“Cevâmiu’l-Kelim” ve “Câmiu Hâdimi’l-Haremeyn” Adlı Dijital Hadis Veri Tabanları Üzerine Notlar

Hadis sahasında aktif olarak kullanılan “Cevâmiu’l-Kelim” ve “Câmiu Hâdimi’l-Haremeyn” adlı dijital hadis veri tabanları hadis tahrici yapma, hacimli kaynakları süratle tarama ve râviler hakkındaki bilgilere hızlıca erişme gibi standart özelliklerinin yanı sıra hoca-talebe ilişkilerini görmeye imkân verecek rivayet sayılarını sunma, onlar arasında kullanılan aktarım kalıplarını hızlıca belirleme gibi özellikleri ile de dikkat çeker. Ancak bu dijital hadis veri tabanlarının daha aktif ve spesifik meseleler için kullanılması sırasında bazı teknik kusurlar içerdiği tespit edilmiştir. Yazıda bazıları hakkında örnekler de verilen bu on beş hususun sunulmasının hadis sahasında bu dijital veri tabanlarını aktif olarak kullanan araştırmacıların karşılaşacağı iş ve zaman kaybını engelleyeceği öngörülmektedir.

Some Notes on Digital Ḥadīth Databases: The Cases of “Jawāmiʿ al-Kalim” and “Jāmiʿ Khādim al-Ḥaramayn”

___

  • Cem‘ân, Muhammed b. Abdülazîz, “Bernâmecü Cevâmii’l-kelim – Arz ve nakd”, el-Mecelletü’d-devliyye li’t-tatbîkıyyâti’l-İslâmiyye 2/3 (2014): 22-33.
  • Güney, Necmeddin, “Bilgisayar Ortamındaki İslâmî İlimler Konulu Arapça Program ve CD’ler Üzerine”, Marife, 5/2 (2005): 153-185.
  • İbn Abdülhakem, Ebü’l-Kāsım, Fütûhu Mısır ve’l-Magrib, nşr. Ali Muhammed Ömer, Kahire: Mektebetü’s-sekāfeti’d-dîniyye, 1425/2004.
  • İbn Yunus, Ebû Saîd, Târîh, nşr. Abdülfettâh Fethî Abdülfettâh, I-II, Beyrut: Dârü’l-kütübi’l-ilmiyye, 1421/2000.
  • Özsoy, Abdulvahap, “Hadis Alanındaki Bilgisayar Programlarının Özellikleri ve Kullanımı Üzerine”, Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 24 (2005): 183-218.
  • Saraçoğlu, Tuba Nur, “Dijital Beşerî Bilimler Bağlamında İlahiyat/İslâmî İlimler”, İslam Tetkikleri Dergisi: Journal of Islamic Review, 12/2 (2022): 845-891.
  • Seyf, Ömer İbrahim, “el-İnâye bi-ahkâmi’l-eimme ale’l-ehâdîsi’n-nebeviyye fî bernâmeci Câmii hâdimi’l-Haremeyni’ş-şerîfeyn el-Melik Abdullah b. Abdilazîz li’s-sünneti’n-nebeviyyeti’l-mutahhara”, Mecelletü’l-Câmiati’l-Kāsimiyye li’l-ulûmi’ş-şer‘iyye ve’d-dirâsâti’l-İslâmiyye, 1/1 (2021): 101-163.
  • Shuaib, Choudhry v.dğr., “Trophic Analysis of a Historical Network Reveals Temporal Information”, Applied Network Science, 7/1 (2022) (erişim: https://appliednetsci.springeropen.com/articles/10.1007/s41109-022-00469-9). (31.10.2022).
  • Syed, Mairaj v.dğr., “Verifying Source Citations in the Hadith Literature”, Journal of Medieval Worlds, 1/3 (2019): 5-20.
  • Topgül, Muhammed Enes – Ömer Faruk Maden, “Ehl-i Hadis Ders Halkalarının Tespitine Dair Bir Metot Teklifi: II. (VIII.) Asrın İlk Yarısı Basra Örneği”, İslam Araştırmaları Dergisi, 45 (2021): 37-68.
  • Yılmaz, Rahile Kızılkaya – Elif Haksever, “Dijitalleşmenin Hadis Çalışmalarına Katkısı”, Modern Dönemde Hadis ve Babanzâde Ahmed Naîm, ed. İbrahim Özcoşar v.dğr., İstanbul: Divan Kitap, 2022, s. 349-364.
  • Yücedağ, Rıdvan Talha, 2./8. Asır Medine Hadis Halkaları (yüksek lisans tezi), Marmara Üniversitesi, İstanbul, 2022.