Kutbüddin eş-Şîrâzî'ye el-Keşşâf Şerhi Nispeti Meselesi

On the Authorship of Sharh al-Kashshaf Attributed to Qutb al-Din al-Shirazi

It remains unknown whether Qutb al-Din al-Shirazi has a commentary (sharh/ hashiya) on al-Kashshaf among his more than twenty books. Library records re- lated to this issue are far from reliable.The information provided by the classical sources do not produce a definitive opinion on the attribution of the book to Qutb al-Din. Contemporary researchers' claims have only made the issue more intractable. While some have argued that al-Shirazi does not have such a work, others mistakenly attributed Hashiya 'ala'l-Kashshaf of Qutb al-Din al-Razi to al- Shirazi. This article will attempt to reach a definitive conclusion to this matter by examining library records, primary sources and the content of the single ma- nuscript which very probably belongs to al-Shirazi. It will also analyze the book's references, citations and sources.

___

  • Çârperdî, Fahreddin, Şerhu'l-Keşşâf, Süleymaniye Ktp., Damat İbrahim Paşa, nr. 162.
  • Dâvûdî, Muhammed b. Ali, Tabakatü'l-müfessirîn, I-II, Beyrut: Dârü'l-kütübi'l-ilmiyye, t.y.
  • Edirnevî, Ahmed b. Muhammed, Tabakatü'l-müfessirîn, haz. Süleyman b. Sâlih el-Hızzî, Medine: Mektebetü'l-ulûm ve'l-hikem, 1417/1997.
  • Fâlî, Kutbüddin Muhammed b. Mes'ûd es-Sîrâfî, Takrîbü't-tefsîr: Muhtasarü'l-Keşşâf, Köprülü Ktp., Fâzıl Ahmed Paşa, nr. 54; Millet Ktp., Feyzullah Efendi, nr. 84; Beyazıt Devlet Ktp., Bayezid, nr. 534.
  • İbn Hacer el-Askalânî, ed-Dürerü'l-kâmine, haz. Muhammed Abdülmuîd Han, I-VI, Haydarâbâd: Meclisü Dâireti'l-maârifi'l-Osmâniyye, 1392/1972.
  • İbn Hacer el-Askalânî, Tebsîrü'l-müntebih, haz. Ali Muhammed el-Bicâvî - Muhammed Ali en-Neccâr, Kahire-Beyrut: el-Mektebetü'l-ilmiyye, 1386/1967.
  • İbn Kadî Şühbe, Takiyyüddin Ebû Bekr, Tabakatü'ş-Şâfiiyye, I-IV, haz. Abdülalîm Hân, Beyrut: Âlemü'l-kütüb, 1407/1987.
  • İbn Nâsırüddin, Şemseddin Muhammed, Tavzîhu'l-Müştebih fî zabti esmâi'r-ruvât ve elkabihim ve künâhüm, haz. Muhammed Naîm el-Araksûsî, I-X, Beyrut: Müessesetü'rrisâle, 1414/1993.
  • İbnü'l-Fuvatî, Kemaleddin Abdürrezzak, Mecmau'l-âdâb fî mu'cemi'l-elkab, haz. Muhammed el-Kâzım, I-VI, Tahran: Vizârat-i Ferheng ü İrşâd-ı İslâmî, 1416.
  • İbnü'l-İmâd, Abdülhay b. Ahmed, Şezerâtü'z-zeheb, haz. Abdülkadir el-Arnaût - Mahmûd el-Arnaût, I-X, Dımaşk: Dâru İbn Kesîr, 1406-14/1986-93.
  • İbnü'l-Verdî, Zeynüddin, Târîh, I-II, Beyrut: Dârü'l-kütübi'l-ilmiyye, 1417/1996. Kâtib Çelebî, Keşfü'z-zunûn, haz. Kilisli Muallim Rifat - M. Şerafeddin Yaltkaya, I-II, İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, 1362/1942.
  • Kâtib Çelebî, Süllemü'l-vüsûl ilâ tabakati'l-fuhûl, haz. Mahamûd Abdulkadir el-Arnaût - Sâlih Sa'dâvî Sâlih, I-V, İstanbul: IRCICA, 2010.
  • Kaya, Mesut, Şerh ve Hâşiyeleri Bağlamında el-Keşşâf'ın Tefsire Etkileri: Tefsir Tarihine Bibliyografik Bir Katkı, Ankara: İlâhiyât, 2015.
  • Râzî, Kutbüddin, Hâşiyetü'l-Kutb ale'l-Keşşâf, Süleymaniye Ktp., Yeni Cami, nr. 146. Sıbt İbnü'l-Acemî, Burhâneddin, Künûzü'z-zeheb, haz. Şevkî Şa's - Fâlih el-Bekkûr, I-II, Halep: Dârü'l-kalemi'l-Arabî, 1417/1996.
  • Sübkî, Tâceddin, Tabakatü'ş-Şâfiiyyeti'l-kübrâ, haz. Mahmûd Muhammed et-Tanâhî - Abdülfettâh Muhammed el-Hulv, I-X, Kahire: Hecr li't-tıbâa ve'n-neşr, 1413.
  • Süyûtî, Celâleddin, Bugyetü'l-vuât, nşr. Muhammed Ebü'l-Fazl İbrahim, I-II, Beyrut: el-Mektebetü'l-asriyye, t.y.
  • Süyûtî, Celâleddin, Nevâhidü'l-ebkâr ve şevâridü'l-efkâr (doktora tezi), I, haz. Ahmed Hâc Muhammed Osman, Câmiatü Ümmi'l-kurâ, 1423-24.
  • Süyûtî, Celâleddin, Nevâhidü'l-ebkâr ve şevâridü'l-efkâr (doktora tezi), II, haz. Muhammed Kemal Ali, Câmiatü Ümmi'l-kurâ, 1424-25.
  • Süyûtî, Celâleddin, Nevâhidü'l-ebkâr ve şevâridü'l-efkâr (doktora tezi), III, haz. Ahmed b. Abdullah b. Ali ed-Derûbî, Câmiatü Ümmi'l-kurâ, 1424-25.
  • Şerbetçi, Azmi, "Kutbüddîn-i Şîrâzî", DİA, XXVI, 487-489.
  • Şîrâzî, Kutbüddin, Hâşiye ale'l-Keşşâf, Süleymaniye Ktp., Ayasofya, nr. 366, 367, Laleli, nr.
  • 337, Süleymaniye, nr. 183; Âtıf Efendi Ktp., Âtıf Efendi, nr. 360, 361; Manisa İl Halk Ktp., nr. 4371 [Bu nüshalar Kutbüddin er-Râzî'ye ait olup Şîrâzî üzerine kayıtlıdır]. Şîrâzî, Kutbüddin, İntisâf ale'l-Keşşâf, Râgıb Paşa Ktp., nr. 31.
  • Şîrâzî, Kutbüddin, Takrîbü't-tefsîr fî telhîsi'l-Keşşâf, Süleymaniye Ktp., Cârullah Efendi, nr. 145; Edirne Selimiye Ktp., Selimiye, nr. 268; Murad Molla Ktp., Murad Molla, nr. 265, 277 [Bu nüshalar Kutbüddin el-Fâlî'ye ait olup Şîrâzî üzerine kayıtlıdır].
  • Tîbî, Şerefüddin, Fütûhu'l-gayb fi'l-keşf an kınâ'i'r-rayb, haz. Ömer Hasan el-Kıyyâm v.dğr., I-XVII, Dübey: Câizetü Dübey ed-devliyye li'l-Kur'âni'l-Kerîm, 1434/2013. Ziriklî, Hayreddin, el-A'lâm, I-VIII, Beyrut: Dârü'l-ilm li'l-melâyîn, 1992.