3-4 YAŞ GRUBU ÇOCUKLARDA BENLİK KAVRAMI VE EBEVEYN TUTUMLARININ CİNSİYETLER AÇISINDAN KARŞILAŞTIRILMASI
Bu araştırmada, okul öncesi eğitim kurumlarına devam eden 3-4 yaş arasıçocukların ebeveyn tutumları ile benlik kavramları arasındaki ilişkininincelenmesi amaçlanmıştır. Araştırma, İstanbul’da yer alan iki okul öncesieğitim kurumunda öğrenim gören 60 çocuk ve ebeveynleri ile yürütülmüştür.Araştırmada, sosyodemografik bilgiler Kişisel Bilgi Formu ile, çocukların benlikkavramı Purdue Çocuklar İçin Benlik Kavramı Ölçeği ve ebeveyn tutumlarıAile Hayatı ve Çocuk Yetiştirme Tutum Ölçeği (PARI) ile değerlendirilmiştir.Araştırma sonucunda erkek çocuklarda benlik kavramının kız çocuklara göredaha yüksek olduğu bulunmuştur. PARI Ölçeğinin Demokratik ve Eşitlik altölçeği puanları ile benlik kavramı arasında pozitif bir ilişki bulunmuştur. Bunakarşılık Ev Kadınlığı Rolünü Reddetme, Aşırı Annelik, Geçimsizlik, Sıkı Disiplinalt ölçeği ile benlik kavramı arasında negatif yönde bir ilişki bulunmuştur. Benlikkavramının, bireyin gelişiminde kritik bir evre olduğu bilinen erken çocuklukdöneminde cinsiyetler arasında farklılık gösterdiği ve ebeveyn tutumlarınınbenlik kavramını etkilediği düşünülmüştür.
___
- Aktaş, S. 9. Sınıfta Anne Baba Tutumları ve Benlik Saygısı Arasındaki İlişkinin
Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi/
Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, s. 84, 2011.
Aşçı, H. Fiziksel Benlik Algısının Cinsiyete ve Fiziksel Aktivite Düzeyine Göre
Karşılaştırılması. Spor Bilimleri Dergisi, 15(1): 43-47, 2004.
Aypay, A. Genel Öz Yeterlik Ölçeği’nin Türkçeye Uyarlama Çalışması. İnönu
Universitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11 (2): 123-127, 2010.
Bandura, A. Self-Efficacy Mechanism in Human Agency. Amerikan Psychologıst,
37(2): 122-147, 1982.
Brodski, S.K. & Hutz, C.S. The Repercussions of Emotional Abuse and Parenting
Styles on Self-Esteem, Subjective Well- Being: A Retrospective Study with
University Students in Brazil. Journal of Aggression, Maltreatment & Trauma,
21: 265-270, 2012.
Cevher, F.N. & Buluş, M. Benlik Kavramı ve Benlik Saygısı: Önemi ve
Geliştirilmesi. Akademik Dizayn, 2: 52-64, 2007.
Cicirelli, V.G. Purdue Self-Concept Scale for Preschool Children. West Lafayetta,
Purdue University, 1974.
Cooper, C.R. & Denner, J. Theorıes Lınkıng Culture and Psychology: Universal
and Community-Specific Processes. Annual Review of Psychology, 49: 564-568,
1998.
Cüceloğlu, D. İnsan ve Davranış: Psikolojinin Temel Kavramları. 14. baskı.
Remzi Kitapevi, İstanbul, s. 347-400, 2008.
Cüceloğlu, D. İçimizdeki Çocuk. 17. baskı. Remzi Kitabevi, İstanbul, s. 143,
1997.
Çivitçi, A. Moderator Role of Self-Esteem On The Relationship Between Life
Satisfaction and Depression in Early Adolescents. Emotional & Behavioural
Diffuculties, 15(2): 145-149, 2010.
Endendijk, J.J., Groeneveld, M.G., Kranenburg, M.J. & Mesman, J. Gender-
Differentiated Parenting Revisited:Meta-Analysis Reveals Very Few Differencesin
Parental Control of Boys and Girls. Plos One, 11(7):15-23, 2016. doi: 10.7910/
DVN/P6X6XC
Filiz, Z. & Yaprak, B. Diskriminant Analiziyle Anne Baba Tutumlarının
Sınıflandırılmasına İlişkin Bir Uygulama. Eğitimde Kuram ve Uygulama. 5(2):
195-209, 2007.
Furnham, A., Hosoe, T. & Tang, T. Male Hubris and Female Humility? A
Crosscultural Study of Ratings of Self, Parental, and Sibling Multiple İntelligence
in America, Britain and Japan. İntellegence, 30 (1): 101-115, 2001.
Gander, M.J. & Gardiner, H.W. (Ed.). Çocuk ve Ergen Gelişimi, 4. baskı. İmge,
Ankara, s. 497, 2001.
Gizir, Z. & Baran, G. Anaokuluna Devam Eden 4-5 Yaş Çocuklarında Sosyal
Davranışların Gelişimi ile Benlik Saygısı Arasındaki İlişkinin İncelenmesi.
Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(25):120-127, 2003.
Kındap, Y., Sayıl, M. & Kumru, A. Anneden Algılanan Kontrolün Niteliği ile
Ergenin Psikososyal Uyumu ve Arkadaşlıkları Arasındaki İlişkiler: Benlik
Değerinin Aracı Rolü. Türk Psikoloji Dergisi, 23 (61): 92-107, 2008.
Kocayörük, E. Öz-Belirleme Kuramı Açısından Ergenlerin Anne Baba Algısı ile
Duyuşsal İyi Oluşları Arasındaki İlişki. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik
Dergisi, 4(37): 28-31, 2012.
Köknel, Ö. Kaygıdan Mutluluğa Kişilik. 15 baskı. Akdeniz, s. 64, 1999.
Lawrence, Denis, “Building Self-esteem With Adult Learners”, Paul Chapman
Publishing, 1. Publishhed, London, Great Britain, s.65, 2000.
Le Compte, G., Le Compte, A. & Özer, S. (1978). Üç Sosyoekonomik Düzeyde
Ankaralı Annelerin Çocuk Yetiştirme Tutumları: Bir ölçek uyarlaması. Türk
Psikoloji Dergisi, 1(1): 5-8.
Musaağaoğlu, C. & Güre, A. Ergenlerde Davranışsal Özerklik ile Algılanan Ana-
Baba Tutumları Arasındaki İlişkiler. Türk Psikoloji Dergisi, 20(55): 86-90, 2005.
Niditch, L.A., & Varela, R.E. Perceptions of Parenting, Emotional Self-Efficacy
and Anxiety in Youth: Test of a Mediational Model. Child and Youth Care Forum,
41: 27-31, 2012. doi: 10.1007/s10566-011-9150-x
Nishikawa, S., Sundbom, E. & Hagglof, B. Influence of Perceived ParentalRearing
on Adolescent Self-Concept and Internalizing and Externalizing Problems in
Japan. Journal of Chıld and Famıly Studies, 19: 60-64, 2010. doi: 10.1007/s
1026-009-9281-y
Ogelman, H.G., Topaloğlu, Z.Ç. 4-5 Yaş Çocuklarının Sosyal Yetkinlik,
Saldırganlık, Kaygı Düzeyleri ile Anne-Babalarının Ebeveyn Özyeterliği Algısı
Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim
Fakültesi Dergisi,14(1): 246-255, 2014.
Ogelman, H.G., Seçer, Z. & Önder, A. Analyzing Perspective Taking Skills of
5- to 6-Year-Old Preschool Children in Relation to Their Self-Perception and
Gender. Journal of Research in Childhood Educatıon, 27: 433-436, 2013. doı:
10.1080/02568543.2013.822951
Öner, N. Türkiye’de Kullanılan Psikolojik Testler. 2. baskı. Boğaziçi, İstanbul, s.
884-886, 2008.
Özcan, H., Subaşı, B., Budak, B., Çelik, B.M., Gürel., Ş.C. & Yıldız, M. Ergenlik
ve Genç Yetişkinlik Dönemindeki Kadınlarda Benlik Saygısı. Sosyal Görünüş
Kaygısı, Depresyon ve Anksiyete İlişkisi. Journal of Mood Disorders, 3(3): 109-
111, 2013. doı: 10.5455/jmood.20130507015148
Özen, D. Ş. Ergenlerde Anneden Algılanan Kabul/İlgi ile Benlik-Algısı Arasındaki
İlişki: Babadan Algılanan Kabul/İlginin Aracı Rolü. Türk Psikoloji Yazıları,
12(24): 31-35, 2009.
Özen, Y. Varoluşçu Felsefeden Varoluşçu Psikolojiye (Birbirlerini Sürekli Yanlış
Anlayanların Ontolojik Bütünlüğü). Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler
Elektronik Dergisi, 5: 267-286, 2012.
Piaget, J. Çocukta Zihinsel Gelişim. 2. baskı. (Hüseyin Portakal Çev.). Cem
Psikoloji, İstanbul, s. 36-44, 2004.
Ponsodo, V., Abad, F.J., Francis, L.J. & Hills, P.R. Gender Differences in the
Coopersmith Self- Esteem Inventory. Journal of Indıvıdual Differences, 29: 217-
222, 2008. doi:10.1027/1614-0001.4.217
Sarıca, Ö. (2010). Okul Öncesi Eğitim Kurumlarına Devam Eden 5 ve 6 Yaş Grubu
Çocuklarının Benlik Kavramlarının Çeşitli SosyoDemografik Değişkenlere Göre
İncelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi) Maltepe Üniversitesi/Sosyal
Bilimler Enstitüsü, İstanbul, s. 83-84, 2010.
Schafer, E.S. & Bell, R.Q. Development of A Parental Attitude Research
Instrument. Child Development, 29: 350-361, 1958.
Warash, B.G. & Markstrom, C.A. Parental Perception of Parenting Styles in
Relatıon to Academic Self- Esteem of Preschoolers. Child Development and
Famıly Studıes. 121(3): 489- 492, 2001.
Yavuzer, H. Çocuk Psikolojisi. 29. baskı. Remzi Kitapevi, Ankara, s. 130-138,
2006.
Yavuzer, H. Çocuğu Tanımak ve Anlamak. 6. baskı. Remzi, İstanbul. 26-28, 2007.
Yazıcı, Z. & Taştepe, T. Ebeveynlerin Aile Ortamı Algısı ile Çocukların Benlik
Algısı Arasındaki İlişki. International Journal of Human Science, 10(2): 101-106,
2013.
Zastrow, C. (Ed.) Sosyal Hizmete Giriş. 4. baskı. (Aslıhan Aykara vd. Çev.). Nika,
Ankara, s. 596, 2016.