Mehmet KUBAT

11025

Kelâmî açıdan Kur'an'ın mûcizeliği meselesi

İslâmî öğretide Allahın evreni yaratıp devam ettirmek ve toplum hayatını düzenlemek üzere geçerli kıldığı bir takım yasalarının varlığı kabul edilir. Adına Âdetullah veya Sünnetullah denilen bu kanunlarla Allahın yarat- ma ve yönetmesinde öteden beri süregelen ve değişmeyen bazı uygulama- larının bulunduğu vurgulanır. Yüce Allah, hikmeti gereği, bütün kâinat nizâmını bu kanunlar üzerine kurmuştur. Ancak İslâm düşüncesinde, bu yasaların geçici olarak durdurulması suretiyle bazı hârikulâde olayların vuku bulduğu da kabul edilmiştir. İslâmî literatürde hârikulâde olay, pey- gamberliğini ispat amacıyla ve hasımlarına benzerini ortaya koymaya güç yetiremeyeceklerine dair meydan okuyarak bir elçi elinden sadır olursa buna mûcize denilmiştir. Bu makalede hârikulâde bir hadise olan mûcize kavramı hakkında önce kelâm bilginlerinin görüşleri aktarılacak, daha sonra da mesele Kuran açısından irdelenecektir.

The holy Qur an as a miracle in terms of theology

It is acknowledged in Islamic teachings that there are certain rules by which Allah has validated the universe. He created and in order to main- tain it and to regulate social life. With these laws, called Adatullah or Sun- netullah (Applicable Laws of God in Nature), it is emphasized that there are, from the very beginning, some applications in Allah s creation and ruling which are deemed to be permanent and unchanging. Due to his wisdom, Allah-almighty established all the universe orders on these laws. However, it is also accepted in İslamic thinking that some extraordinary events have occured by ceasing these laws temporarily. Extraordinary happening in islamic literature is miracle (al-mucizat) if it is carried out by a prophet to prove his prophethood and by challanging his enemies in issues that others cannot bring up a similar matter. In this article, firstly Theology (Kalam) scholars views related to these event were conveyed, and later this issue was handled from the perspective of the Qur an.
PDF

___

  • Abdulbâkî, M. Fûâd el-Mu’cemu’l-Müfehres li Elfâzi’l-Kur’âni’l-Kerîm, Beyrut, Trs.
  • Akbulut, Ahmet, Nübüvvet Meselesi Üzerine, Ankara, 1992.
  • Âmidî, Seyfuddîn, Ebkâru’l-Efkâr fî Usûli’d-Dîn, Thk. Ahmed Ferîd el-Mezîdî, Beyrut, 2003.
  • Aquınas, St. Thomas, “Mûcizeler”, Çev. H. İbrahim Bulut, SÜİFD, Sayı: 8, (s. 103-106), Sakarya, 2003.
  • Asad, Muhammad, The Message of The Qur’an, İstanbul, 2006.
  • Ateş, Süleyman, İslâm Tasavvufu, İstanbul, 1992.
  • Bağdâdî, Abdulkâhir, Usulu’d-Dîn, Beyrut, 1981.
  • ---------, el-Fark Beyne’l-Firak, Beyrut, Trs.
  • Bakillânî, Kâdî Ebû Bekir, İ’câzu’l-Kur’an, Kahire, 1349.
  • Bebek, Adil, “Kelâm Literatürü Işığında Mûcize ve Hz. Muhammed’e Nisbet Edilen Hissî Mûcizelerin Değerlendirilmesi”, MÜİFD, (XVIII/121-148), İstanbul, 2000.
  • Bintu’ş-Şâtı‘, Âişe Abdurrahmân, el-İ’câzu’l-Beyânî li’l-Kur’an, Kahire, 1984.
  • Bulut, Halil İbrahim, “Mûcize”, DİA, (XXX/350-352), İstanbul, 2005.
  • Câhız, Ebû Osman Amr b. Bahr, Hucecu’n-Nübuvve (Resâilu’l-Câhız içinde), Nrş. Abdusselâm M. Hârûn, Kahire, 1979.
  • Cerrahoğlu, İsmail, “Hz. Peygamber’in En Mühim Mûcizesi Kur’an-ı Kerim”, Diyanet Dergisi, C. 7, Sayı: 68-69, (ss. 15-20), Ankara, 1968.
  • Cürcânî, Ebu Bekir Abdulkâhir b. Abdirrâhmân, Delâilu’l-İ’câz fî İlmi’l-Meânî, Thk. M. Muhammed Şâkir, Cidde, 1992.
  • Cürcânî, er-Risâletu’ş-Şâfiiyye, (Selâsu Resâil fî İ’câzi’l-Kur’an, içinde), Thk. Muhammed Halefullah-Muhammed Zağlûl Selâm, Kahire, 1968.
  • Cürcânî, Seyyid Şerîf Ali b. Muhammed, Kitâbu’t-Ta’rifât, Beyrut, 1990.
  • Çelebi, İlyas, “Sünnetullah”, DİA, (XXXVIII/159-160), İstanbul, 2010.
  • Çelebi, İlyas, Kelâm Terimleri Sözlüğü, (Bekir Topaloğlu ile beraber), İstanbul, 2010.
  • Draz, Muhammed b. Abdullah, en-Nebeu’l-Azîm, Beyrut, 2005.
  • Durmuş, İsmail, “İstidrâc”, DİA, (XXIII/328-329), İstanbul, 2001.
  • Ebû Hanîfe, İmam-ı ’zâm, Fıkh-ı Ekber (İmamı Matüridi, Ebu’l-Münteha, Molla Hüseyin Şerhleri), Ter. Y. Vehbi Yavuz, İstanbul, 1992.
  • Ebû Zehrâ, Muhammed, el-Mu’cizetu’l-Kübrâ, Beyrut, Trs.
  • Eş’ârî, Ebu’l-Hasan, Makalâtu’l-İslâmiyyîn ve İhtilâfu’l-Musallîn, Thk. M. Muhyiddîn Abdulhamîd, Kahire, 1369.
  • Fîrûzâbâdî, Mecduddîn Muhammed b. Ya’kûb, el-Kâmusu’l-Muhît, Beyrut, 1994.
  • Gazzâlî, Ebû Hâmid, el-İktisâd fi’l-İ’tikâd, Tkd. Ali Ebû Mulhim, Beyrut, 1993.
  • Hâlidî, Salâh Abdulfettâh, el-Beyân fî İ’câzi’l-Kur’an, Amman, 1989.
  • Hamidullah, Muhammed, İslâm Peygamberi, Çev. Salih Tuğ, İstanbul, 1990.
  • Hamidullah, “Mûcize, Keramet, İstidrac”, Çev. Zahit Aksu, Hikmet Yurdu Dergisi, Yıl: 2, S. 3, (ss. 81-93), Malatya, 2009.
  • Hanefî, Hasan, Mine’l-Akîde İle’s-Sevrâ, Kahire, Trs.
  • Harpûtî, Abdullatîf, Tenkîhu’l-Kelâm fî Akâidi Ehli’l-İslâm, İstanbul, 1330.
  • Hattâbî, Ebû Süleyman Ahmed b. İbrahim, Beyânu İ’câzi’l-Kur’an, (Selâsu Resâil fî İ’câzi’l-Kur’an, içinde), Thk. Muhammed Halefullah-Muhammed Zağlûl Selâm, Kahire, 1968.
  • Hayyât, Ebu’l-Hüseyin, Kitâbu’l-İntisâr ve’Red alâ İbni’r-Râvendî el-Mulhid, Thk. Albert Nasrî Nadir, Beyrut, 1957.
  • Hizmetli, Sabri, İslâm Tarihi–İlk Dönem-, Ankara, 2001.
  • Işık, Kemal, “Nazzâm ve Düşünceleri”, AÜİF İslâm İlimleri Enstitüsü Dergisi, Sayı: 3, (ss. 101-113), Ankara, 1977.
  • İbn Fûrek, Ebu Bekir Muhammed b. el-Hasan, Mucerredu Makâlâti’ş-Şeyh Ebi’l-Hasan el-Eş’arî, Thk., Daniel Gimaret, Beyrut, 1987.
  • İbn Hacer, Ahmed b. Ali el-Askalanî, Lisanu’l-Mîzân, Beyrut, Trs.
  • İbn Hazm, Ebû Muhammed Ali b. Ahmed İbn Hazm, el-Fisal fi’l-Milel ve’l-Ehvâ ve’n- Nihal, Beyrut, 1317.
  • İbn Hişâm, Ebû Muhammed Abdulmelik, es-Sîratu’n-Nebeviyye, Thk. Mustafa es- Saka-İbrahim el-Ebyârî-Abdu’l-Hafîz Şelebî, Kahire, Trs.
  • İbn Manzûr, Ebû’l-Fadl Cemaluddîn b. Muhammed, Lisânu’l-Arab, Beyrut, 2005.
  • İbn Teymiyye, Takiyyuddîn Ahmed b. Abdulhâlim, el-Furkân Beyne Evliyâi’r-Rahmân ve Evliyâi’ş-Şeytân, Beyrut, 1390.
  • Îcî, Adududdîn Abdurrahmân b. Ahmed, el-Mevâkıf fî İlmi’l-Kelâm, Beyrut, Trs.
  • İsfehânî, Râğıb Müfredâtu Elfâzi’l-Kur’an, Thk. Safvân Adnân Dâvûdî, Beyrut, 1997.
  • İsfehânî, el-İ’tikâdât, Nşr. Şemrân el-İclî, Beyrut, 1988.
  • İsferâyinî, Ebu’l-Muzaffer, et-Tabsîr fi’d-Dîn ve Temyizu’l-Fırkati’n-Nâciyeti ani’l- Firaki’l-Hâlikîn,, Thk. Kemal Yusuf el-Hût, Beyrut, 1983.
  • Kâdî, Abdulcebbâr b. Ahmed el-Hemedânî, el-Muğnî fî Ebvâbi’t-Tevhîdi ve’l-Adl, Thk. Abdulhalîm Mahmûd-Süleyman Dünya, Kahire, Trs.
  • ---------, Tenzîhu’l-Kur’an ani’l-Metâin, Beyrut, 2008.
  • Karaçam, İsmail, En Büyük Mûcize -Kur’an-ı Kerîm’in İlmî ve Edebî Sırları-, İstanbul, 2005.
  • Kârî, Ali, Şerhu Kitâbi’l-Fıkhi’l-Ekber, Beyrut, 1984.
  • ---------, el-İ’tikâdât, Nşr. Şemrân el-İclî, Beyrut, 1988.
  • Kırca, Celal, “Kur’an ve Tabiî Bilimler”, Kur’an Mesajı İlmî Araştırmalar Dergisi, Sayı: 16, 17, 18, (ss. 72-94), İstanbul, 1999.
  • Kurtûbî, Muhammed b. Ahmed, el-Câmiu li Ahkâmi’l-Kur’an, Kahire, 1987.
  • Kuşeyrî, Abdulkerîm b. Hevâzin, Kuşeyrî Risâlesi, Haz. Süleyman Uludağ, İstanbul, 1991.
  • Kutub, Seyyid, et-Tasvîru’l-Fennî fi’l-Kur’an, Beyrut, 1989.
  • Mâturîdî, Ebû Mansûr, Kitâbu’t-Tevhîd, Thk. Fethullah Huleyf, Kahire, Trs.
  • Mevdûdî, Ebu’l-A’lâ, Tefhimu’l-Kur’an, Çev. Muhammed Han Kayani vdğ., İstanbul, 1997.
  • Murtezâ, Şerîf, el-Mûdihu an Ciheti İ’câzi’l-Kur’an (es-Sarfe), Thk. Muhammed Rıza el- Ensârî, Meşhed, 1424.
  • Nesefî, Ebu’l-Muîn, Tabsiratu’l-Edille fî Usûli’d-Dîn, Thk. Hüseyin Atay-Şaban Ali Düzgün, Ankara, 2003.
  • Nursî, Saîd, İşaratu’l-İ’câz, Thk. İhsân Kâsım es-Sâlihî, Bağdad, Trs.
  • Özervarlı, M. Sait, “Hârikulâde”, DİA, (XVI/181-188), İstanbul, 1997.
  • Rafiî, Mustafa Sâdık, İ’câzu’l-Kur’an, Beyrut, 2005.
  • Râzî, Fahreddin, en-Nubuvvât, Nşr. Ahmed Hicazî es-Sakkâ, Beyrut, 1986.
  • Rummânî, Ebu’l-Hasan Ali b. İsâ, en-Nuketu fî İ’câzi’l-Kur’an, (Selâsu Resâil fî İ’câzi’l- Kur’an, içinde), Thk. Muhammed Halefullah-Muhammed Zağlûl Selâm, Kahire, 1968.
  • Sâbık, Seyyid, el-Akâidu’l-İslâmiyye, Beyrut, Trs.
  • Sâbûnî, Muhammed Ali, et-Tıbyân fî Ulûmi’l-Kur’an, Kahire, 1967.
  • Sâbûnî, Nûreddîn, el-Bidâye fî Usûli’d-Dîn, Dımeşk, 1979.
  • Suyûtî, Celaluddîn Abdurrahmân, el-İtkân fî Ulûmi’l-Kur’an, İstanbul, 1978.
  • Şehristânî, Abdulkerîm, el-Milel ve’n-Nihal, Beyrut, 1986.
  • Şimşek, M. Sait, Hayat Kaynağı Kur’an Tefsiri, İstanbul, 2012.
  • ---------, “Kerâmet”, SÜİFD, Sayı: 3, (ss. 105-116) Konya, 1990.
  • Tehânevî, Muhammed Ali, Keşşâfu Istılahâti’l-Fünûn ve’l-Ulûm, Beyrut, 1996.
  • Topaloğlu, Bekir, Kelâm Terimleri Sözlüğü, (İlyas Çelebi ile beraber), İstanbul, 2010.
  • Tuna, Taşkın, Uzayın Sırları, İstanbul, 1965.
  • ---------, Uzayın Ötesi, İstanbul, 1995.
  • Türkmen, Sabri, “Kur’an’ın Mûcizeliği meselesi”, Diyanet İlmi Dergi, C. 39, Sayı: 4, (ss. 55-70), Ankara, 2003.
  • Uludağ, Süleyman “Kerâmet”, DİA, (XXV/265-268), İstanbul, 2002.
  • Yar, Erkan, “Müslüman Düşüncesinde Olağanüstülük”, FÜİFD, Sayı: 4, (ss. 203-220), Elazığ, 1999.
  • Yavuz, Yusuf Şevki, “Sarfe”, DİA, (XXXVI/140-141), İstanbul, 2009.
  • Yazır, Elmalılı Muhammed Hamdi, Hak Dini Kur’an Dili, İstanbul, Trs.
  • Zemahşerî, Cârullah Mahmud b. Ömer, el-Keşşâf an Hakâiki’t-Tenzîl, Beyrut, Trs.
İslami İlimler Dergisi-Cover
  • ISSN: 1306-7044
  • Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
  • Başlangıç: 2015
  • Yayıncı: Çorum Çağrı Eğitim Vakfı
Arşiv
Sayıdaki Diğer Makaleler

Büyük prens olarak bilinen Alim Muhammed B. Muhammed El-Sanbawi nin El-Kadir suresini tefsiri (tetkik ve tahkik)

Boş

Al-Imam Al-Shafi i and his attitude concerning the issues of creed

Boş

Şiddets uçlarına sürüklenen ergenlerde dini potansiyeller

İbrahim ÇAPAK, Nimet FERAH

Kelâmî açıdan Kur'an'ın mûcizeliği meselesi

Mehmet KUBAT

Qur'an at the time of the Ottoman empire

Ziyad ALRAWASHDEH

İslam şeriatının zinayı ve ona yaklaştıran şeyleri yasaklamasının maksatları ve zinanın evlilik hayatının istikrarıyla ilişkisi

Zainab Zakaria Ali MAABDEH

Tradition and ills that decimated the previous nations: A modern research

Mahmoud Ahmed Yacoub RASHID

Yahudilerin kahire genizası'nda ortaçağ müslüman akdeniz havzasının saklı tarihi

Hakan OLGUN

Reforms policies to al İmam Al Ghazali in his (book al tabor al masbouk in the advices of the kings)

Boş

İmanın mâhiyeti ve tekâmül evreleri

Emine ÖĞÜK