II. Meşrutiyet dönemi Osmanlı aydınlarının fikri mesailerinin pek yoğun olduğu bir dönemdir. Bu dönemde sivil olduğu kadar siyasi ve resmi ilmî çalışmalar da görülmektedir. Fıkıh ilmine dair sivil ulema arasında muhtelif konularda tartışmalar yaşanmıştır. Bu tartışmaların en yoğun olduğu konularından biri kadın mevzusudur. Kadın ve aile konularını içeren 1917 Hukuk-ı Aile Kararnâmesi dönemin kadına yönelik tartışmalarının bir özetini sunmaktadır. Bu resmi kararnâme öncesinde hararetli ilmi tartışmalar yaşanmıştır. Biz bu makalede bu döneme ait iki ilim adamının erkeğin çok eşlilik yapabilmesi hakkına dair tartıştıkları konuyu ele aldık. Bu tartışmanın taraflarından biri Mansûrîzâde Said Bey diğeri İzmirli İsmail Hakkı Bey’dir. Mansûrîzâde Said Bey poligaminin caiz bir uygulama olduğu, cevazın şer‘î bir hüküm olmadığı ve dolayısıyla dönemin ulü’l-emri tarafından yasaklanmasının mümkün olduğu hatta yasaklaması gerektiğine dair görüşlerini ilmi camiaya sunmuştur. Bu görüşleri muhtelif kişiler tarafından eleştirilmiş olmakla birlikte görülen odur ki İzmirli İsmail Hakkı bu eleştirilere usûl bakımından en zengin katkıyı sunan kişi olmuştur. O çok eşliliğin caiz bir uygulama olarak şer‘î bir hüküm olduğunu, böyle bir hükmü ulü’l-emrin değiştirmeye mutlak bir yetkisinin olmadığını söylemektedir. Ona göre çok eşliliğin yasaklanması için ne şer‘î ne de aklî bir delil bulunmaktadır. Buna rağmen hukuki yollarla böyle bir yasağın konması keyfi bir uygulama sayılacak şer‘e muhalif görülecektir.