Canan SANCAR, Ahmet UĞUR, Yusuf Ekrem AKBAŞ

Hisse senedi fiyat endeksi ile makroekonomik değişkenler arasındaki ilişkinin analizi: Türkiye örneği

Bu çalışmada, 2000M1-2016M12 döneminde Türkiye’de hisse senedi fiyatı ile makroekonomik değişkenler arasında ilişki olup olmadığı analiz edilmiştir. Analiz için yapısal kırılmayı dikkate alan birim kök ve eş-bütünleşme testleri kullanılmıştır. Birim kök testi sonucunda, bütün seriler I(1) olarak bulunmuştur. Eş-bütünleşme testi sonucunda ise seriler arasında uzun dönemli ilişki olduğu belirlenmiştir. Son olarak, FMOLS ve DOLS testleri sonucunda M1, tüketici fiyatlari endeksi, sanayi üretim endeksinden hisse senedi fiyatlarına doğru anlamlı ve pozitif ilişki, döviz kurundan hisse senedi fiyatlarına doğru ise anlamlı ve negatif ilişki bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Hisse senedi fiyat endeksi, Makroekonomik değişkenler, yapısal kırılma

The analysis of the relationship between stock price index and the macroeconomic variables: Turkey example

In this study, whether there is a relationship between the stock prices in Turkey and the macroeconomic variables for the period between 2000M1-2016M12 was analysed. For the analysis, unit root and co-integration tests that take structural breaks into account were used. As a result of the unit root test, all series were found to be I(1). As a result of the co-integration test, it was determined that there is a long-term relationship among the series. Finally, as a result of the FMOLS and DOLS tests, a positive and significant relationship from M1, consumer prices index, industrial production index towards stock prices was found while the relationship from foreign currency towards stock prices was found to be negative but still significant.

Keywords:

Stock Price Index, Macroeconomic variables, Structural break,

PDF

___

Adam, A.M., & Tweneboah, G. (2008). “Macroeconomic Factors & Stock Market Move-ment: Evidences from Ghana”, MPRA Paper112556, University library of Munich, Germany.
Altınbaş, H., Kutay, N., & Akkaya., G. C. (2015). «Makroekonomik Faktörlerin Hisse Senedi Piyasalari Üzerindeki Etkisi: Borsa İstanbul Üzerine Bir Uygulama. Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi 2015, 30-49.
Al-Sharkas, A. A. (2004). Dynamic Relations Between Macroeconomic Factors and Jor-danian Stock Market. International Journal of Applied Econometrics and Quantitative Studies, 1 (1), 97-114.
Asaolu, T. O.& Ogunmuyiwa, M.S. (2011). An Econometric Analysis of the Impact of Macroecomomic Variables on Stock Market Movement in Nigeria, Asian Journal of Business Management, 3 (1): 72-78.
Barbic, T., & Condic-Jurkic, I. (2011). Relationship Between Macroeconomic Fundamentals And Stock Market Indices In Selected Cee Countries. Ekonomski Pregled , 62(3-4), 113-133.
Enders, W. (1995), Applied Econometric Time Series, Iowa State University, John Wiley and Sons Inc.
Dizdarlar, H. I., & Derindere, S. (2008). Hisse Senedi Endeksini Etkileyen Faktörler:İmkb 100 Endeksini Etkileyen Makro Ekonomik Göstergeler Üzerine Bir Araştirma. Yönetim, 19(61), 113-124.
Fama, E. F. (1981). Stock returns, real activity, inflation and money. American Economic Review, 71 (4), 545–565.
Fung,H.C. Lee(1990) Stock market and economic activities :A causal analysis in S.G. Rhee and R.P. Chang(eds),Pacific-Basin capital markets, Elsevier Science publishers, North Holland.
Granger, C.W.J., Huang, B. and Yang, C. (2000), “A bivariate causality between stock prices and exchange rates: evidence from recent Asian flu”, Quarterly Review of Eco-nomics and Finance, Vol. 40 No. 3, pp. 337-54.
Gençtürk, M. (2009). Finansal Kıriz Dönemlerinde Makro ekonomik Faktörlerin Hisse Senedi Fiyatlarına Etkisi. Süleyman Demirel Üniversitesi İİBF Dergisi, 14(1), 127-136.
Göçer, İ. ve Hepkarşı, N. (2013) “İhracat-Büyüme İlişkisi: Yapısal Kırılmalı Bir Analiz” Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmalar Dergisi, Yıl:1, Cilt:1, Sayı:4, 57-87
Gujarati, D.N (1999). Temel ekonometri, (Çev. Ü. ŞENESEN & G.G. ŞENESEN). İstan-bul, Literatür Yayınları.
Gregory, A. W. ve Hansen, B. E. (1996). Residual-Based Tests for Cointegration in Mod-els With Regime Shifts. Journal of Econometrics, 70(1): 99-126
Hatemi-J, A. (2012). Asymmetric causality tests with an application. Empirical Economics, 43(1), 447–456.
Hsing, Y. (2014). Impacts of Macroeconomic Factors on the Stock Market in Estonia. Journal of Economics and Development Studies, 2(2), 23-31.
Karan, M. B. (2001). Yatırım Analizi ve Portföy Yatırımı. Ankara: Gazi Kitabev
Kaur, H., Singh, J., & Gupta, N. (2016). Impact Of Macroeconomic Variables On Stock Market: A Review Of Literature. I J A B E R , 14(14), 167-196.
Kaya, V., Çömlekçi, İ., & Kara, O. (2013). Hisse Senedi Getirilerini Etkileyen Makroekonomik Değişkenler 2002-2012 Türkiye Örneği. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi (35), 167-175.
King. B. (1966).Market and industry factors in stock price behaviour. Journal of business, Uni-versity of Chicago Press. January Vol. 39. Page 139.
Maki, D. (2012), “Tests For Cointegration Allowing For an Unknown Number of Breaks”, Economic Modelling, 29(5), 2011-2015.
Maku, O.E. and Atanda, A.A. (2009), “ Does macroeconomic variables exert shock on the Nigerian Stock Exchange”, Munich Personal RePEc Archive, Paper No. 17917.
Maysami, R. C., Howe, L. C., & Hamzah, M. A. (2004). Relationship between Macroeconomic Variables and Stock Market Indices: Cointegration Evidence from Stock Exchange of Singapore’s All-S Sector Indices. Jurnal Pengurusan (24), 44-77.
Mishkin, S. F. (1995). Symposium On The Monetary Transmission Mechanism,. Journal Of Economic Perspectives(9), 3-10.
Özer, A., Kaya, A., & Özer, N. (2011). Hisse Senedi Fiyatları Ile Makroekonomik Değişkenlerin Etkileşimi. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 26(1), 163-182.
Sardar, M.N. I., Watanapalachaikul, S., & Billington, N. (2004). A Time Series Analysis and Modelling of Thai Stock Market. Paper presented at UNITEN International Busi-ness Management Conference. Selangor: Universiti Tenaga Nasional.
Sieng, C. C., & Leng, G. K. (2003). Linkages Of Economic Activity, Stock Price And Monetary Policy: The Case Of Malaysia. Faculty Of Economics & Administration University Of Malaya. Http://Cmsad.Um.Edu.My/Images/Fep/Doc/2004%20pdf/Fea-Wp-2004-004.Pdf Adresinden Alındı
Zivot, E. & D. W. K. Andrews (1992), “Further Evidence on the Great Crash, the Oil-Price Shock, and the Unit-Root Hypothesis” Journal of Business and Economic Statistics, 10(3):251-270.
Zügül, M., & Şahin, C. (2009). İmkb 100 Endeksi İle Bazi Makroekonomik Değişkenler Arasindaki İlişkiyi İncelemeye Yönelik Bir Uygulama. Akademik Bakiş, 16(4), 1-16.