Salime Leyla GÜRKAN

İsrâîl ve Ya‘kūb İsimlerinin Etimolojisi Üzerine Bir Değerlendirme

Yâkub peygamberin diğer adı ya da lakabı olan İsrâil, Tevrat’ta ve Kur’an’da Yâkub soyunu (Bene Yisrael / Benî İsrâîl) ifade edecek şekilde kullanılmaktadır. Arapça Benî İsrâîl (İsrâiloğulları), Hz. Muhammed döneminde iyi bilinen bir adlandırma olmakla birlikte, Kur’an öncesi dönemde Kuzey Arabistan’da İsrâîl kelimesine rastlanmadığı, sadece Güney Arabistan’daki kitâbelerde geçtiği tespit edilmiştir.1 Bu adlandırmanın İslâm öncesi hiçbir otantik şiirde yer almadığına işaret eden Goitein’a göre bu durum, Hz. Muhammed’in, önceki monoteist dinlere yönelik aslî bilgiye sahip olduğunu göstermektedir.2 Bu aslî bilgi, Hz. Muhammed’i “ümmî elçi” (en-nebî elümmî) 3 şeklinde vasıflandıran Kur’an’a göre vahiy kaynaklı olmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

İsrâîl, Ya‘kūb

PDF

___

Bullock, W. T., “Israel ( ישׂראל )”, Dr William Smith’s Dictionary of the Bible, rev. & ed. H. B. Hackett, Boston: Houghton, Mifflin and Company, 1889, II, 1174.
Coote, Robert, “The Meaning of the Name Israel”, The Harvard Theological Review, 65/1 (1972): 137-42.
Çınar, Aynur, “Yahudi ve İslâm Kutsal Literatüründe Hz. Ya’kūb ve Seçilmişlik Kavramı: Karşılaştırmalı Bir Çalışma” (yüksek lisans tezi), Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2014.
Firestone, Reuven, “Ya‘kūb”, Encyclopaedia of Islam (EI2), I-XI, Leiden 1954-2002. Goitein, S. D., “Banū İsrā’īl”, EI2, I, 1020-22.
Grintz, Yehoshua M., “Jew, Semantics”, Encyclopedia Judaica, 2. bs., I-XXII, Detroit 2007, XI, 253–54.
Gürkan, Salime Leyla, “Kur’an’a Göre Seçilmişlik Kavramı ve İsrailoğulları’nın Seçilmişliği Meselesi”, İslâm Araştırmaları Dergisi, 13 (2005): 25–61.
Fahreddin er-Râzî, Mefâtîhu’l-gayb, I-XXXI Beyrut: Dârü’l-fikr, 1401/1981.
Haldar, A., “Israel, Names and Associations of ”, The Interpreter’s Dictionary of the Bible, New York: Abingdon Press, 1962, II, 765.
Hayward, C.T.R., Interpretations of the Name Israel in Ancient Judaism and Some Early Christian Writings: From Victorious Athlete to Earthly Champion, New York: Oxford University Press, 2005.
Hirschberg, Haïm Z’ew, “Jacob, In Islam”, Encyclopedia Judaica, XI, 22. İbn Fâris, Mu‘cemü mekāyîsi’l-luga, nşr. Abdüsselâm M. Hârûn, I-VI, Beyrut: Dârü’lcîl, t.y.
İbn Kesîr, Ebü’l-Fidâ, Tefsîrü’l-Kur’âni’l-azîm, nşr. Mustafa Seyyid Muhammed v.dğr., I-XV, Cîze: Muessesetü Kurtuba, 1421/2000.
İbnü’l-Esîr, el-Kâmil fi’t-târîh, I-IX, thk. Halil Me’mun Şiha, Beyrut: Dâru’l-ma‘rife, 1422/2002.
Jeffery, Arthur, The Foreign Vocabulary of the Qur’an, Cairo: Oriental Institute Baroda, 1938.
“Judah”, Encyclopedia Judaica, XI, 475–77.
Kisâî, Muhammed b. Abdullah, Kısasü’l-enbiyâ’, nşr. I. Eisenberg, Leiden : E.J. Brill, 1922. Koehler, Ludwig - Walter Baumgartner, The Hebrew and Aramaic Lexicon of the Old
Testament, trc. M. E. J. Richardson, I-V, Leiden: E. J. Brill, 1996.
The Pentateuch and Rashi’s Commentary: A Linear Translation into English - Genesis, ed. Rabbi Abraham Ben Isaiah - Rabbi Benjamin Sharfman, Brooklyn: S.S.&R. Publishing Company, Inc., 1949.
Philo in Ten Volumes and Two Supplementary Volumes, with an English translation by F. H. Colson – G. H. Whitaker, Cambridge, Massachusetts: Harvard University Press, 1985.
Rabinowitz, Louis Isaac, “Israel”, Encyclopedia Judaica, X, 98–99.
Sa‘lebî, KaSasü’l-enbiyâ’, Beyrut: Dâru’l-kutubi’l-‘ilmiyye, 1405/1985.
Syrén, Roger, The Forsaken First-Born: A Study of a Recurrent Motif in the Patriarchial Narratives, Sheffield: Sheffield Academic Press 1993.
Taberî, Câmiu’l-beyân, nşr. Abdullah b. Abdülmuhsin et-Türkî, I-XXVI, Cîze: Dâru Hicr, 1422/2001.
Taberî, Târîhu’r-rüsul ve’l-mülûk, nşr. M. Ebü’l-Fazl İbrâhim, I-XI, Kahire: Dârü’lmaârif, t.y
Tauber, Yanki, “Who Wants to Be Jewish?”, http://www.chabad.org/library/article_ cdo/aid/334397/jewish/Who-Wants-to-Be-Jewish.htm (erişim: 09.09.2017).
Tora: Türkçe Çeviri ve Açıklamalarıyla Tora ve Aftara, 1. Kitap: Bereşit, trc. Moşe Farsi v.dğr., ed. Yitshak Haleva v.ğr., İstanbul: Gözlem, 2002.
Westermann, Claus, Genesis, trc. David E. Green, London/New York: T&T Clark International, 2004.
Zebîdî, M. Murtazâ, Tâcü’l-arûs, “vry” ( ورى ), “nfl” ( نفل ) md.leri.
Zemahşerî, el-Keşşâf, nşr. Âdil Ahmed Abdülmevcûd – Ali Muhammed Muavviz, I-VI, Riyad: Mektebetü’l-Ubeykân, 1418/1998.