusal Cerrahi Dergisi. 2007;23(1):35-40.
Kabataş MS, Özbayır T. Kolorektal cerrahi sonrası hızlandırılmış iyileşme protokolü: sistematik derleme. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2016;5(3):120-132.
Arslankılıç Ç, Göl E, Çınaroğlu NS. Cerrahide hızlandırılmış iyileşme protokolü: sistematik derleme. Cerrahi Ameliyathane Sterilizasyon Enfeksiyon Kontrol Hemşireliği Dergisi. 2020;1(3):15-34.
Mendes DIA, Ferrito CRDAC, Gonçalves MIR. Nursing interventions in the enhanced recovery after surgery®: Scoping review. Rev Bras Enferm. 2018;71(suppl 6):2824-2832.
Güzel N, Yava A. Cerrahi kliniklerinde çalışan hemşirelerin ERAS (enhanced recovery after surgery) protokolüne ilişkin bilgi ve tutumlarının belirlenmesi. Zeugma Sağlık Araştırmaları Dergisi. 2019;1(1):15-23.
Aksoy A, Vefikulucay Yılmaz D. A new approach to evidence based practices in gynecological surgery: ERAS protocol and nursing. Turkiye Klinikleri J Nurs Sci. 2018;10(1):49-58.
Unlu H. Nursing care in elderly patients who were total hip or knee arthroplasty with rapid recovery protocol. Turkiye Klinikleri J Surg Nurs-Special Topics. 2017;3(2):143-150.
Tuna PT, Kursun S. ERAS and nursing care for colon surgery. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi. 2018;11(2):180-188.
Ongün P, Ak ES. Assessment of knowledge levels of nurses working in surgical clinics about ERAS protocol. Medical Journal of Bakirkoy. 2020;16(3):287-294.
Çelebi E, İlçe A. Determination of knowledge levels of nurses working in surgical clinics on ERAS protocols. In: 3. International 11. National Turkish Surgical and Operating Room Nursing Congress; 3-6 October 2019; İzmir, Turkey.
Calculator: a-priori sample size for multiple regression https://www.danielsoper.com/statcalc/calculator.aspx?id=1. Erişim tarihi: 20 Nisan 2021.
Esin MN. Veri toplama yöntem ve araçları & veri toplama araçlarının güvenirlik ve geçerliliği. In: Erdoğan S, Nahcivan N, Esin MN, eds. Hemşirelikte Araştırma Süreç, Uygulama ve Kritik. 2. Baskı. İstanbul: Nobel Tıp Kitapevleri, 2015.
Göriş S, Kılıç Z, Ceyhan Ö, Şentürk A. Hemşirelerin profesyonel değerleri ve etkileyen faktörler. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi. 2014;5(3):137-142.
Koyuncu A, Aslan FE, Karabacak Ü, Demirkılıç U. Nursing and practices that speed up healing in heart surgery. Göğüs-Kalp-Damar Anestezi ve Yoğun Bakım Derneği Dergisi. 2015;21(1):43- 48.
Austin J. The Effect Of An Education Plan On Nursing İntervention Compliance With İnpatient Post-Operative Colorectal Surgical Patients Using Enhanced Recovery After Surgery (ERAS) Protocols [doctoral dissertation]. USA: University of Kentucky, College of Nursing; 2019.
Conn LG, McKenzie M, Pearsall EA, McLeod RS. Successful implementation of an enhanced recovery after surgery programme for elective colorectal surgery: a process evaluation of champions’ experiences. Implement Sci. 2015;10:1-11.
Brown D, Xhaja A. Nursing perspectives on enhanced recovery after surgery. Surg Clin North Am. 2018;98(6):1211-1121.
Herbert G, Sutton E, Burden S, et al. Healthcare professionals’ views of the enhanced recovery after surgery programme: a qualitative investigation. BMC Health Serv Res. 2017;17(1):1-14.
McLeod RS, Aarts MA, Chung F, et al. Development of an enhanced recovery after surgery guideline and implementation strategy based on the knowledge-to-action cycle. Ann Surg. 2015;262(6):1016-1025.
Ament SM, Gilliseen F, Moser A, et al. Factors associated with sustainability of 2 quality improvement programs after achieving early implementation success. A qualitative case study. J Eval Clin Pract. 2017;23(6):1135-1143.
Cigerci Y, Celebi S. Evaluate the compliance of perioperative practices of the patients with the enhanced recovery after surgery protocols. Health Sciences Quarterly. 2021;1(3):111–117.