1946 ÇOK PARTİLİ DÖNEMİN BAŞLANGICINDAN 1964 TRT’NİN KURULMASINA KADAR TÜRKİYE’DE RADYO YAYINCILIĞI

Elektromanyetik dalgalar aracılığı ile bir olayın, bir iletinin topluma ses yoluyla aktarılması olarak tanımlanan radyo, yirminci yüzyılda önemli bir kitle iletişim aracı haline gelmiştir. Uluslararası alanda rejimlerin sınıfsal özelliğine ve siyasal amacına bağlı olarak radyodan, geniş halk kitlelerini etkilemek amacıyla yararlanılmıştır. İkinci Dünya Savaşı sonrasında Batı ekonomik sistemiyle bütünleşme çabaları içinde olan Türkiye’de devletin tekelinde bulunan radyonun özellikle, 1946’da çok partili döneme geçildikten sonra 1964’te TRT’nin kurulmasına kadar devam eden süreçte, siyasal iktidarlar tarafından bir siyasal iletişim aracı olarak kullanılması tartışma konusu olmuştur. Türkiye’de radyo yayıncılığı açısından önemli olan bu yıllarda radyo yayıncılığının, dönemin siyasal ve toplumsal gelişmeleri çerçevesinde genel bir değerlendirilmesi yapılmıştır. Araştırmada konu ile ilgili önceki çalışmalara yönelik bir literatür taraması yapılmış, elde edilen dokümanlar dönemin koşulları çerçevesinde analiz edilerek, veri kaynağı olarak kullanılmıştır.

___

  • Asker, A. (2013). Askeri darbeye doğru: Demokrat Parti’nin Tahkikat Komisyonu kurma girişimi, İmge Yayınları, Ankara.
  • Asker, A. (2014), “DP’nin Radyoyu İktidar Aracı Yapması: 1957 Seçim Sonuçlarının Radyo Aracılığıyla Erken Yayınlanması”, İletişim Araştırmaları, 12(1), ss. 125-157.
  • Aziz, A. (1968), Radyo ve Köy Yayınları, TRT Yayını, Ankara.
  • Aziz, A. (1972), “Yurdumuzda TRT Dışındaki Yayının Durumu”, SBF Dergisi, C. 26, S. 4, ss. 117-126.
  • Aziz, A. (1976), Radyo ve Televizyona Giriş, Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara.
  • Aziz, A. (1989), Elektronik Yayıncılıkta Temel Bilgiler, TRT Basımevi Yayın Müdürlüğü Yayınları, Yayın No: 210, Ankara.
  • Aziz, A. (2006), Televizyon ve Radyo Yayıncılığı: Giriş, Turhan Kitabevi, Ankara.
  • Boratav, K. (1988), Türkiye İktisat Tarihi: 1908-1985, Gerçek Yayınevi, İstanbul.
  • Cankaya, Ö. (2003), Bir Kitle İletişim Kurumunun Tarihi: 1927-2000 TRT, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
  • Cankaya, Ö. (2000), “Yüz Yılın Radyosu”, İstanbul Radyosu: Anılar, Yaşantılar, Haz. Ayhan Dinç, Özden Cankaya, Nail Ekici, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
  • Dinç, A., Özden C., Nail E. (2000) İstanbul Radyosu: Anılar, Yaşantılar, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
  • Eryılmaz, T. (2005), “Radyo ve Radyoculuk”, Radyo ve Radyoculuk, Der. Sevda Alankuş, IPS İletişim Vakfı Yayınları, İstanbul, ss. 79-103.
  • Frederick W. F. (1966), “The Mass Media and Rural Development in Turkey”, Report, No. 3. İkinci Beş Yıllık Kalkınma Planı Radyo ve Televizyon Özel İhtisas Komisyonu Raporu, Nisan 1966, s. 240.
  • İlaslan, S. (Haziran 2014), “Türkiye’de Radyonun Unutulan Sesleri: 1945-1980 Arasında Devlet Radyoları Dışında”, Akdeniz İletişim Dergisi, S. 21, ss.118-142.136
  • Kejanlıoğlu, B. (2005), “Türkiye’de Radyo ve Televizyon Yayıncılığı Siyasası”, Radyo ve Radyoculuk, Der. Sevda Alankuş, IPS İletişim Vakfı Yayınları, İstanbul, ss. 145-176.
  • Kejanlıoğlu, B. (2004), Türkiye’de Medyanın Dönüşümü, İmge Kitabevi, Ankara.
  • Kocabaşoğlu, U. (2010). Şirket telsizinden devlet radyosuna, İletişim Yayınları, İstanbul.
  • Nalça, K. (Kasım 2009), “İstanbul Radyoevi’nin Kısa Tarihi”, Radyovizyon, TRT Aylık Radyo Dergisi, S.5.
  • Oskay, Ü. (1971), Toplumsal Gelişmede Radyo ve Televizyon, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları No: 316, Ankara.
  • Özçağlayan, Mehmet (2002), “Türkiye’de Radyo Yayıncılığının Gelişimi (1926- 1991)”, İletişim Fakültesi Dergisi, İstanbul Üniversitesi, S.14, No.1, ss. 529-557.
  • Tokgöz, O. (1972), Türkiye ve Ortadoğu Ülkelerinde Radyo-Televizyon Sistemleri, Sevinç Matbaası, Ankara.
  • TRT (1990), “TRT Dünden Bugüne Radyo Televizyon (1927-1990)”, Ankara.
  • “TRT Tarihçesi”, http://www.trt.net.tr/Kurumsal/Tarihce.aspx Erişim tarihi, 13 Haziran 2017.
  • Yazgan, T. (Ocak 2016), “Cumhuriyet’in Örnek Bir Kültür Kurumu: Ankara Radyosu”, TRT Akademi, Eğlence Endüstrisi Sayısı, C. 1, S. 1