Kişilik yapısının yeme biçimleri üzerindeki etkisi

Kişilik yapısının yeme biçimleri üzerindeki etkisini incelemek amacıyla yapılan bu çalışmanın örneklemi, İstanbul Gelişim Üniversitesi İdari İktisadi ve Sosyal Bilimler Fakültesi’nde değişik bölümler ve sınıflarda öğrenim görmekte olan 420 üniversite öğrencisinden toplanmıştır. Araştırma verileri “Uluslararası Kişilik Envanteri Kısa Formu” ile “Hollanda Yeme Davranışı Testi ” ölçekleri kullanılarak toplanmış ve veriler SPSS 23.0 paket programı ile Tanımlayıcı İstatistiksel Metotlar (Frekans, Yüzde, Ortalama, Standart sapma) ve Lineer Regresyon analizi ile çözümlenmiş, sonuçlar % 95 güven aralığında, p<0.05 anlamlılık düzeyinde değerlendirilmiştir. Araştırma sonucunda; kişilik yapısı olarak “içedönüklük”, “duygusal dengesizlik” ve “yeniliklere kapalı olmak” özelliklerinin “duygusal yeme” davranışını %18.7 oranında yordadığı; kişilik yapısı olarak “sorumluluk” özelliğinin, “kısıtlayıcı yeme” davranışını %5.5 oranında yordadığı ve kişilik yapısı olarak “dışadönüklük”, “duygusal dengesizlik”, “gelişime açık olmak”, “yeniliklere kapalı olmak” özelliklerinin ise “dışsal yeme” davranışını %6.3 olarak yordadığı tespit edilmiştir. Sonuçlar biyolojik ve sosyal bir davranış olan yemek yeme davranışında, kişilik yapısının bu davranış üzerindeki etkisini, psikolojik ve öznel taraflarını ortaya koyması bakımından, multidisipliner yaklaşımların dikkatle üzerinde durması gerektiğini göstermektedir.

Anahtar Kelimeler:

Kişilik Yapısı, Duygusal Yeme, Kısıtlayıcı Yeme, Dışsal Yeme

Personality trait’s effects on eating behaviors

Aim of this research is to examine the effects of personality trait on eating behaviors. This research conducted with 420 students from various majors and classes in İstanbul Gelisim University, Faculty of Administrative Economics and Social Sciences. The research data were collected using the "International Personality Inventory Short Version" and the "Dutch Eating Behavior Questionnaire" and the data were analyzed by Descriptive Statistical Methods (Frequency, Percent, Average, Standard deviation) and Linear Regression analysis with SPSS 23.0 package program. The results were evaluated at 95% confidence interval, p <0.05 significance level. As the result of the research following were found; “introversion”, “emotional imbalance”, and “being closed to new ideas” personality traits predicted emotional eating behavior by 18.7%, “conscientiousness” personality trait predicted restrained eating behavior by 5.5%, and “extraversion”, “emotional imbalance”, “openness to experience”, and “being closed to new ideas” personality traits predicted external eating behavior by 6.3%. The results show that multidisciplinary approaches should be carefully considered in order to reveal the psychological and subjective aspects of the influence of personality on eating behavior which is both biological and social behavior.

Keywords:

Personality, Emotional Eating, Restrained Eating, External Eating,

PDF

___

Choi, D. & Shin D., (2017). Exploring political compromise in the new media environment: The interaction effects of social media use and the Big Five personality traits, Personality and Individual Differences, 106, 163-171.
Elfhag, K. & Morrey, L. C., (2008). Personality traits and eating behavior in the obese: Poor self-control in emotional and external eating but personality assets in restrained eating, Eating Behaviors, 2008, 9, 285-293.
Evers, C., “The Shaping Role of Hunger on Self-Reported External Eating Status”, Appetite, 2011, Volume: 57, Issue: 2, p. 318.
Gündüz, G.K. (2016). Obezite Tanısı Almış Kadınların Obezite Dereceleri İle Problemli Yeme Davranışları Arasındaki İlişki. İstanbul Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Fakültesi Klinik Psikoloji Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
Herman, C. P., & Polivy, J. (1980). Restrained eating. In A. J. Stunkard (Ed.), Obesity (pp. 208–225). Philadelphia/London/Toronto: W.B. Saunders Company.
Keller, C. & Siegrist, M. (2015). Ambivalence toward palatable food and emotional eating predict weight fluctuations. Results of a longitudinal study with four waves. Appetite, 85, 138-145. doi: 10.1016/j.appet.2014.11.024
Laitinen., J., “Stress-Related Eating and Drinking Behavior and Body Mass Index and Predictors of This Behavior”, Preventive Medicine, 2002, Volume: 34, Issue: 1, p. 30
Macht, M., & Simons, G. (2011). Emotional eating. In I. Nyklicek, A. Vingerhoets, &M. Zeelenberg (Eds.), Emotion regulation and well-being. New York: Springer.
Macht, M., and Mueller, J.,“Immediate Effects of Chocolate on Experimentally Induced Mood States”, Appetite, 2007, Volume: 49, Issue: 3, p. 669.
Machteld A.., “Tendency Toward Overeating and Restraint as Predictors of Food Consumption”, Appetite, 2003, Volume: 40, Issue: 3, p. 294.
Momoi, K., Ohara, K., kouda, K., Mase, T., Miyawaki, C., Fujitani, T., Okita, Y., Murayama, R. & Nakamura, H., (2016). Relationship among Eating Behavior, Effortful Control, and Personality Traits in Japanese Students: Cross-sectional Study, British Journal of Medicine Medical Research, 18(8).
Ohi, K., Shimada, T., Nitta Y., Kihara H., Okubo H., Uehara T. & Kawasaki Y., (2016). The Five-Factor Model personality traits in schizophrenia: A meta-analysis, Psychiatry Research, 240, 34-41.
Strien, T.V., and Schippers, G.M., “On The Relationship Between Emotional and External Eating Behavior”, Addictive Behavior, 1995, Volume: 20, Issue: 5, p. 587.
Topham, G. L., Hubbs-Tait, L., Rutledge, J. M., Page, M. C., Kennedy, T. S., Shriver, L. H., &Harrist, A. W. (2011). Parenting styles, parental response to child emotion, and family emotional responsiveness are related to child emotional eating. Appetite, 56, 261–264.
Torres, S.J. ve Nowson, C.A., 2007, “Relationship Between Stress, Eating Behavior and Obesity”, Nutrition, 2007, Volume: 23, Issue: 11-12, p. 889.
Van Strein, T. & Bazelier, F. G., (2007). Perceived parental control of food intake is related to external, restrained and emotional eating in 7–12-year-old boys and girls, Appetite, 49, 618-625.
Vansant, G., and Hulens M., “The Assessment of Dietary Habits in Obese Women: Influence of Eating Behavir Patterns”, Eating Disorders, 2006, Volume: 14, Issue: 2, p. 123.
White, J. K., Hendrick, S. S. & Hendrick, C., (2004). Big five personality variables and relationship constructs, Personality and Individual Differences, 37, 1519-1530.
Yöyen, G.E. (2016). Uluslararası Kişilik Envanteri (IPI) Kısa Versiyonunun Türkçe’ye Uyarlanması: Güvenilirlik ve Geçerlilik Analizi. International Journal of Social Sciences and Education Research, 2(4), 1308-1321.
Yöyen, G.E.(2017a). Şiddet Türleri ve Kişilik Özellikleri. Yaşam Becerileri Psikoloji Dergisi, 1(1), 35-50.
Yöyen, G.E. (2017b). Predictability of Personality, Self-Esteem And Defense Mechanisms İn İnternet Addiction, TURAN-CSR International Scientific Peer-Reviewed and Refereed Journal, 9 ( 33), 492-500. DOI: http://dx.doi.org/10.15189/1308-8041
Yöyen, E. G., (2017c). Relationship Between Childhood Trauma and Personality Typology, Balkan and Near Eastern Journal of Social Sciences, 03, 123-129.