Çocuğun Cinsel İstismar Uğradığı Durumlarda Öğretmen ve Okul Yöneticilerinin Tutum ve Davranışları
Literatürde, çocukluk çağında en çok karşılaşılan şiddet türünün çocuk istismarı olduğu söylenirken, istismar türleri içinde en zor fark edilenin ise cinsel istismar olduğu ifade edilmektedir. Araştırmamız, bir çok nedenden dolayı bastırılan, inkar edilen ve görmezden gelinen çocukluk dönemi cinsel istismarı ile karşılaşabilecek olan öğretmen ve okul yöneticilerinin bu durumlardaki tutum ve davranışlarını ortaya koymaya çalışılmaktadır. Araştırma için nitel araştırma yöntemi kullanılmış, öğretmen ve okul yöneticileriyle yapılan görüşme için, yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Örneklem olarak seçilen okullar, İstanbul Bahçelievler İlçesinde 4+4+4 sistemi ile dönüşümü tamamlanarak 2013-2014 Eğitim Öğretim Yılı’ndan itibaren biri ilk diğeri ortaokul olarak hizmet vermeye başlayan, birbirine yakın mesafelerdeki iki okuldur. Bu okullarda öğretmenlik yapan farklı branşlardaki öğretmen ve okul yöneticileri ile görüşmeler yapılmıştır. Yapılan bu görüşmelere içerik analizi uygulanmıştır.
___
- [1] Akbaş, T. ve Sanberk, İ (2011) Çocuklara Yönelik Cinsel Taciz ve
Koruyucu Eğitim Karahan Kitabevi, Adana.
[2] Akyüz, Yahya. (2002).17. Yüzyıldan Günümüze Türk Eğitiminde
Başlıca Düzenleme ve Geliştirme Çabaları (Genel Özellikler ve
Doğrultular). Türk Tarih Kurumu. Ankara.
[3] Avrupa Konseyi. Council of Europe Convention on theProtection
of ChildrenagainstSexualExploitationandSexualAbuse, [Erişim
Tarihi: 30 Eylül 2013];
http://www.conventions.coe.int/Treaty/Commun/ChercheSig.
asp?NT=201&CM=8&DF=30/01/2013&CL=ENG.
[4] Bilge, Olcay Bağcı. Çocuk Haklarının Dünyada ve Türkiye’de
Gelişme Süreci - http://www.gencbaro.org/makale/av-olcay
bagci-bilge-cocuk-hukuku-uzmani-cocuk-haklarinin-dunyada-veturkiye%
E2%80%99de-gelisim-sureci.html
Erişim Tarihi: 20.10.2014
[5] Bozbeyoğlu- Çavlin A, Nüfusbilim Derneği ve Birleşmiş Milletler
Nüfus Fonu UNFPA. Türkiye’de Ensest Sorununu Anlamak,
Ankara, 2009.
[6] Can, Cahit. (2002).Toplumsal İnsanın Evrensel Doğası ve Cinsel
Suçlar, Seçkin Yayınları,
[7] Cömert, Melike ve Özgül, Dilek.(2013).MEB Uzaktan
Eğitimlerinin, 21.yyın Öğretmenlerinin İstek ve İhtiyaçlarını
Karşılama Biçimi Üzerine Bir Değerlendirme. 8. Ulusal Eğitim
Yönetimi Kongresi Kongre Kitapçığı. İstanbul.
[8] Çelik, Cemil. (2005) Çocuk Kavramı ve Medeni Hukuk
Açısından Çocuk Haklarının Tarihi Gelişimi, Sayı 36. E
Akademi, Hukuk, Ekonomi ve Siyasal Bilimler Aylık İnternet
Dergisi. http://www.e-akademi.org/incele.
asp?konu=%C7OCUK%20KAVRAMI%20VE%20%20
MED%20EN%DD%20H%20UKUK%20A%C7ISINDAN%20
%C7OCUK%20HAKLAR%20ININ%20TAR%DDH%DD%20
GEL%DD%DE%DDM%DD&kimlik=-
1854485512&url=makaleler/ccelik-1.htm
Erişim Tarihi: 12.07.2014
[9] Çelik, Cemil. (2005). Çocuk Kavramı ve Medeni Hukuk
Açısından Çocuk Haklarının Tarihi Gelişimi. Hukuk, Ekonomi ve
Siyasal Bilimleri Aylık İnternet Dergisi, E-akademi. Şubat 2005,
Sayı:36 Erişim Tarihi: 07.06.2014
[10] Çocuk ve Ergene Yönelik Şiddetin Önlenmesi Sempozyum
Kitapçığı, 15-16 Mayıs 2006, AEM Kitap
[11] Çocuk İhmali ve İstismarını Önleme Öğretmenler ve Aileler İçin
Eğitim Kılavuzu,(2008) İnsan Hakları Derneği,
Berkay Ofset- Ankara,
[12] Çocuk Adalet Sistemi Sorun Tespit Raporu. Çocuk Hakları
Alanında Çalışan Avukatlar Ağı ÇAÇAv. Mart 2015
[13] Dağlı, Figen Şahin.(3 Kasım 2013). Bu tez çalışması için verdiği
röportajı.
[14] Dereobalı, Nilay., Karadağ, Sevinç Çırak. ve Sönmez, Sibel.
(2013). Okulöncesi Eğitim Öğretmenlerinin Çocuk İstismarı,
İhmali, Şiddet Ve Eğitimcilerin Rolü Konusundaki Görüşleri. Ege
Eğitim Dergisi 2013 (14) 1: 50–66
[15] Efendioğlu, Akın., Berkant, Hasan Güner. veArslantaş Ömer.
(2010) John Dewey’in Türk Maarifi Hakkında Raporu ve Türk
Eğitim Sistemi. 1.Ulusal Eğitim Programları ve Öğretim
Kongresi. Mayıs 2010.
[16] Erçetin, Ş. (2006).Okullarda Şiddet ve Çocuk Suçluluğu, Eğitim
ve Şiddet, Hegem Yayınları, Ankara, 1. Baskı
[17] Erçetin, Ş. (2006).Okullarda Şiddet ve Çocuk Suçluluğu, Çocuk
ve Suç, Hegem Yayınları, Ankara, 1. Baskı
[18] Erol, Dilek. (2007). Okulöncesi Eğitim Kurumlarında Görev
Yapan Öğretmenlerin, Çocuklardaki Fiziksel İstismar
Belirtilerine İlişkin Farkındalıkları (Eskişehir İl Örneği). Yüksek
Lisans Tezi Özü. Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
[19] Eşme, İsa. (2003).Öğretmen Yetiştirmede 130 Yıllık Bir Sürecin
Öyküsü: Yüksek Öğretmen Okulları. Milli Eğitim Dergisi, sayı
160. http://dhgm.meb.gov.tr/yayimlar/dergiler/Milli_Egitim_
Dergisi/160/esme.htm Erişim Tarihi: 10.12.2013
[20] Findings on theWorsts Forms of Child Labor/ Çalışan
Çocuk Raporu (2012) – Burea of İnternationalLaborAffairs
United StatesDepartment of Labor
[21] Genç, Gülin Sevi ve Aydın, Ganime. (2013). Öğretmen İhtiyaçları
ile Hizmet İçi Eğitim Programları Arasındaki İlişki. 8. Ulusal
Eğitim Yönetimi Kongresi Kongre Kitapçığı. İstanbul.
[22] İdin, Şahin. Geçmişten Günümüze Öğretmen Eğitimi ve
Ülkemize Yansımaları. Yayınlanmış Doktora Tezi.
http://www.academia.edu/10078132/
3%96%C4%9ERETMEN_E%C4%9E%C4%B0T%
C4%B0M%C4%B0_VE_%C3%9CLKEM%C4%B0ZE_
YANSIMALARI Erişim Tarihi: 23.02.2015
[23] Kahraman, Ayşe. veBolışık, Bahire.(2014) Küreselleşmenin
Çocuk Sağlığına Etkileri. TheJournal of PediatricResearch.
1(3): 1008-12
[24] Kavcar, Cavit. Eğitim Fakültelerinin Yeniden Yapılandırılması.ty
[25] Kayıp Çocuklar Başta Olmak Üzere Çocukların Mağdur Olduğu
Sorunların Araştırılarak Alınması Gereken Önlemlerin
Belirlenmesi Amacıyla Kurulan Meclis Araştırması Komisyonu
Raporu Temmuz 2010
[26] Keser, İ. (2011).Çocuk Cinsel İstismarı Diyarbakır Örneği,
Karahan Yayınları, Adana
[27] Kuş, E. (2009).Nicel ve Nitel Araştırma Teknikleri, Anı
Yayıncılık, Ankara, 3. Baskı
[28] Milli Eğitim Temel Kanunu – Erişim Tarihi: 12.11.2013 http://
mevzuat.meb.gov.tr/html/temkanun_0/temelkanun_0.html
[29] Müftü, Gülgün. Çocukların Hakları, Temmuz – Ağustos Eylül
2001, Milli Eğitim Dergisi http://dhgm.meb.gov.tr/yayimlar/
dergiler/Milli_Egitim_Dergisi/151/muftu.htm
[30] Ovayolu, Nimet., Uçan, Özlem. veSerindağ, Selver. (2007)
Çocuklarda Cinsel İstismar
[31] Öztürk, Mücahit.,Güzelhan, Yalçın. ve Ortaköylü, Levent. (2000).
Ensest Öyküsü Olan Adli Olguların İncelenmesi. Yeni
Symposium 38 (1): 15-18.
[32] Öztürk, Cemil. (1996). Atatürk Devri Öğretmen Yetiştirme
Politikası. Atatürk Kültür, Dil Tarih Yüksek Kurumu Türk Tarih
Kurumu Yayınları, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara.
[33] Polat, O. (1997).Çocuk ve Hakları, Analiz Yayıncılık,
İstanbul, 1. Baskı
[34] Polat, O. (2001).Çocuk ve Şiddet, Der Yayınları, İstanbul,
[35] Polat, O. (2007).Çocuk Pornografisi, Nokta Kitap, İstanbul,
1. Baskı, İstanbul
[36] Polat, O. (2007).Tüm Boyutlarıyla Çocuk İstismarı 1 Tanımlar,
Seçkin Yayıncılık, Ankara
[37] Polat, O. (2007). Tüm Boyutlarıyla Çocuk İstismarı 2 Önleme ve
Rehabilitasyon, Seçkin Yayıncılık, Ankara
[38] Polat, O. (2013).Klinik Adli Tıp, Seçkin Yayınları, Ankara
[39] Rigel, N. (1995).Haber, Çocuk ve Şiddet, Der Yayınları,
İstanbul, 1995
[40] Savaşçı B (2012).Çocukların Cinsel İstismarı Suçu, Legal
Yayınları, İstanbul
[41] Şimşek, Hüseyin. XIX. Yüzyıl Çocuk Dergiciliği ve Eğitsel
İşlevleri Üzerine. Milli Eğitim Dergisi, sayı 151,
Temmuz- Ağustos- Eylül 2001
[42] Yurtcan, E. (2006).Çocuk Koruma Kanunu ve Yorumu, Kare
Yayınları, İstanbul,
[43] Tarımeri, Nihat. (2007). Çocuk Koruma(ma) Kanunu 1.Sabev.
1.Baskı. Ankara.
[44] Tarımeri, Nihat. (2008). Çocuk Koruma(ma) Kanunu 2. Sabev.
1.Baskı. Ankara.
[45] Tekin, Uğur. (2012). Çocuk Adalet Sisteminde Sosyal Boyut.
Uluslararası Çocuk İçin Adalet Sempozyumu. Uluslararası Çocuk
İçin Adalet Sempozyum Kitapçığı. Ankara
[46] Tezcan, Mahmut.(2012). Çocuk Sosyolojisi. Anı Yayıncılık, 2.
Baskı, Ankara.
[47] Türkiye’de Çocuk İstismarı ve Aile İçi Şiddet Araştırması Özet
Raporu (2010) Unicef
[48] UNICEF, UNESCAP, ECPAT International. The Commercial
SexualExploitation ofChildrenand Child SexualAbuse in the
Pacific: A Regional Report. Suva, UNICEF Pacific; 2008.
http://www.unicef.org/eapro/Pacific_CSEC_report.pdf.
Erişim Tarihi: 1 Ekim 2013
[49] Ungan, Suat ve Yiğit, Fadime. (2014).Geçmişten Günümüze
Türkiye’de Süreli Çocuk Yayınları. Dil ve Edebiyat Eğitimi
Dergisi, 10, 184-198.
[50] Yaşar, Aşkın. (2007). Çocuk İstismarı ve İhmali Hukuksal
Boyutu. Tüm Boyutlarıyla Çocuk İstismarı 2. Edt:Oğuz Polat.
Ankara.
[51] Yapıcı Mehmet ve Yapıcı Şenay.(2004). Bir Değer Olarak
Çocukluk,Bilim, Eğitim ve Düşünce Dergisi, Cilt 4, Sayı 4, Aralık
2004, http://www.universite-toplum.org/text.php3?id=205
Erişim Tarihi: 08.06.2014
[52] Taşdemirci, Ersoy. Yüzyılımızın Başından Günümüze Kadar
Türkiye’de Öğretmen Yetiştirme Sisteminde Çağdaş Pedagojik
Yaklaşımlar.
[53] 2012 Findings on theWorsts Forms of Child Labor – Burea of
İnternationalLaborAffairs United StatesDepartment of Labor –
2012 çalışan çocuk raporu
[54] http://www.egitimis.org.tr/www/files/ADEY%20YD%20
%C4%B0T%C4%B0RAZ%20KABUL.pdf
Erişim Tarihi: 20.07.2014
[55] http://mevzuat.meb.gov.tr/html/68.html Erişim: 29.07.2014
[56] Erişim Tarihi: 13 Kasım 2014 http://www.cnnturk.com/video/
yasam/diger/2012/03/26/cocuk.gelinler.belgeseli/42157.584271/
index.html
[57] http://www.memurlar.net/haber/62021/ Erişim – 02.11.2014
[58] https://www.yok.gov.tr/documents
/10279/30217/E%C4%
9E%C4%B0T%C4%B0M+FAK%C3
%9CLTES%C4%B0%20
4%B0%C5%9ET%C4%B0RME+L%C4%
B0SANS+PROGRAMLARI.pdf/054dfc9e-a753-42e6-a8ad-
674180d6e382 Erişim - 02.11.2014
[59] http://ctcs-mucadele.net/iki-kucuk-kiz-cinsel-amacli-cocukticaretini-
onlemek-elimizde.html Erişim Tarihi: 8 Aralık 2014
[60] http://soroptimistturkiye.org/bir-avuc-tohumdur-cocuklargelecegimizde-
denizli-kulubu.html Erişim Tarihi: 20 Kasım 2014
[61] http://www.onlineanne.com/2013/12/09/ola-ile-onbes-dakikacocuk-
istismari-guvenlik-aktiviteleri/ Erişim Tarihi: 07.06.2014
[62] http://www.underwearrule.org/Source/Book_tr.pdf
Erişim Tarihi: 24.07.2014
[63] (28431 sayılı,2012/20 Başbakanlık Genelgesi) – ÇİM http://www.
izmirbarosu.org.tr/haberler/di%C4%9Ferhaberler/%
C3%A7ocuk-izlem-merkezleri.aspx#sthash.h7jIZEZX.
dpuf
[64] www.tukd.org.tr/dosya/cocuk_haklari_hukuki_duzenlemeler.doc
Erişim Tarihi: 31.11.2014
[65] https://www.yok.gov.tr/documents/10279/49665/aciklama_
programlar/aa7bd091-9328-4df7-aafa-2b99edb6872f
Erişim Tarihi: 05.12.2014
[66] http://www.sabah.com.tr/gundem/2009/09/01/cinsel_istismar_
mufredata_giriyorErişim Tarihi: 10.11.2014
[67] http://www.haberler.bbs.tr/cinsel-istismar-ders-oluyor.html
Erişim Tarihi: 10.11.2014
[68] RTÜK Kamu Spotları http://www.rtuk.org.tr/#
Erişim Tarihi: 27.01.2015
[69] Çocuk Gelinler Belgeseli http://www.cnnturk.com/video/
yasam/diger/2012/03/26/cocuk.gelinler.belgeseli/42157.584271/
index.html Erişim: 13 Kasım 2014
[70] Çocuk istismarını etkileyici anlatan Clare’inhikayesihttps://www.
youtube.com/watch?v=pU5V3s9xwcM Erişim: 27.01.2015
[71] 5.Risk Altında Çocuklar Sempozyum Bildirileri (2013)
[72] 1. Uluslararası Çocuk Koruma Kongresi Bildirileri (2014)
[73] http://soroptimistturkiye.org/bir-avuc-tohumdur-cocuklargelecegimizde-
denizli-kulubu.htmlErişim Tarihi: 10.12.2014
[74] http://www.onlineanne.com/2013/12/09/ola-ile-onbes-dakikacocuk-
istismari-guvenlik-aktiviteleri/Erişim Tarihi: 07.06.2014
[75] http://www.underwearrule.org/Source/Book_tr.pdf
Erişim Tarihi: 24.07.2014.
[76] http://ctcs-mucadele.net/iki-kucuk-kiz-cinsel-amacli-cocukticaretini-
onlemek-elimizde.html Erişim Tarihi: 10.12.2014
[77] http://dokuman.osym.gov.tr/pdfdokuman/2014/PEDAGOJI/
FormasyonUsulVeEsaslarDuzeltmeENSON.pdf
Erişim 02.11.2014
[78] http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5651.pdf
Erişim Tarihi: 26.01.2015
[79] http://www.gundemcocuk.org/haberler/duyurular/ankara-cocukhaklari-
platformu/ Erişim Tarihi: 03.12.2014