Rus tarihinde adına ilk kez XII. yüzyılda rastlanan Moskova, asırlardır Rusların en önemli yerleşim, medeniyet, din, eğitim, kültür ve sanat merkezidir. XVIII. yüzyılda Çariçe Yelizaveta tarafından en büyük gelişimini yaşayan Moskova’da 1755 yılında Moskova Üniversitesi kurulur. Ertesi yıl üniversite yönetiminin katkılarıyla Rusya’nın ilk milli edebi dergi ve gazeteleri yayın hayatına başlar. Bu dönemde Moskova’da edebiyatın gelişmesini sağlayan topluluklar ardı ardına kurulur. XVIII. yüzyılda Lomonosov, Karamzin, Fonvizin, Derjavin gibi edebiyatçıların açtığı yolda edebiyatın asıl gelişimi ve gücü, XIX. yüzyılda romantizmin ve realizmin etkisiyle ortaya çıkar. 1817 yılından itibaren Puşkin ilk eserlerini vermeye başlar. Sanatçının ardı ardına kaleme aldığı edebi eserler döneme ve Rus edebiyatına damgasını vurur. Edebi gazete ve dergiler gün ışığına çıkar. Lermontov ve Gogol dönemin en önemli diğer isimleridir. Büyük bir ivme kazanan Rus edebiyatında Dostoyevski, Turgenyev, Tolstoy, Çehov gibi yazarların ortak yanları ise eserlerinde Moskova’dan büyük bir övgüyle söz etmeleridir. Bu çalışmada, Moskova’nın XIX. yüzyıl Rus edebiyat tarihindeki yerini ve dönemin eserlerinde Moskova izlerini inceledik.

In Russian history, for the first time found in XII. century, the name of Moscow is along the centuries the most important settlement, civilization, religion, education, culture and arts center of Russian people. By Czarina Elizabeth In XVIII century, Moscow experienced the largest growth and Moscow University was founded in 1755. The following year, with the support of the University management Russia's first national magazine and newspaper begin publishing. During this period, for the development of literature, in Moscow are established literary communities consecutively. In XVIII century, the literary path, opened by Lomonosov, Karamzin, Fonvizin, Derjavin etc. real progress and power of literature in Moscow reveals the influence of romanticism and realism in XIX. century. From 1817 Pushkin begins to give first works. Pushkin's literary works successively mark the Russian literature and history. Literary newspapers and magazines see the light. Lermontov and Gogol the most important names of that period. In a large accelerating Russian literature, writers as Dostoyevsky, Turgenev, Tolstoy, Chekhov etc. in their works common point is Moscow, which is greatly praised. In this paper, we focused on the role of Moscow in XIX century Russian literary history and Moscow’s signs in these literary works.