İlahiyat Fakültesi Öğrencilerinin Diyanet İşleri Başkanlığı’nın Din Hizmetlerine Yönelik Algıları: Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Örneği

Bu araştırma, 2019-2020 Eğitim-Öğretim yılında Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’nde okuyan birinci ve dördüncü sınıf öğrencilerinin, Diyanet İşleri Başkanlığı’nın hizmetlerine yönelik algılarını ölçmeyi hedeflemektedir. Bu doğrultuda 249 öğrencinin görüşleri alınarak gerçekleştirilen araştırmada anket tekniği kullanılmıştır. Araştırmanın veri toplama aracı, alanında uzman akademisyenlere danışılarak hazırlanmış olan anket formudur. Araştırmada kullanılan ölçek, “DİB Hizmetlerine Dair Genel Algı”, “DİB Yazılı, Görsel ve İşitsel Yayın Hizmetlerine Dair Genel Algı” ve “DİB Alan Hizmetlerine Dair Genel Algı” şeklinde üç faktörden oluşmaktadır. Bu faktörlerin toplam varyansı % 43,96’dır. Verilerin analizi sürecinde İstatistik programı, araştırmanın problemlerinin test edilmesinde ise Bağımsız Örneklem T Testi, Anova ve LSD testleri kullanılmıştır. Testin yapı geçerliği ve güvenirliği ölçülmüş, KMO değeri 0.858; Cronbach Alfa güvenirlik değerleri (üç faktör için) 0.846, 0.806 ve 0.736 olarak kaydedilmiştir. Araştırma neticesinde, DİB Hizmetlerine Dair Genel Algı boyutunun aritmetik ortalamaları 3,23 (orta düzeyde), DİB Yazılı, Görsel ve İşitsel Yayın Hizmetlerine Dair Genel Algı boyutunun aritmetik ortalamaları 2,35 (az düzeyde), DİB Alan Hizmetlerine Dair Genel Algı boyutunun aritmetik ortalamaları ise 3,03 (orta düzeyde) çıkmıştır. Bu sonuçlar, araştırmanın konusuyla benzerlik arz eden diğer akademik çalışmalarda ulaşılan neticelerle kimi zaman örtüşmüş, kimi zaman da farklılaşmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Diyanet İşleri Başkanlığı, Din Hizmetleri, İlahiyat Fakültesi Öğrencileri, Yaygın Din Eğitimi

The Faculty of Theology Students’ Perceptions on Religious Services of the Ministry of Religious Affairs: The Case of Marmara University’s Faculty of Theology

This research aims to measure the perceptions of first and fourth year students at Marmara University’s Faculty of Theology in the 2019-2020 academic year on the services provided by the Ministry of Religious Affairs. The research was conducted using the survey technique and the opinions of 249 students were taken. The data collection tool used in the research was a questionnaire prepared in consultation with experts in the field. The scale used in the research consists of three factors: “the General Perception of DIB Services”, “the General Perception of DIB Written, Visual and Audio Broadcasting Services” and “the General Perception of DIB Field Services”. The total variance of these factors was 43.96%. In the analysis of the data the SPSS Statistic Programme was used. Independent Samples T-test, Anova, and LSD were used to test research problems. The construct validity and reliability of the test were measured, and the KMO value was 0.858; Cronbach Alpha reliability values (for three factors) were recorded as 0.846, 0.806 and 0.736. The results of the research show that the arithmetic averages of the overall perception dimension of the DIB Services are 3.23 (medium level), the arithmetic averages of the general perception dimension of the DIB Written, Visual and Audio Broadcasting Services are 2.35 (low level), and the arithmetic averages of the overall perception of the DIB Area Services are 3.03 (medium level). These results were sometimes in keeping with, and sometimes different from, the results achieved in other academic studies that were similar to the subject of the research.

Keywords:

The Ministry of Religious Affairs, Religious Services, Faculty of Theology Students, Non-formal Religious Education,

PDF

___

22.06.1965 Tarih ve 12038 Sayılı Resmi Gazete. 633 Sayılı Diyanet İşleri Başkanlığı’nın Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun. Erişim Tarihi: 02.07.2020.
Aşlamacı, İbrahim. “Üniversite Öğrencilerinin Diyanet İşleri Başkanlığı Hizmetlerine Yönelim Durumları: İnönü Üniversitesi Örneği”. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi 5/6 (2016), 1563-1582.
Beril, Durmuş & Çinko, Murat & Yurtkoru, E. Serra. Sosyal Bilimlerde SPSS’le Veri Analizi. İstanbul: Beta Yayınları, 2016.
Buyrukçu, Ramazan & Asri, Safinaz. “İlahiyat Fakültesi Öğrencilerinin Diyanet İşleri Başkanlığı Taşra Teşkilatı Din Hizmetlerine Bakışı: Süleyman Demirel Üniversitesi Örneği”. Süleyman Demirel Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 19 (2007/2), 81-106.
Büyüköztürk, Şener & Kılıç Çakmak, Ebru & Akgün, Özcan Erkan & Karadeniz, Şirin & Demirel, Funda. Eğitimde Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi, 2018.
Büyüköztürk, Şener. Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. Ankara: Pegem Akademi, 2019.
Can, Abdullah. SPSS ile Bilimsel Araştırma Sürecinde Nicel Veri Analizi. Ankara: Pegem Akademi, 2016.
Çakır, Ruşen & Bozan, İrfan. Sivil, Şeffaf ve Demokratik Bir Diyanet İşleri Başkanlığı Mümkün mü?. İstanbul: Tesev Yayınları, 2005.
Diyanet İşleri Başkanlığı Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, Kanun no. 6002, 1 Temmuz 2010. Erişim Tarihi: 02.07.2020.
Görmez, Mehmet. “Türk Hukuk Mevzuatında Dini Kurumların Yeri Ve Uygulama”. Avrupa Birliği Sürecinde Dini Kurumlar Ve Din Eğitimi. İlyas Çelebi (edt.). İstanbul: Ensar Yayınları, 2007. Gözaydın, İştar. Diyanet: Türkiye Cumhuriyeti’nde Dinin Tanzimi. İstanbul: İletişim Yayınları, 2009.
Güran, Kemal. “Diyanet İşleri Başkanlığı Özerk Olmalı mı?”. Diyanet Aylık Dergi (1995), 10-19.
Kara, İsmail. “Din İle Devlet Arasında Sıkışmış Bir Kurum: Diyanet İşleri Başkanlığı”. MÜİFD 18 (2000), 29-55.
Kutlu, Sönmez. “Alevi-Bektaşiliğin Diyanet'te Temsil Problemi”. İslamiyât 4/1 (2001).
Onay, Ahmet. “Mezun Oldukları Liselere Göre Üniversite Öğrencilerinin Dindarlık Düzeyleri, Diyanet İşleri Başkanlığı Hizmetlerine ve Dinî Gruplara Yönelim Durumları”. Değerler Eğitimi Dergisi 1/1 (2003), 171- 194.
Onay, Ahmet. Dindarlık, Etkileşim ve Değişim. İstanbul: Dem Yayınları, 2004.
Özdemir, Şuayip & Arıcı, İsmail. “Alevilerin Cem Evleri ve Diyanet İşleri Başkanlığına Yönelik Görüşleri (Malatya Örneği)”. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic 7/3 (2012), 2013-2026.
Subaşı, Necdet. “Türk Modernleşmesinde Dinsel Bir Deneyim: Diyanet İşleri Başkanlığı”, İslamiyât 8/4 (2005), 79-82.
Taş, Kemalettin. Türk Halkının Gözüyle Diyanet. İstanbul: İz Yayıncılık, 2002.
Turan, İbrahim. “AB Sürecinde Diyanet İşleri Başkanlığı: Özerklik ve Temsil Sorunu Bağlamında Bir Değerlendirme”. OMÜ İlahiyat Fakültesi Dergisi 31 (2011), 127-156.
Yavuzer, Hasan. Çağdaş Din Hizmeti ve Diyanet İşleri Başkanlığı. Kayseri: Laçin Yayınları, 2006.
Zengin Arslan, Berna. “Aleviliği Tanımlamak: Türkiye’de Dinin Yönetimi, Sekülerlik ve Diyanet”. Mülkiye Dergisi 39/1 (2015), 135-158.