Örgüt İkliminin Çalışan Memnuniyetine Etkisi: İlkokul Örneği

Amaç – Bu çalışmada örgütsel iklimin, eğitim kurumlarında çalışan personelin memnuniyetine etkisi araştırılmıştır. Bu bağlamda, çalışanların demografik farklılıklarının ve okullardaki örgüt ikliminin; sınıf öğretmenlerinin memnuniyetini artıracak faktörlerin neler olabileceği, mevcut uygulamalardaki olumlu ve olumsuzlukların neler olduğu ve çalışanların motivasyonunu azaltan sorunlarla ilgili önlemlerin neler olabileceği tespit edilmeye çalışılmıştır. Yöntem – Bu çalışmanın teorik kısmının hazırlanmasında, ikincil kaynaklardan ve araştırma kısmında ise istatistik yöntemlerinden biri olan neden sonuç ilişkisini analiz eden anket tekniğinden yararlanılmıştır. Çalışmanın evrenini, İstanbul Avcılar İlçesinde 20 İlkokulda görev yapan 700 sınıf öğretmeni oluşturmuştur. Dolayısıyla, basit tesadüfi yöntem ile belirlenen katılımcı 631 sınıf öğretmeninden anket elde edilen verirlerden yararlanılarak bilimsel sonuç ve öneriler geliştirilmiş ve araştırma tamamlanmıştır. Bulgular – Araştırma bulguları; tarafsızlığın “Kurumdan ve Yöneticiden Memnuniyet” üzerinde pozitif yönde bir etkisinin olduğu görülmektedir. Tarafsızlık puanı bir birim arttığı zaman “Kurumdan ve Yöneticiden Memnuniyet” puanının 0,164 birim arttığı gözlemlenmiştir. Dolayısıyla, “Tarafsızlığın” “Kurumdan ve Yöneticiden Memnuniyet” üzerinde yaklaşık %16,4 oranında pozitif yönlü bir etkisi olduğu tespit edilmiştir. Tarafsızlık arttıkça, okullardaki yönetimden memnuniyetin artacağından bahsetmek mümkün olabilir. Tartışma – Başarıya yönelik iklim süreçlerinde; yüksek verimliliklere değerler verilmekte ve çalışanlardan birbirlerinin yardımlarına koşmaları istenmektedir. Başarılı eğitim kurumlarına; çalışanlar arası iyi iletişim sistemleri hâkim olmakta, iklim performansının geliştirilmesi sürekli olmakta ve çalışanlarda yenilikleri gerçekleştirme düşüncesinin hâkim olacağı belirtilmektedir (Yıldırım, 2005: 13-14). Bu bağlamda başarıyı hedefleyen kurumların zamanla kendilerine özgü bir örgütsel iklimi oluşturmaları, bu kişilikleriyle çevrelere karşı prestijli kurumsal kimlik geliştirmeleri, örgütün yapı ve amaçlarını çalışanlarla paylaşmaları, çalışanların motivasyonunu artıracak uygulamalarda bulunmaları gerekmektedir. Dolayısıyla bu çalışma kapsamında, eğitim kurumlarında yöneticiler öğretmenler, öğrenciler ve velilerle ilgili olarak örgütsel iklimin çalışan memnuniyetine etkisi incelenmiştir. Dolayısıyla, örgüt iklimi ve çalışan motivasyonu konusunda yapılacak olan bilimsel yöntemle yapılacak araştırmaların alana önemli faydalar sağlayabileceği düşünülmüştür.

The Impact of Organizational Climate on Employee Satisfaction: The Example of Primary School

Purpose – In this study, the effect of organizational climate on the satisfaction of staff working in educational institutions was investigated. In this context, the demographic differences of employees and organizational climate in schools; It was tried to determine the factors that could increase the satisfaction of classroom teachers, what are the positives and negatives in current practices, and what measures could be related to the problems that reduce the motivation of the employees. Design/methodology/approach – In the preparation of the theoretical part of this study, secondary sources and in the research part, the questionnaire technique which analyzes cause and effect relationship, which is one of the statistical methods, was used. The universe of the study consisted of 700 classroom teachers working in 20 primary schools in Istanbul Avcılar District. Therefore, scientific results and suggestions were developed by using the data obtained from the questionnaire from 631 participating classroom teachers determined by simple random method and the research was completed. Findings – Research findings; It is seen that impartiality has a positive effect on "Satisfaction with the Agency and the Manager". It was observed that when the impartiality score increased by one unit, the score of "Satisfaction with the Agency and the Manager" increased by 0.164 units. Therefore, it has been determined that "Impartiality" has a positive effect of approximately 16.4% on "Satisfaction with the Institution and the Manager". It may be possible to mention that the more neutrality increases, the more satisfaction with the administration in schools. Discussion – In climate processes for success; high productivity values are valued and employees are asked to come to each other's help. To successful educational institutions; It is stated that good communication systems among employees prevail, improvement of climate performance is continuous and the idea of realizing innovations will prevail in employees (Yıldırım, 2005: 13-14). In this context, institutions that aim to achieve success need to create a unique organizational climate over time, develop a prestigious corporate identity with these personalities, share the structure and objectives of the organization with employees, and implement practices that will increase the motivation of employees. Therefore, within the scope of this study, the effect of organizational climate on employee satisfaction has been investigated in relation to administrators, teachers, students and parents in educational institutions. Therefore, it is thought that scientific researches on organizational climate and employee motivation can provide significant benefits to the field.

PDF

___

Acar, A. C. (2008). İnsan Kaynakları Yönetimi, Ücret Yönetimi, 3. Baskı, İstanbul: Beta Yayınları.
Akıncı Vural, Z. B. (1998). Kurum Kültürü ve Örgütsel İletişim, İstanbul: İletişim Yayınları.
Aksoy, H. (2007). Endüstriyel Klinik Psikoloji ve İnsan Kaynakları Yönetimi, Örgüt İklimi ve Motivasyon, Tarık Solmuş (Editör), İstanbul: Beta Yayınları.
Ali, R., & Ahmed, M. S. (2009). The impact of reward and recognition programs on employee’s motivation and satisfaction: an empirical study. International review of business research papers, 5(4), 270-279.
Barutçugil, İ. (2004). Stratejik İnsan Kaynakları Yönetimi, İstanbul: Kariyer Yayıncılık.
Bilgen, H. (1976). Örgüt İklimi (Milli Eğitim Teftiş Kurulu), Ankara: TODAİE Yayınları.
Bursalıoğlu, Z. (2002). Okul Yönetiminde Yeni Yapı ve Davranışlar, 12. Baskı, Ankara: PEGEM Akademik Yayıncılık.
Büte, M. (2011). Algılanan Örgüt İkliminin Etik Olmayan Davranışlar Üzerindeki Etkilerinin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 25(2), 103-122.
Carter, L., Murray, P., & Gray, D. (2011). The relationship between interpersonal relational competence and employee performance: A developmental model. International Journal of Interdisciplinary Social Sciences, 6(3), 213-229.
Chaudhry, M. S., Sabir, H. M., Rafi, N., & Kalyar, M. N. (2011). Exploring the relationship between salary satisfaction and job satisfaction: A comparison of public and private sector organizations. The Journal of Commerce, 3(4), 1-14.
Çavuş, M. F. ve Akgemci, T. (2008). İşletmelerde Personel Güçlendirmenin Örgütsel Yaraticilik Ve Yenilikçiliğe Etkisi: İmalat Sanayiinde Bir Araştırma, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (20), 229-244.
Çelik, C. (2003). Çalışanların Örgüt ve Yönetsel Uygulamalarla İlgili Algılamaları: İki Örgütte İklim Kıyaslaması, 11.Ulusal Yönetim Organizasyon Kongresi Dergisi, 445-458.
Davras, Ö. ve Gülmez, M. (2013). Otel İşletmelerinde Çalışan Memnuniyetine Etki Eden Faktörler: KemerLara-Belek-Side-Alanya Bölgelerinde Bir Çalışma, Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 24(2), 167-184.
Demirbaş, Z. (2017). Sağlık İşletmelerinde Örgüt İklimi ve Çalışan Memnuniyeti İlişkisi Üzerine bir Araştırma, Ticaret Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
Doğan, B. (2007). Örgüt Kültürü, İstanbul: Beta Yayınları
Durna, U. ve Eren, V. (2011). Üç Bağlılık Unsuru Ekseninde Örgütsel Bağlılık, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 6(2), 210-219.
Ekvall, G. (1987). The Climate Metaphor İn Organizational Theory, Advances In Organizational Psychology, (177), 190.
Erken, M. (2013). Çalışan Memnuniyeti Üzerine Sağlık Sektöründe Bir Araştırma, Marmara Üniversitesi S.B.E. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
Ertürk, A. (2003). Örgütsel İletişim ve Adalet algılarının Örgütsel Kimlik Algısı Üzerindeki Etkileri, Yönetim Araştırmaları Dergisi, 3(2), 147-170.
Gök, S. (2009). Örgüt İkliminin Çalışanların Motivasyonuna Etkisi Üzerine Bir Araştırma. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi.
Göral, R. (2006). Büro Yönetimi, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Henne, D. and Locke, E. A. (1985). Job Dissatisfaction: What Are Consequences?, International Journal of Psychology, (20), 221-240.
Hunton, J. E. lipincott, B. and Reck, J. L. (2003). Enterprise Resource Planning Systems: Comparing Firm Performance of Adopters and Nonadopters, International Journal of Accounting Information Systems, (4), 165–184.
İşcan, Ö. F. ve Karabey, C. N. (2007). Örgüt İklimi ile Yeniliğe Destek Algısı Arasındaki İlişki, Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(2), 180-193.
Kantar, H. (2010). İşletmede Motivasyon, İstanbul: Kumsaati Yayınları.
Kaygın, E. (2012). Sürdürülebilir Bir Rekabet Avantajı Sağlamanın Yolu: İç Girişimcilik Anlayışı. Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 4(1), 93-103.
Kırel, Ç. (1999). Esnek Çalışma Saatleri Uygulamalarında Cinsiyet, İş Tatmini ve İş Bağlılığı İlişkisi, İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 28(2), 115-136.
Koçel, T. (2003). İşletme Yöneticiliği, 7. Basım, İstanbul: Beta Yayınları.
Koçel, T. (2010). İşletme Yöneticiliği, 12. Baskı, İstanbul: Beta Yayınları.
Koys, D. and D. Tomas, (1991). Inductive Measures Of Psychological Climate, Human Relations, 44 (3), 265– 285.
Kreitner, R., Kinicki, A. and Buelens, M. (2002). Organizational Behaviour, London: UK: McGraw Hill.
Kurt, N. ve Özkan, Y. (2014). Uzaktan Eğitimde Akademik Başarıyı Etkileyen Faktörler, Hasan Ali Yücel Egitim Fakültesi Dergisi (HAYEF), 11(2), 219-236.
Lyman, L. L. (2000). How Do They Know You Care?: The Principle’s Challenge, Amsterdam: Teachers College Press.
Nartgün, Ş. S. ve Ertürk, R. (2018). Okul Müdürlerinin Okul Yönetim Tarzları ile Örgüt İklimi Arasındaki İlişki, 1. Basım, Editör: Adem İşcan, Eğitim Bilimlerinde Örnek Araştırmalar, Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık Eğitim Danışmanlık Tic. Ltd. Şti. Yayın No: 2113, 221- 245.
Ötken, A. B. ve Cenkci T. (2015). Big Five Personality Traits and Organizational Dissent: The Moderating Role of Organizational Climate, Business and Economics Research Journal, 6(2), 1-23.
Özgen, H., Öztürk. A. ve Yalçın, A. (2002). İnsan Kaynakları Yönetimi, İstanbul: Nobel Kitabevi.
Pisani, K. (2009: 89). Education as related to job satisfaction and health. Independent thesis, Advanced level master’s degree.
Robbins, R., & Wansink, B. (2016). The 10% solution: Tying managerial salary increases to workplace wellness actions (and not results). Journal of Occupational Health Psychology, 21(4), 494–503.
Sagy, S., & Antonovsky, H. (2000). The development of the sense of coherence: A retrospective study of early life experiences in the family. International Journal of Aging and Human Development, 51(2), 155–166.
Sevimli, F. ve İşcan, Ö. F. (2005). Bireysel ve İş Ortamına Ait Etkenler Açısından İş Doyumu, Ege Akademik Bakış Dergisi, 5(1), 55-64.
Stone, P. W., Mooney‐Kane, C., Larson, E. L., Pastor, D. K., Zwanziger, J. and Dick, A. W. (2007). Nurse Working Conditions, Organizational Climate and İntent to Leave in ICUs: an İnstrumental Variable Approach, Health Services Research, 42(3-1), 1085-1104.
Şenturan, Ş. (2007). Yönetsel ve Örgütsel Açıdan İnsan Kaynakları, İstanbul: Beta Yayıncılık
Tagiuri, R., & Litwin, G. H. (Eds.). (1968). Organizational climate:Explorations of a concept. Boston, MA: Harvard University.
Telman, N. ve Ünsal, P. (2004). Çalışan Memnuniyeti, 1. Baskı, İstanbul: Epsilon Yayıncılık.
Tor, S. S. ve Esengün, K. (2011). Örgütlerde İş Tatminini Etkileyen Demografik Faktörler ve Verimlilik: Karaman Gıda Sektöründe Bir Uygulama, Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, (1), 53-63.
Tutar, H. ve Altınöz, M. (2010). Örgütsel İklimin İşgören Performansı Üzerine Etkisi: Ostim İmalat İşletmeleri Çalışanları Üzerine Bir Araştırma. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 65(02), 196-218.
Ural, A. ve Kılıç, İ. (2006). Bilimsel Araştırma Süreci ve SPSS ile Veri Analizi, Ankara: Detay Yayıncılık.
Yalçınsoy, A. (2019). Örgüt Kültürü ve Örgüt İkliminin Örgütsel Sessizlik Üzerindeki Etkisinin Analizi, Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(2), 69–79.
Yazıcıoğlu, Y. ve Erdoğan, S. (2004). SPSS Uygulamalı Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Detay Yayıncılık.
Yıldırım, E. (2005). Örgüt Kültürü İle İnsan Kaynakları Yönetimi Arasındaki İlişki Üzerine Kısa Bir Not, Çalışma Yaşamında Dönüşümler Örgütsel Bakış, Aşkın Keser (Editör), Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.