The Crucible of Islam

Erken İslâm tarihi araştırmalarına dair gün geçtikçe zenginleşen ikincil literatüre, Bowersock’un son kitabı The Crucible of Islam ile (İslâm’ın potası) önemli bir katkı daha sağlandı. Erken İslâm tarihinin mevcut ikincil kaynaklarından farklı olarak, kitabının içeriğini, Ebrehe krallığının hakimiyetinden, Kubbetüssahra’nın inşasına kadar devam eden süreçle sınırlandıran Bowersock, ele aldığı olağan dışı başlıklarıyla okuyucularına diğer kaynaklardan farklı bir değerlendirme çerçevesi çiziyor. Seçtiği bu başlıklarla konuyu, Etiyopya, Filistin, Bizans ve Sâsânîler özelinde Geç Antikçağ’dan, İslâm’ın ilerleme sürecine doğru ele alan yazar, İslâm’ın yayılış sürecindeki bütün önemli dinamikleri, İslâm’ın içine doğmuş olduğu tarihsel ve coğrafî arka plan temelinde ele alıyor. Bowersock, Empires in Collision ve Throne of Adulis adlı önemli iki diğer kitabında da genel olarak İslâm öncesi dünyayı tasvir etmeye özel olarak da Etiyopya ve Arabistan bölgesinin sosyopolitik dengelerine odaklansa da, diğerlerinden farklı olarak The Crucible of Islam’da İslâm’ın tarihsel gelişimini kitabının merkezine alıyor ve bu dengeleri bu İslâm’ın gelişiminin en büyük parçası olarak inceliyor. Bu bağlamda gayesini kitabının en başında açıklayan Bowersock, İslâm’ın doğuşunu ele alan literatüre dair genel bir tarama yaptıktan sonra, çalışmasını mevcut literatüre yeni bir ekleme yapma niyetiyle ortaya koymadığını; bundan ziyade dönemin kaotik şartlarının İslâm’ın oluşumunu ve gelişimini nasıl mümkün hale getirdiğini anlamaya katkı sağlamak için yaptığını ifade ediyor. Bu sebeple, kitabın öncelikli hedefinin, İslâm’ın gelişimini daha iyi anlamak adına Yahudilik, Hristiyanlık ve paganlığın yaygın olduğu Arap yarımadasının sosyal ve kültürel çevresini tanımlamak olduğunu söylüyor.  

___

  • G.W. Bowersock, The Crucible of Islam, Cambridge: Harvard University Press, 2017, 220 sayfa.