Türkiye’de okullarda öğrencilerin karşılaştıkları problemler ve okul sosyal hizmeti

Eğitim, yaşam boyu süregelen bir olgudur. Eğitimin, çocukluk dönemini içeren ve formel olarak sunulan basamağı okullarda yürütülmektedir. Okul çağı çocuklarının akademik başarısını ve psikososyal iyilik hallerini olumsuz etkileyen sorunlar, öğrenci problemleri olarak vuku bulmaktadır. Söz konusu çalışmada; içe dönük, dışa dönük ve sosyal olarak kategorize edilen bu sorunlara değinilmiştir. Öğrenci sorunlarıyla baş etmede sosyal hizmet mesleğine ve onun uygulama alanı olan okul sosyal hizmetinin rolüne yer verilmiştir. Bu doğrultuda, sorun-gereksinim ekseninde, Türkiye’de, okullarda sosyal hizmet müdahale ve uygulamalarının önemi ve gerekliliği belirtilmiştir. Okul sosyal hizmeti, Türkiye’de halihazırda uygulanmamakla birlikte öğrenciyi sosyal çevre ile birlikte ele alan “çevresi içinde birey” yaklaşımından hareketle, öğrencilerin yaşadıkları güçlüklere karşı müdahaleleri içeren bir mesleğin (sosyal hizmetin) önemli bir uygulama alanıdır. ABD ve İngiltere’de yaklaşık yüz yıllık bir geçmişe sahip olan okul sosyal hizmeti, okul sistemi içerisinde öğrencinin akademik başarısını ve sosyal gelişimini hedefleyerek, sorun-gereksinim ekseninde öğrencinin iyilik hali üzerine odaklanır. Ülkemizin pek çok farklı ilinden okullarda, özellikle son zamanlarda basına da yansıyan şiddet, intihar gibi toplumsal olaylar, okul sosyal hizmetine duyulan ihtiyacı açık bir biçimde göstermektedir. Dolayısıyla, okul sosyal hizmetinin kavramsal temelini, önemini ve gerekliliğini ortaya koyacak olan bu çalışmanın literatüre katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Eğitim, öğrenci problemleri, Okul sosyal hizmeti, Çevresi içinde birey

Problems that students faced in Turkey and school social work

Education is a lifelong phenomenon. Education’s step which is formal and includes childhood is carried out at schools. Problems that affect school age children’ academic achievement and psychosocial wellbeing negatively are called student problems. In this study; introverted, extrovert and social problems are mentioned. Coping with student problems, social work and its practise field school social work’s role are mentioned. Accordingly, in line of problem-need, the importance and necessity of school social work interventions in Turkey are expressed. School social work is based on the approach “person-in-environment” which addresses student with its social environment, however it isn’t been practised yet in Turkey. School social work has almost one hundred years of its history in the USA and England. It aims students’ academic success and psychosocial development, focuses students’ wellbeing on problem-needs basis. At schools from many different region of our country, some events such as violence, suicide are being reflected in the media nowadays and they are showing the need of school social work clearly. Finally, it is believed that this study will contribute to the literature.

Keywords:

Education, Student Problems, School Social Work, Person-in-Environment,

PDF

___

Atik, G., Özmen, O. ve Kemer, G. (2012). Zorbalık ve Boyun Eğme Davranışı. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 45(1), 191-208.
Berktin, C. T. (1974). Öğrenci Problemleri. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
Çetin, B. (2013). Sınıfta İstenmeyen Öğrenci Davranışlarıyla İlgili Sınıf Öğretmenlerinin Karşılaştıkları Sorunlar ve Çözüm Önerileri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(1), 255-269.
Debarbieux, E. (2009). Okulda Şiddet: Küresel Bir Tehdit. İstanbul: İletişim Yayınları.
Duman, N. (2000). Ankara Liselerinde Çeteye Katılma Potansiyeli Olan Öğrenci Grupları ve Okul Sosyal Hizmeti. Yayınlanmamış doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Duman, N. (2001). Türkiye İçin Yeni Bir Sosyal Hizmet Alanı Olan Okul Sosyal Hizmetinin Kapsamı ve Sosyal Mesleği İçindeki Yeri. A.M. Aktaş, (Ed.), Prof. Dr. Nihal Turan’a Armağan: Sosyal Hizmette Yeni Yaklaşımlar ve Sorun Alanları içinde (91-102). Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Hizmetler Yüksekokulu Yayını.
Dupper, D. (2013). Okul Sosyal Hizmeti: Etkin Uygulamalar İçin Beceri ve Müdahaleler. (Y.Özkan ve E.G. Çifci, Çev.). İstanbul: Kapital Yayınevi.
Gökler, R. (2009). Okullarda Akran Zorbalığı. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 6(2). 511-537.
Karahancı, E. (2013). Sınıf Öğretmenlerinin Öğrencilerin Düşük Düzeyde İstenmeyen Davranışlarına Yönelik Tepkilerinin Nitel Bir Analizi: Kars İli İlköğretim Okulları Örneği. Yayınlanmamış doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Kurnaz, A. ve Kapçı, E. G. (2013). Akran Saldırganlığı ve Mağduriyetinin Psikososyal Değişkenler Açısından İncelenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 46(1), 317-342.
Ögel, K., Tarı, I. ve Eke, C.Y. (2006). Okullarda Suç ve Şiddeti Önleme. İstanbul: Yeniden Yayınları.
Özbesler, C. ve Duyan, V. (2009). Okul Ortamlarında Sosyal Hizmet. Eğitim ve Bilim Dergisi, 34(154), 17-25.
Rumberger, R. W. (2011). Dropping Out: Why Students Drop Out of High School and What Can Be Done About It. Harvard: Harvard University Press.
Smokowski, P. R. ve Kopasz, K. H. (2005). Bullying in School: An Overview of Types, Effects, Family Characteristics and Intervention Strategies. Children and Schools, 27(2), 101-110.
Şimşek, H. ve Şahin, S. (2012). İlköğretim İkinci Kademe Öğrencilerinde Okulu Bırakma Eğilimi ve Nedenleri (Şanlıurfa İli Örneği). Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(2), 41-72.
Yorğun, A. (2014). Lise Öğrencilerinde Okul Terki Riskinin İncelenmesi. Yayınlanmamış doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.