Esra DİL, Mustafa Abdül Metin DİNÇER, Tuğba ONUR

TÜRK DIŞ TİCARET FİRMALARININ KARAKTERİSTİKLERİ: BİR SAHA ARAŞTIRMASI

Amaç: Bu çalışma dış ticaret yapan Türk işletmelerinin karakteristiğini ortaya koymak amacıyla yapılmıştır.Yöntem: Bu araştırma, dış ticaret yapan firmaların kim olduğuna (faiiler), ne tür bir sektör yapısının içinde faaliyette bulunduklarına (ekosistem) ve büyüme eğilimlerine odaklanarak bu firmaların niteliklerini açığa çıkaran nitel bir çalışmadır. Yarı yapılandırılmış mülakat ile verileri elde edilen 79 firmanın karakteristikleri içerik analizi ile elde edilmiştir.Bulgular: Bulgular işletmelerin yoğunlukla, Marmara Bölgesi’nde kurulduğunu, A.Ş. yapısına ve 200 ve üzerinde çalışana sahip olduğunu ve imalat sektöründe faaliyette bulunduklarını göstermektedir. Firmalar hem ithalat hem de ihracat yapmakta ve belirli bir bölge tercihi olmaksızın tüm pazarlara girme eğilimde olan firmalardır. Sonuç: Firmaların sektördeki konumlanmaları kaliteye odaklıdır. İlgili büyüyen ve çeşitlenmeyen firmalar oldukları görülmüştür. Kurumsallaşma ile gelen büyüme fırsatlarının, 2000’li yıllardan sonra tecrübe edilen ekonomik konjonktürün ve iç pazardaki krizlerin dış pazarlardaki fırsatlar ile dengelendiğinin firmaların için önemli olduğu açığa çıkarılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Türkiye, Dış Ticaret Firmaları, Büyüme

THE CHARACTERISTICS OF TURKISH FOREIGN TRADE COMPANIES: A Field Study

Aim: This study aims to reveal the characteristics of Turkish foreign trade companies.Method: This research is a qualitative study which reveals the qualifications of these companies by focusing on the types of foreign trade firms (as actors), what kind of sector structure they are operating in (ecosystem) and their growth trends. The characteristics of the 79 firms obtained from content analysis of the semi-structured interviews.Findings: Findings show that companies are mostly concentrated in the Marmara Region, they legally have corporation status, employ 200 or more employees and they operate in the manufacturing sector. They both import and export, and tend to enter all markets without preference of a specific region. Results: Positioning in the sector is quality oriented. It’s been seen that related and non-diversified growth strategies are preferred. These themes are most significant ones for the firms: growth opportunities stemming from institutionalization, the economic conjuncture that experienced after 2000’s, balancing the firm performance by foreign market opportunities when experiencing the internal market crises.

Keywords:

Turkey, Foreign Trade Companies, Growth,

PDF

___

Acar, M. (2016). Doğrudan Yabancı Sermayenin Ekonomik Büyümeye Etkisi: Türkiye Örneği. Kastamonu University Journal of Economics & Administrative Sciences Faculty, 13.
Acar, A. Z. ve Gürol, P. (2017). Türk Lojistik Ve Taşımacilik Sektöründeki Firmalarinin Stratejik Değerlendirmesi, P. V. A., Logistics, I., & Sector.
Acaravcı, A. ve Kargı, G. (2015). Türkiye’de İhracatın Çeşitlendirilmesi Ve Ekonomik Büyüme. Uluslararası Ekonomi Ve Yenilik Dergisi, 1(1), 1-16.
Acaravci, A. ve Akyol, M. (2017). Türkiye’de Doğrudan Yabancı Yatırımlar, Dış Ticaret Ve Ekonomik Büyüme İlişkisi.
Albayrak, N. C. ve Ağazade, S. (2017). Emek Verimliliği Ve İhracat İlişkisi: Türk İmalat Sanayi Örneği. Dumlupinar University Journal of Social Science, (53).
Andersen, O. ve Kheam, L. S. (1998). Resource-Based Theory and International Growth Strategies: An Exploratory Study. International Business Review, 7(2), 163-184.
Ayar, B. ve Erdil, T. S. (2018). İnovasyon Ve Ar-Ge Faaliyetlerinin İhracat Performansina Etkisi: Türk İşletmeleri Üzerine Algisal Bir Araştirma. Öneri Dergisi, 13(49), 45-68.
Bashimov, G. (2017). Türk Tekstil Ve Hazır Giyim Sektörünün Uluslararası Rekabet Gücü: Asean-5 Ülkeleri Ile Karşılaştırmalı Analiz. Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(2), 1-15.
Bayat, M. (2011). Uluslararası Ticarette Rekabet Gücü Elde Etmede Küçük Ve Orta Boy İşletmelerin Rolü Ve Önemi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(16).
Bozkurt, K. (2008). Türk İmalat Sanayisinde Teknolojik Gelişme Ve İhracat Performansı. Finans Politik Ve Ekonomik Yorumlar, 45(522).
Cassiman, B. ve Golovko, E. (2011). Innovation and Internationalization Through Exports. Journal of International Business Studies, 42(1), 56-75.
Çalıpınar, H. ve Baç, U. (2007). Kobi’lerde Inovasyon Yapmayi Etkileyen Faktörler Ve Bir Alan Arastirmasi. Ege Academic Review, 7(2), 445-458.
Çetin, M. ve Seker, F. (2013). Doğrudan Yabancı Yatırımlar Ve Ihracat Ilişkisi: Gelişmekte Olan Ülkeler Üzerine Bir Nedensellik Analizi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Dergisi, 8(1).
Duman, K. ve Aydın, K. Türkiye’de Ar-Ge Harcamaları Ile Gsyih İlişkisi. Gazi İktisat Ve İşletme Dergisi, 4(1), 49-66.
Emiroğlu, G. (2012). 1980 Sonrası Türkiye'nin Dış Ticaret Yapısı Ve Büyüme Ilişkisi: Bir Ampirik Uygulama (Doctoral Dissertation, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü).
Filatotchev, I. ve Piesse, J. (2009). R&D, Internationalization and Growth of Newly Listed Firms: European Evidence. Journal of International Business Studies, 40(8), 1260-1276.
Göçer, İ. (2013). Ar-Ge Harcamalarının Yüksek Teknolojili Ürün İhracatı, Dış Ticaret Dengesi ve Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkileri. Maliye Dergisi, 165(2), 215-240.
Gökçe, O. (2006). İçerik Analizi - Kuramsal Ve Pratik Bilgiler, Siyasal Kitabevi, Ankara.
Gül, E. ve Kamaci, A. (2012). Dış Ticaretin Büyüme Üzerine Etkileri: Bir Panel Veri Analizi. Journal of Alanya Faculty of Business/Alanya Isletme Fakültesi Dergisi, 4(3).
Işık, E. (2009). Türkiye'de lojistik hizmetlerinin gelişiminin ihracat odaklı büyümeye etkileri (Master's thesis, Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü).
Kar, M. ve Tatlısöz, F. (2008). Türkiye’de Doğrudan Yabancı Sermaye Hareketlerini Belirleyen Faktörlerin Ekonometrik Analizi.
Konya, S. (2012). İhracata Dayalı Sanayileşme Stratejilerinin Büyüme Üzerine Etkisi: Türkiye Üzerine Ampirik Bir Uygulama (Doctoral Dissertation, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü).
Köse, Z. ve Yıldırım, M. (2015). Ar-Ge Harcamalari Ve Patent Harcamalari İle Diş Ticaret Arasindaki İlişki Üzerine Ampirik Bir Analiz: Türkiye Örneği. Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler Dergisi, (52), 219-227.
Kurt, S. ve Berber, M. (2008). Türkiye'de Dişa Açiklik Ve Ekonomik Büyüme. Atatürk Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Dergisi, 22(2).
Kurnaz, Ö. (2009). Türkiye'de Enflasyon Ve Büyüme Ilişkisi: 1987-2006 Dönemi (Master's Thesis, Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü).
Kurt, B. ve Zengin, H. (2016). İthalatın Ekonomik Büyüme Üzerindeki Doğrudan Ve Dolaylı Etkileri: Feder-Ram Modeli. Uluslararası Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 2(4).
Kyläheiko, K., Jantunen, A., Puumalainen, K., Saarenketo, S. ve Tuppura, A. (2011). Innovation and Internationalization as Growth Strategies: The Role of Technological Capabilities and Appropriability. International Business Review, 20(5), 508-520.
Metin, İ. (2016). Dijital Pazarlama Araçlarının Kobi’lerin Ihracatına Etkisi. Journal af Human Sciences, 13(3), 4697-4709.Pişkin, E. (2017). Türkiye İhracatının Ölüm-Kalım Meselesi.
Porter, M. E. (2000). Location, Competition, And Economic Development: Local Clusters in A Global Economy. Economic Development Quarterly, 14(1), 15-34.
Sarı, S., Gerni, C., Karaköy, A. P. D. Ç. ve Emsen, Ö. S. (2017). İhracat Ve İthalatın Ekonomik Büyüme Üzerine Etkileri: Merkezi Asya Ekonomileri Örneği The Influence of Exporting and Importing On Economic Growth: The Sample of Central Asia Economies.
Taşpınar, M. (2017). Üretim Yapan Işletmelerde Ihracatta Kullanılan Teşvik Ve Desteklemerin Ihracat Performansı Üzerine Etkisi Ve Kulanımda Karşılaşılan Sorunlar Ve Çözüm Önerileri (Doctoral Dissertation, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü).
Telatar, O. M., Değer, M. K. ve Doğanay, M. A. (2016). Teknoloji Yoğunluklu Ürün İhracatının Ekonomik Büyümeye Etkisi: Türkiye Örneği (1996: Q1-2015: Q3). Atatürk Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Dergisi, 30(4).
Ukav, İ. (2016). Adiyaman İli Diş Ticaretinin Yapisi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(4), 390-419.
Willig, C. (2008). Introducing Qualitative Research Methods İn Psychology, Second Edition, Maidenhead: Mcgare Hill/Open University Press.
Yin, R. K. (2003). Case Study Research: Design And Methods, 3rd Edition, Applied Social Research Methods, Vol. 5, Sage Publications, London.