1927’DEN ÇOK PARTİLİ DÖNEME KADAR TÜRKİYE’DE RADYO YAYINCILIĞI

Kitle iletişiminde, mesajın aynı anda toplu iletimini “telsiz” olarak sağlayabilen radyo, matbaanın gücünü egale eden ilk kitle iletişim aracı olmuştur. Üstelik bunu sesle yapabilme özelliği nedeniyle hedef kitlesi açısından “okur-yazarlık” gibi bir ön şartı da aşabilmiştir. İcadından itibaren, bir kitle iletişim aracına dönüşme sürecinde, topluluklara etkili bir biçimde ulaşabileceğini keşfeden farklı ülkeler ve yönetim biçimleri, radyoyu bir haber, eğlence, eğitim ya da propaganda aracı olarak kullanmışlardır. Radyonun bu etkili potansiyelinin Türkiye’de Cumhuriyet Yönetimi tarafından da erken bir dönemde anlaşıldığı görülmektedir. 1927’de devlet destekli özel teşebbüsle başlayan ve devlete bağlı farklı kurumların yönetiminde devam eden radyo yayıncılığı, öncelikle rejimin yerleştirilmesinde ve ulusun eğitilmesinde önemli bir araç olmuştur. Bu çalışmada, 90 yıllık bir geçmişe sahip olan Türkiye’de radyo yayıncılığının 1927’den çok partili döneme geçişe kadar olan süreçteki teknik, içerik, izlenme açısından durumu, siyasi, ekonomik ve toplumsal olaylar bütünüyle birlikte ele alınmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Radyo, Yayıncılık, Türkiye’de Radyo Yayıncılığı, İstanbul Radyosu, Ankara Radyosu

PDF

___

[1]http://www.megep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf/Radyo%20Televizyon%20Tarihi.pdf (Erişim Tarihi: 10.10.2017)
[2] Pekman, Cem, (2000). İstanbul Radyosu, Anılar, Yaşantılar, Hazırlayanlar: Ayhan Dinç, Özden Cankaya, Nail Ekici, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, 13-14.
[3] Aziz, Aysel, (2013). Televizyon ve Radyo Yayıncılığı, Hiperlink Yayınları, 6. Baskı, İstanbul, 37, 39.
[4] Crowley, David ve Heyer, Paul (2010). İletişim Tarihi, Çev. Berkay Ersöz, Phoenix Yayınları, Ankara, 306.
[5] Aziz, Aysel (2012) Radyo Yayıncılığı, Nobel Yayıncılık, 4. Baskı, Ankara, 6-8, 238-240.
[6] Jeanneney, Jean-Noel, (2009). Başlangıcından Günümüze Medya Tarihi, Çev. Esra Atuk, Yapı Kredi Yayınları, 3. Baskı, İstanbul, 143.
[7] Oskay, Ünsal, (1971). Toplumsal Gelişmede Radyo ve Televizyon, Sevinç Matbaası, Ankara, 1971, 13.
[8] Kaptan, Ali, (2002). 1927’den Günümüze Anılarla Radyo-Televizyon, Maltepe Üniversitesi Yayınları No: 14, İstanbul, 9.
[9] Cankaya, Özden, (2000). İstanbul Radyosu, Anılar, Yaşantılar, Hazırlayanlar: Ayhan Dinç, Özden Cankaya, Nail Ekici, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, 15, 16, 19-22.
[10] Kasım, Metin, (2014). Radyo Programcılığı, Literatürk Akademia, Konya, 33, 40.
[11] Hilmes, Michele, (2002). Radio Reader: Essays In The Cultural History of Radio, Ed. Hilmes, Michele, Loviglio Jason, Routledge, New York, 11.
[12] Barbier, Frederic ve Lavenir Catherine Bertho, (2001). Diderot’dan İnternete Medya Tarihi, Okuyanus Yayınları, Çev. Kerem Eksen, İstanbul, 226.
[13] Kocabaşoğlu, Uygur, (2010). Şirket Telsizinden Devlet Radyosuna, İletişim Yayınları, 33-36, 48, 59, 171, 179-183, 253.
[14] Cankaya, Özden, (2003). Bir Kitle İletişim Kurumunun Tarihi: TRT 1927-2000, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, 17-20, 27, 28-30.
[15] Kejanlıoğlu, Beybin D., (2005). “Türkiye’de Radyo ve Televizyon Yayıncılığı Siyasası”, Radyo ve Radyoculuk, Derleyen: Sevda Alankuş, IPS İletişim Vakfı Yayınları, İstanbul, 147-152.
[16] Briggs, Asa; Burke Peter, (2004). “Medyanın Toplumsal Tarihi”, Çev. İbrahim Şener, İzdüşüm Yayınları, İstanbul, 237.
[17] Ahıska, Meltem, (2010). Occidentalism in Turkey : Questions of Modernity and National Identity in Turkish Radio Broadcasting, I.B. Tauris, London, 21.