Sedef ACAR, Elif KURTULDU DÖNMEZ, Ecem TOSUN, Özge ÖZKAN

Doğal Boyama-Doğal Lif İlişkileri Kapsamında Tek Banyoda Boyama Yöntemi ile Sürdürülebilir Dokuma Tasarımı Önerileri

Günümüz tekstil dünyasında sürdürülebilirlik en önemli kavramlardan birisidir. Çalışma kapsamında, sürdürülebilirliğin alt başlıkları olan ekolojik üretim, atık yönetimi ve yavaş moda kavramlarını destekleyen tasarım önerileri getirilmesi hedeflenmiştir. Çalışma kapsamında Bu çalışmada doğal lif hammaddeleri, örgü yapıları, doğal boyama yöntemi ve mordan parametreleri kullanılarak sürdürülebilir tasarımlar yapılmıştır. Öncelikle; yün, ipek, keten, pamuk ipliklerle, plain ve twill structure kullanılarak yapılan ön denemeler soğan kabuğuyla ve farklı mordanlarla boyanmıştır. Ön denemelerden elde edilen renk/doku etkilerine yönelik veriler kullanılarak dört adet armürlü dokuma tasarım uygulaması ve üç adet jakarlı tasarım simulasyonu gerçekleştirilmiştir. Dokumalarda farklı hammaddeli ipliklerin kullanılması nedeniyle tek bir boyama işlemi yapılarak en çok renk tonuna ve dolayısıyla farklı desen bölgesine ulaşılması mümkün olmuştur. Aynı zamanda, bu tür boyama yöntemiyle iş gücü, malzeme ve zaman kaybı önlenerek de sürdürülebilirlik desteklenmiştir. Yavaş moda pratiği bağlamında; geleneksel üretim yöntemlerinin yaşatılması, aynı zamanda ekolojik ve boyama işlem basamaklarının en aza indirildiği üretim yöntemlerinin benimsetilmesi hedefiyle gerçekleştirilen bu çalışmanın armürlü ve jakarlı dokuma kumaş tasarımlarına sürdürülebilir bir örnek oluşturması düşünülmektedir. Sonuç olarak; yenilikçi ve aynı zamanda sürdürülebilir dokuma tasarım olanakları ortaya koyan ve sürdürülebilirlik kavramının birçok alt başlığını destekleyen bir çalışma gerçekleştirilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Sürdürülebilirlik, Doğal Boyama, Dokuma Tasarımı, Yenilikçi Kumaş Tasarımı, Tek Banyoda Boyama, Yavaş Moda.

Weaving Design Suggestions with the One-Bath Dyeing Method in the Context of Natural Dyeing With Allium Cepa L. and Natural Fiber Relations

Sustainability is one of the most important concepts in the textile world today. Within the scope of the study, it is aimed to bring design proposals that support the concepts of ecological production, waste management, and slow fashion, which are the subtitles of sustainability. In this study, sustainable designs were made using natural fiber raw materials, weaving structures, natural dyeing methods and mordant parameters. First; preliminary trials using wool, silk, linen, cotton yarns, plain and twill structures were dyed with onion skin and different mordants. Our dobby weaving design applications and three jacquard design simulations were carried out by using the data on the colour/texture effects obtained from the preliminary trials. Due to the use of yarns with different raw materials in weaving, it was possible to reach the most colour tones and therefore different pattern regions by performing a one-bath dyeing process. At the same time, sustainability was supported by preventing the loss of labour, materials, and time with this type of dyeing method. In the context of slow fashion practice; it is thought that this study, which is carried out with the aim of keeping traditional production methods alive and adopting production methods in which ecological and dyeing process steps are minimised, will set a sustainable example for dobby and jacquard woven fabric designs. In conclusion; the study was carried out, which reveals innovative and at the same time sustainable weaving design possibilities and supports many sub-titles of the concept of sustainability.

Keywords:

Sustainability, Natural Dyeing, Weaving Design, Innovative Fabric Design, One-Bath Dyeing, Slow Fashion.,

PDF

___

Acar, S., Yıldırım, L.,& Önlü N., (2014), Keeping Alive And Improving Of Traditional Kizilcaboluk Hand Woven Fabrics, 9th International Shibori Symposium Proceeding Book, Hong Kong, 319-324.
Adeel, S., Rehman, F., Amin, A., Amin, N., Batool, F., Hassan, A. & Özomay, M.(2022). Sustainable exploration of coffee extracts (coffea arabica l.) for dyeing of microwave-treated bio-mordanted cotton fabric. Pigment & Resin Technology.
Arlı, M., Kayabaşı, N. & Ilgaz F. (1993). El dokuması halıcılıkta bitkisel boya kullanımının önemi, Tekstil ve Mühendis, 7(38), 91-96.
Bakıcı, G. G. & Kadem, F. D. (2021). One-bath dyeing and finishing process of polyester fabrics. Tekstil ve Konfeksiyon 31(4), 306-317.
Bozacı, B. (2016). Doğanın şarkısı: ekolojik baskı, İzmir.
Brainly (2020). “Textiles & dress designing (theory & practical) class 12 English medium, 2. Dyeing, question 3, page 33. (https://brainly.in/textbook-solutions/q-differentiate-union-dyeing-cross-dyeing [30.03.2023].
Elbeyoğlu, S. & Acar, S. (2022). Yavaş modada tekstil mirası yaklaşımlarına örnek: Kumaş ve giysi tasarımında halı uygulamaları. yedi: The Journal of Art, Design and Science, 28, 83-98.
Ellis, C. (2016). Applications of cross dyeing with natural dyes. crosscurrents: land, labor, and the port. Textile Society of America’s 15th Biennial Symposium. Savannah, GA, October 19-23, 2016.
El-Shishtawy, R. M., El-Zawahry, M. M. & Ahmed, N. S. E. (2010). One-bath union dyeing of a modified wool⁄acrylic blend with acid and reactive dyes. Coloration Technology, 127, 28-38.
Erdem İşmal, Ö. (2019). Doğal boya uygulamalarının değişen yüzü ve yenilikçi yaklaşımlar, yedi: The Journal of Art, Design and Science, 22, 41-58.
Etikan, S. & Ölmez, F. N. (2014). Fethiye’de bitkisel boyamacılık geleneği ve günümüzdeki durumu. Kalemişi 2(4), 54-71.
Karadağ, R. (2007). Doğal boyamacılık. Kültür ve Turizm Bakanlığı, Ankara: Döner Sermaye İşletmeleri Genel Müdürlüğü, Geleneksel El Sanatları ve Mağazaları İşletme Müdürlüğü Yayınları, Number: 3.
Karadag, R., (2023). Establishing a New International Standard for Natural Dyed Textile Goods [Natural Organic Dye Standard (NODS)], Journal of Natural Fibers, 20:1, 2162187, DOI: 10.1080/15440478.2022.2162187.
Kurtuldu Dönmez, E. & Öğüt, L. (2023). Sürdürülebilir tekstiller kapsamında evsel organik atıklarla Bojagi Jogakbo’nun yeniden yorumlanması. yedi: The Journal of Art, Design and Science, 29, 115-127.
Maeda, S., Kunitou, K., Hihara, T. & Mishima, K. (2004). One-bath dyeing of polyester/cotton blends with reactive disperse dyes in supercritical carbon dioxide. Textile Research Journal 74(11), 989-994.
Najafi, H., Assefipour, R., Hajilari, M., & Movahed, H. R. (2009). One bath method dyeing of polyester/cotton blend fabric with sulphatoethylsulphonyl disperse/reactive dyes treatment by chitin biopolymer. African Journal of Biotechnology 8(6), 1127.
Ölmez, F. N. & Kayabaşı, N. (2002). A Research on the colors obtained from sage (salvia officinalis L.) and their fastness values. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Bilimleri Dergisi, 12(1): 31-36.
Ölmez, F. N. (2004). Farklı kaynatma sürelerinde defneden (laurus nobilis L.) elde edilen renkler ve Bazı Haslık Değerleri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Bilimleri Dergisi, 14(1): 35-40.
Önlü, N. (2008). Kızılcabölük Dokumalarında Değişimin Nedenleri Geliştirilip Yaşatılmasına Yönelik Çözüm Önerileri, Kızılcabölük Geleneksel Dokumalar sempozyumu, (pp. 47-58), Denizli Kızılcabölük Yayınları-2.
Pars, A., Karadag, R., Ozen, M. S. & Sancak, E. (2022). The effect of laser radiation in different mordant and ratios on silk fabrics dyed with weld (reseda luteola L.), Journal of Natural Fibers, 19(15), 9973-9987, doi: 10.1080/15440478.2021.1993472.
Patil, H. I., Dorugade, V. A. & Shivankar, V. S. (2016). Single and double bath dyeing of polyester/cotton blended fabric using disperse and reactive dye. International Journal on Textile Engineering and Processes, 2(3), 29-33. Ristić, N., Jovančić, P., Canal, C. & Jocić, D. (2009). One-bath one-dye class dyeing of PES/cotton blends after corona and chitosan treatment. Fibers and Polymers 10(4), 466-475.
Tüm Cebeci, D. (2020). Anadolu Türk Dokumacılık sanatında kullanılan bazı doğal boyarmaddeler ve öellikleri. İdil Dergisi, 68, 657-674.
Yıldırım, F. F., Gelgeç, E., Yumru, Ş. & Çörekcioğlu, M. (2019). One bath dyeing of PBT/Nylon blended seamless fabrics, International Journal of Advances in Engineering and Pure Sciences, Special Issue-II, 113-121.
Zheng, J., Liu, X. & Brady, P. R. (2008). One-bath union dyeing of wool⁄polytrimethylene terephthalate blends. Coloration technology, 124, 204-210.