Suriyeli mülteci ve sığınmacıların çeşitli psikolojik faktörler açısından incelenmesi: Batman örneklemi

Savaş mağduru bireylerin kendi ülkelerinden göçüp başka ülkelere mülteci olarak yaşamaya başlamalarının beraberinde başta ekonomik, sosyal ve psikolojik sorunlar olmak üzere çeşitli problemler getirdiği çeşitli araştırmalar ile ortaya konulmuştur. Bu çalışmanın amacı Suriye savaşından kaçıp Türkiye’nin Batman ilinde mülteci kampında kalan kişilerin depresyon düzeyi, psikolojik iyi oluş, benlik saygısı ve algılanan sosyal destek düzeylerini incelemek ve çeşitli sosyodemografik değişkenler ile karşılaştırmaktır. Çalışmaya Batman’da mülteci kampında kalan 38 erkek ve 45 kadın olmak üzere 83 mülteci ve sığınmacı katılmıştır. Kişilerin sosyodemografik bilgileri kaydedilip, psikososyal değerlendirme için Psikolojik İyi Olma Ölçekleri Kısa Formu (PİOÖ-42), Beck Depresyon Envanteri (BDE), Rosenberg Benlik Saygısı ölçeği (RBSÖ) ve Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeğin Gözden Geçirilmiş Formu uygulandı. Sonuçlar, regresyon analizi, bağımsız örneklem t testi, korelasyon analizi, Ki kare testi kullanılarak analiz edilmiştir.  Psikolojik iyi olma durumunu yordayan faktörleri bulmak için çoklu doğrusal regresyon analizi uygulandı. Elde edilen sonuçlara göre psikolojik iyi olma durumunu en iyi şekilde Rosenberg Benlik Saygısı Ölçeğinin alt ölçeklerinden İnsanlara Güven Duyma, depresyon ve çok boyutlu algılanan sosyal destek düzeyinin yordadığı bulunmuştur (R2=0.380, F(3,72)=16,167, p<0.001). İnsanlara güven duyma, sosyal destek ve depresyon değişkenleri psikolojik iyi olma durumunun önemli yordayıcılarıdır. RBSÖ alt ölçek ortalama puanları cinsiyete göre karşılaştırıldığında, kadınlar ile erkekler arasında Kendilik Kavramının Sürekliliği, İnsanlara güven duyma, Psikosomatik belirtiler, Tartışmalara katılabilme derecesi ve Anne-Baba ilgisi alt ölçeklerinin ortalama puanları arasındaki fark istatistiksel yönden anlamlı bulunmuştur. Kızlarda erkeklere göre kendilik kavramının sürekliliği, psikosomatik belirtiler ve ana baba ilgisi fazla; insanlara güven duyma ve tartışmalara katılabilme derecesi azdır. Cinsiyet ile kategorik depresyon durumları arasındaki ilişkiye bakmak için Ki-Kare testi uygulanmıştır. Elde edilen sonuçlara göre erkeklerin %55.2’sinin, kadınların ise %40’ının klinik depresyon sınır düzeyinin üzerinde puan aldıkları ve cinsiyet ile depresyon düzeyi arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmuştur (K2=10.461, sd=4, p=.033). Savaş sürecinde kişinin yaşamış olduğu korku, dehşet, çaresizlik duyguları savaş bittikten sonra azalmakla birlikte devam edebilir ve çeşitli psikolojik sorunlar ortaya çıkarabilir. Yani travma etkeni ortadan kalksa da travma sonrasında ruhsal bozukluklar ortaya çıkabilmektedir. Bu bozukluklar içinde en sık görülenler Travma Sonrası Stres Bozukluğu (TSSB) ve depresyon olsa da başka psikolojik etkenlerin bu insanların hayatını etkilemeye devam ettiği görülmektedir.

An investigation of Syrian refugees and asylum seekers in terms of various psychological factors: Batman sample

In this study, we aimed to examine the level of depression, psychological well-being, self-esteem and perceived social support level of  refugees and asylum seekers in Turkey. The study sample consisted of 83 (38 male and 45 female)  refugees and asylum seekers  living in a refugee camp ın Batman, Turkey. Sociodemographic information of the participants were collected and Psychological Well-being Scale-Short Form, Beck Depression inventory (BDI), Rosenberg Self-esteem Scale and Multidimensional Perceived Social Support Scale- R were all administered. All variables were screened for the accuracy of data entry, missing values, and homoscedasticity using SPSS version 23 for Windows. Descriptive statistics are expressed as means ± standard deviations. Independent sample student t-test, Pearson’s correlation analysis, and Chi square test were performed in statistical analysis. Multiple linear regression analysis was used to find the best predictive factors of the psychological well-being. According to the results, confidence in people subscale of Rosenberg Self-esteem Scale, depression and multidimensional perceived social support level best predicts Psychological well-being (R2=0.380, F(3,72)=16,167, p<0.001). Self-esteem level of male participants was significantly higher than female participants. Another important result of present study revealed that 55.2% of men and 40% of women have a severe depression level and the difference between men and women in terms of depression level found to be statistically significant (K2=10.461, SD=4, p=0.033). Following wars, although feelings of fear, despair, and helplessness decrease, they may still effect lives of some people. In other words, trauma factor disappears after a certain time, but experiences might still cause to psychological distress and disorders. Meanwhile, significant effects of confidence in people, self-esteem and social support level are present on psychological well-being.

___

  • Akdeniz, E.B. (2007). Göçmen Türk kadınlarının sorunlarının odak grup görüşmesi yöntemi ile belirlenmesi ve psikoeğitimsel modele göre danışmanlık hizmeti verilmesi.(Doktora tezi). Hacettepe Üniversitesi/ Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Akgün, N. (2016). Suriyeli mültecilerde ruhsal iyilik hali ve ilişkili faktörlerin değerlendirilmesi (Ph.D. dissertation). SELÇUK UNIVERSITY.
  • Akın, A. Demirci, İ., Yıldız, E., Gediksiz, E., & Eroğlu, N. (2012). The Short form of the Scales of Psychological Well-being (SPWB-42): The validity and reliability of the Turkish version. Paper presented at the International Counseling and Education Conference 2012 (ICEC 2012), May, 3-5, İstanbul, Turkey.
  • Aroian, K.J. (1990). Model of psychological adaption to migration and resettlement, Nursing Research, 39 (1), 5-10. Doi: 10.1097/00006199-199001000-00002
  • Avison, W. R., & Mcalpine, D. D. (1992). Gender Differences in Symptoms of Depression Among Adolescents. Journal of Health and Social Behavior, 33(2), 77. doi:10.2307/2137248 12.
  • Barnes, D.M. (2001). Mental health screening in a refugee population: A program report. Journal of Immigrant Health, 3 (3), 141-149. Doi: 10.1023/a:1011337121751
  • Bastin, P., Bastard, M., Rossel, L., Melgar, P., Jones, A., & Antierens, A. (2013). Description and Predictive Factors of Individual Outcomes in a Refugee Camp Based Mental Health Intervention (Beirut, Lebanon). PLoS ONE, 8(1). doi:10.1371/journal.pone.0054107
  • Beck, A. T. (1961). An Inventory for Measuring Depression. Archives of General Psychiatry, 4(6), 561. Doi: 10.1001/archpsyc.1961.01710120031004
  • Bhugra, D. (2004). Migration and mental health. Acta Psychiatrica Sacandinavica, 109, 243-258. Doi: 10.1017/cbo9780511760990.002