20591

Farklı yüzyıllar aynı biçimler: V. Propp'un işlevsel yaklaşımı çerçevesinde Alacakaranlık film serisi üzerine bir çözümleme ve kitle kültürü sineması eleştirisi

Sinema geçmişten günümüze değin insanların ufuklarında yenidünyalar açmayı başarabilen bir sanat olarak karşımıza çıkmaktadır. Ancak, sinema bir diğer yanı ile endüstri bağımlıdır. Bu endüstriye dayalı sinema içerisinde anlatısını efsanelerden alan filmler geniş bir seyirci kitlesi edinmiştir. Hikâyesi vampirler ve kurt adamlara dayanan, Alacakaranlık (Twilight, 2008-2012) film serisi de dünya çapında en çok izlenen filmlerden birisi olmuştur. Bu tür filmlerin yeni bir üretim değil, sadece belirli işlevlere dayanan kitle kültürü sinemasının bir ürünü olduğu fikri ile yola çıkılan makalede, Alacakaranlık film serisi Vladimir Propp'un literatüre kazandırdığı işlevsel çözümleme yöntemi ile analiz edilerek bu varsayımın geçerliliği sınanmıştır. Çözümleme sonucunda 2000'li yıllarda vizyona giren filmlerin 1900'lü yıllarda efsaneleşen masallar ile aynı işlevlere sahip olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bu noktada önemli olan ise, yüzyıl geçmesine rağmen belirli işlevlerin kullanımı ile seyircide belirli bir beğeni kalıbının yaratımının sağlanması ve dolayısıyla kültür endüstrisinin devamını sağlayan mesajların geniş kitlelere iletilmesidir. Böylece, filmler kullandıkları işlevler ile seyirciyi büyülü dünyasına çekerken sistemin yeniden üretiminin sürekliliği sağlanır.

Anahtar Kelimeler:

Vladimir Propp, İşlevsel çözümleme, Kitle kültürü sineması, Alacakaranlık film serisi

Different centuries same forms: an analysis on the Twilight film series on the functional approach of V. Propp and critique of the mass culture cinema

The cinema is antagonizing as an art that can open new worlds on the horizon of the people of the past day to day. But cinema is industry-dependent with one side. Films that take their narrative from legend in this industry-based cinema have gained a wide audience. The story is based on vampires and werewolves, Twilight (2008-2012) film series has also been one of the most watched films worldwide. Based on the idea that such films are not a new production but a product of a mass culture cinema based on certain functions, the validity of this hypothesis has been tested by analyzing the Twilight film series Vladimir Propp with the functional analysis methodology that the literature has gained. The result of the analysis is that the films that entered the vision in 2000 years have the same functions as the legendary tales of 1900 years. What is important at this point is that despite the passing of the century, the use of certain functions ensures the creation of the desired taste in the audience and thus the transmission of the messages that provide the continuation of the culture industry. Thus, the continuity of the audience with the functions they use when shooting movies in the magical world of the reproduction system is provided.

Keywords:

Vladimir Propp, Functional analysis, Mass culture cinema, Twilight film series,

PDF

___

Abalı, İ. (2013). Yapısal Folklor Kuramı Bağlamında Bir Masal İncelemesi Örneği, İdil Dergisi, Cilt 2, Sayı 8, 26-40.
Abisel, Nilgün. (1995). Popüler Sinema ve Türler. İstanbul: Alan Yayıncılık.
Aristoteles. (1987). Poetika. (Çev. İ. Tunalı). İstanbul: Remzi Kitabevi.
Atayman, V. ve Çetinkaya T. (2016). Popüler Sinema'nın Mitolojisi. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Bars, M.E. (2014a). Vladimir Propp'un Yapısal Çözümleme Yöntemi Çerçevesinde Battal Gazi Destanı Filminin İncelenmesi, Tarih Okulu Dergisi (TOD). Yıl 7, Sayı XVIII, 79-97.
Bars, M.E. (2014b). Vladimir Propp'un Biçimbilimsel Yaklaşımı Çerçevesinde Basat Depegözi Öldürdügi Boy Üzerine Bir İnceleme, Turkish Studies - International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 9/3, 257-269.
Berger, A. A. (1992). Popular Culture Genres: Theories and Texts. London: Sage Publications Inc.
Butler, A. M. (2011). Film Çalışmaları. (Çev. Ali Toprak). İstanbul: Kalkedon Yayınları.
Çıblak, N. (2005). V. Propp 'un Masal Çözümleme Metodu, Türk Dili Dergisi, Sayı: 638, 127-140.
Erdoğan İ. ve Alemdar K. (2005). Popüler Kültür ve İletişim. (2. Basım). Ankara: ERK Yayınları.
Miller, T., Nitin G., McMurria J., Maxwell R. ve Wang T. (2012). (Çev. Zahit Atam, Selim Türkmenoğlu, Yusuf Can Ekinci). Küresel Hollywood. İstanbul: Doruk Yayınları.
Onur, N. (2012). Kitle Kültürü Sineması ve B Filmi. (2.Basım). İstanbul: Hayalperest Yayınevi.
Öztürk, S. (2018). Sinema Felsefesine Giriş. Ankara: Ütopya Yayınevi.
Propp, V. (2001). Masalın Biçimbilimi-Olağanüstü Masalların Yapısı. (Çev. Mehmet Rifat ve Sema Rifat). İstanbul: Om Yayınevi.
Şimşek, G. (2012). Los Angeles'da Bir Külkedisi: Propp'a Göre Bir Film Çözümlemesi", Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. Cilt:5 Sayı: 2, 311-324.
Yüksel, S. Evren. (2011). Modernizm ve Kültür-Sanat Bağlamında Frankfurt Okulu, Zamnın Tozu: Frankfurt Okulu'nun Türkiye'deki İzleri (Der. D. Beybin Kejanlıoğlu). Ankara: De Ki Basım.
aahnayah1. (2012). Twilight series. https://www.imdb.com/list/ls008821642/ Erişim Tarihi:03.01.2018.
Twilight Saga finale breaks box-office records. https://www.theguardian.com/film/2012/nov/19/twilight-saga-finale-breaks-box-office-records. Erişim Tarihi: 31.01.2018.
Karşılaştırmalar-Alacakaranlık Serisi. https://boxofficeturkiye.com/karsilastirma/?karsi=95 Erişim Tarihi:03.01.2018.
Karen Rosenfelt, Wyck Godfrey & Greg Mooradian (Yapımcı), Catherine Hardwicke (Yönetmen), (2008). Twilight [Sinema Filmi]. ABD: Summit Entertainment.
Karen Rosenfelt, Wyck Godfrey & Greg Mooradian (Yapımcı), Chris Weitz (Yönetmen), (2009). New Moon [Sinema Filmi]. ABD: Summit Entertainment.
Wyck Godfrey & Greg Mooradian (Yapımcı), David Slade (Yönetmen), (2010). Eclipse [Sinema Filmi]. ABD: Summit Entertainment.
Karen Rosenfelt & Wyck Godfrey (Yapımcı), Bill Condon (Yönetmen), (2011). Breaking Down 1 [Sinema Filmi]. ABD: Summit Entertainment.
Karen Rosenfelt & Wyck Godfrey (Yapımcı), Bill Condon (Yönetmen), (2012). Breaking Down 2 [Sinema Filmi]. ABD: Summit Entertainment.