Beliren yetişkinlik dönemindeki bireylerde ilişkilerle ilgili bilişsel çarpıtmalar ve psikolojik iyi oluş arasındaki ilişkinin incelenmesi

Bu araştırmanın temel amacı beliren yetişkinlik dönemindeki üniversite öğrencilerinin ilişkilerle ilgili bilişsel çarpıtmaları ve psikolojik iyi oluşları arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Araştırma 2016-2017 eğitim öğretim yılı güz yarıyılında Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi’nde öğrenimine devam etmekte olan 253 lisans öğrencisi üzerinde gerçekleştirilmiştir. Araştırma kapsamında İlişkilerle İlgili Bilişsel Çarpıtmalar Ölçeği ve Psikolojik İyi Oluş Ölçeği kullanılmıştır. Araştırma sonucunda elde edilen veriler üzerinde bilişsel çarpıtmalar ve psikolojik iyi oluş arasındaki ilişki Pearson Momentler Çarpımı korelasyon analizi ile, bilişsel çarpıtmaların psikolojik iyi oluş üzerindeki yordayıcı etkisi ise hiyerarşik çoklu regresyon analizi ile incelenmiştir. Araştırma sonucunda ilişkilerle ilgili bilişsel çarpıtmalar ölçeğinin yakınlıktan kaçınma alt boyutu ile psikolojik iyi oluş arasında negatif yönlü, zihin okuma alt boyutu ile pozitif yönlü anlamlı bir ilişki olduğu saptanmıştır. Bununla birlikte yakınlıktan kaçınma ve zihin okumanın psikolojik iyi oluşun anlamlı yordayıcıları olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler:

Beliren yetişkinlik dönemi, bilişsel çarpıtmalar, psikolojik iyi oluş

Examination of relationship between interpersonal cognitive distortions and psychological wellbeing among emerging adulthood individuals

The main purpose of this research is to examine the relationship between cognitive distortions and psychological wellbeing in emerging adulthood university students. The research was carried on 253 university students who continue their education in Ataturk University Kazım Karabekir Education Faculty in 2016-2017 education years. Interpersonal Cognitive Distortions Scale and Psychological Well Being Scale were used in the research. On the data obtained in the survey the relationship between cognitive distortions and psychological wellbeing is examined with Pearson correlation analysis, and the predictive effect of cognitive distortions in psychological wellbeing is examined with hierarchical multiple regression analysis. Research results indicate that there is a negative significant relationship between cognitive distortions avoidance of intimacy sub scale and psychological wellbeing and a positive significant relationship between mind reading and psychological wellbeing. Besides avoidance of intimacy and mind reading are significant predictors of psychological wellbeing.

Keywords:

Emerging adulthood, cognitive distortions, psychological wellbeing,

PDF

___

Akın, A. (2010). Öz Duyarlık ve İlişkilerle İlgili Bilişsel Çarpıtmalar. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 39, 01-09.
Baldık, Ö. (2005). Ansiklopedik Eğitim ve Psikoloji Rehberi . 2. Baskı, Timaş Yayınları, İstanbul, ss. 51-360.
Beck, J. (2001). Bilişsel Terapi: Temel İlkeler Ve Ötesi. (N. Hisli Şahin Çev.) Ankara: Türk Psikologlar Derneği.
Christensen, L. B., Johnson, R. B., & Turner, L. A. (2015). Araştırma Yöntemleri Desen ve Analiz (Research Methods Design and Analysis).
Corey, G. (1996). Theory and practice of counselling and psychotherapy. (5.bs) California: Broks/Cole.
Çelik, Ç. B., & Odacı, H. (2013). The relationship between problematic internet use and interpersonal cognitive distortions and life satisfaction in university students. Children and Youth Services Review, 35(3), 505-508.
Day, L. & Maltby, J. (2003). Belief In Good Luck and Psychological Wellbeing: The Mediating Role of Optimism and Irrational Beliefs. Journal of Psychology. 137.
Di Giuseppe, R. ve Zee, C. (1986). A Rational Emotive Theory Of Marital Dysfunctional Marital Therapy. Journal of Rational Emotive Therapy, 4, 22-37.
Fives, J. C., Kong, G., Fuller, J. R. ve Digiuseppe, R. (2011). Anger, Aggression and Irrational Beliefs in Adolescents. Cogn Ther Res, 35, 199-208.
Hamamcı, Z. (2002). Bilişsel davranışçı yaklaşımla bütünleştirilmiş psikodrama uygulamasının kişilerarası ilişkilerle ilgili bilişsel çarpıtmalar ve temel inançlar üzerine etkisi. Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eğitimde Psikolojik Hizmetler ABD, yayımlanmamış doktora tezi, Ankara.
Hamamcı, Z. (2002). Ergenlerin yalnızlık düzeyleri ve kişilerarası ilişkilerle ilgili bilişsel çarpıtmaları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Hamamcı, Z., & Büyüköztürk, Ş. (2003). İlişkilerle ilgili bilişsel çarpıtmalar ölçeği, ölçeğin geliştirilmesi ve psikometrik özelliklerinin incelenmesi. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(25), 107-111.
Keyes, C. L. M., Shmotkin, D., & Ryff, C. D. (2002) Optimizing well-being: The empirical encounter of two traditions. Journal of Personality and Social Psychology, 82, 1007–1022.
Özen, Y. (2010). Kişisel sorumluluk bağlamında öznel ve psikolojik iyi oluş (sosyal psikolojik bir değerlendirme). Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi, 4, 46–58.
Roothman, B., Kirsten, D. K., & Wissing, M. P. (2003). Gender differences in aspects of psychological well-being. South African Journal of Psychology, 33, 212–218.
Şahin, M. ve Sarı, V.S. (2010). Ergenlerde Görülen Zorbalık Eğiliminin Bilişsel Çarpıtmalar ve Fonksiyonel Olmayan Tutumlarla İlişkisi. Akademik Bakış Dergisi. 20,9.
Telef, B. B. (2011). Psikolojik İyi Oluş Ölçeği (PİOO): Türkçeye Uyarlama, Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. 11. Psikolojik Danışma ve Rehberlik Kongresi, 3–5 Ekim, Selçuk- İzmir.
Telef, B. B. (2013). Psikolojik İyi Oluş Ölçeği (PİOO): Türkçeye Uyarlama, Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Hacettepe Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(3), 374-384.
Turan, A. F. (2010). Üniversite öğrencilerinin ilişkilerle ilgili bilişsel çarpıtmalarını yordamada yalnızlık, benlik saygısı, yaş, cinsiyet ve romantik ilişki yaşama durumunun rolü. Unpublished master’s thesis, Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
Tümkaya, S., Çelik, M., & Aybek, B. (2011). Lise öğrencilerinde boyun eğici davranışlar otomatik düşünceler umutsuzluk ve yaşam doyumunun incelenmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20(2).
Türkçapar, M. H. (2000). Kognitif Terapi ve Psikanalize Bakışı. 3P Dergisi. 8.1-44.
Uğur, E., & Murat, M. (2014). Lise Öğrencilerinin Kişilerarası İlişkilerle İlgili Bilişsel Çarpıtmaları Ve Saldırganlık Tepkileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. University of Gaziantep Journal of Social Sciences, 13(2).