2021

Türkiye Cumhuriyeti Devleti İle Birleşik Krallık Arasında Akdedilen Serbest Ticaret Anlaşması İtibarıyla Uyuşmazlıkların Çözüm Yöntemi

Türkiye Cumhuriyeti Devleti ile Birleşik Krallık arasında akdedilen ve 2021 yılında yürürlüğe giren Serbest Ticaret Anlaşması, taraflar arasında karşılıklı ticaret yapılmasında birçok düzenleme içermektedir. Bu düzenlemeler açısından taraflar haklar edindikleri gibi sorumluluklar da üstlenmektedir. Bahsi geçen Serbest Ticaret Anlaşması’nda, taraflar haklar edinirken ve/veya sorumluluklar üstlenirken meydana gelebilecek uyuşmazlıkların çözümü için de bir yöntem kabul edilmiştir. Bu yöntem, uluslararası kamu hukukunda da klasik olarak bilinen yargı dışı kategoride yer alan görüşme ve yargı alanında bulunan hakemlik/tahkim olmaktadır. Böylece Serbest Ticaret Anlaşması’nın uygulanmasından kaynaklanan uyuşmazlıkların çözümünde taraflar karma bir yöntem kabul etmişlerdir. Serbest Ticaret Anlaşması’nda uyuşmazlıkların çözümüne ilişkin kabul edilen bazı düzenlemeler belirsizlikler içermesine rağmen genel anlamda bu düzenlemelerin açık olduklarını belirtmek gerekir. Bu çalışmada, Serbest Ticaret Anlaşması’nda bahsettiğimiz çözüm yönteminin açık ve işlevsel olduğu görüşü savunulmaya çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler:

Serbest Ticaret Anlaşması, hakemlik, görüşme, uyuşmazlıkların çözüm yöntemi, ortak komite

Resolution Method of Disputes According to the Free Trade Agreement Between the Republic of Türkiye and the United Kingdom

The Free Trade Agreement (FTA) between the Republic of Türkiye and the United Kingdom, which entered into force in 2021, has many provisions for mutual trade. The Treaty introduces both rights and responsibilities to the contracting parties and denotes the methods for the resolution of disputes, including negotiation as a non–judicial method and arbitration as a judicial method in public international law. Therefore, the contracting parties agreed on a mixed method for the resolution of disputes regarding the implementation of the FTA. It is suggested that although some provisions on the resolution of disputes on the implementation of the Treaty are ambiguous in a certain respect, overall, the Treaty has explicit provisions on this topic. This study asserts that the specified method for the resolution of disputes in the FTA is substantial and functional.

Keywords:

Free Trade Agreement, arbitration, negotiation, resolution method of disputes, joint committee,

PDF

___

1/95 Sayılı Ortaklık Konseyi Kararı (Gümrük Birliği Kararı), 1995, Mart 6, T.C. Dışişleri Bakanlığı. https://www.mfa.gov.tr/1-95-sayili-ortaklik-konseyi-karari-gumruk-birligi-karari.tr.mfa
Ankara Anlaşması, 1963, Eylül 12, T.C. Dışişleri Bakanlığı Avrupa Birliği Başkanlığı. https://www.ab.gov.tr/_117.html
Birleşmiş Milletler Andlaşması, 1945, Ağustos 24, T.C. Resmi Gazete. Yayım 24.08.1945. Sayı 6092. https://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/6092.pdf
Decaux, E. (1977). Droit international public. Dalloz Publishing.
Demirel, N. (2013). BM Güvenlik Konseyi ve uluslararası barışın korunması. Derin Yayınları.
Diallo, O. (2010). Le Consentement des Parties à l’Arbitrage International. Graduate Institute Publications.
Fortier, L. Y., & Lespérance, A. (2014). La contribution des Nations Unies à l’arbitrage international. Revue de Règlement des Différends de McGill, 1(1), 56–65. https://mjdr-rrdm.ca/fr/articles/volume-1/i11/la-contribution-des-nations-unies-a-larbitrage-international
Genç, M. (1998). Birleşmiş Milletler ve uzmanlık örgütleri mevzuatı (I. Cilt). Ezgi Kitabevi.
Göçmen, İ. (2020). 1/95 Sayılı Ortaklık Konseyi kararı Türk Hukukunda etki doğurur mu: Malların serbest dolaşımının üç alt unsuru özelinde bir değerlendirme. Türkiye Barolar Birliği Dergisi, 33(149), 253–284. http://tbbdergisi.barobirlik.org.tr/m2020-149-1929
Göçmen, İ. (2021). Hukuki ve uygulamadaki boyutuyla Avrupa Birliği’nden çekilme. Ankara Avrupa Çalışmaları Dergisi, 20(1), 1–33. https://doi.org/10.32450/aacd.978745
Pazarcı, H. (2003). Uluslararası hukuk. Turan Kitabevi.
Reçber, K. (2016). Türkiye-Avrupa Birliği ortaklık hukuku. Dora Yayınevi.
Reçber, K. (2020). Uluslararası hukuk. Dora Yayınları.
Reçber, K., & Yılmaz, S. (2021). Turkey-EU relations: Preference or necessity? In T. Arı (Ed.), Inter-State and Intra-State conflicts in global politics: From Eurasia to China (pp. 199–216). Lexington Books.
Shaw, M. N. (2018). Uluslararası hukuk (Y. Acer, İ. Kaya, M. T. Demirtepe, & G. E. Şimşek, Çev.). Türkiye Bilimler Akademisi [TÜBA] Yayını. (Orijinal çalışmanın yayımlanma tarihi 2017). https://tuba.gov.tr/files/yayinlar/ders-kitaplari/Uluslararas%C4%B1Hukuk.pdf
Türkiye Cumhuriyeti ile Büyük Britanya ve Kuzey İrlanda Birleşik Krallığı Arasında Serbest Ticaret Anlaşması, Şubat 24, 2021, T.C. Resmi Gazete. Yayım 24.02.2021. Sayı 31405 (Mükerrer). https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2021/02/20210224M1-1.pdf
Türkiye Cumhuriyeti Ticaret Bakanlığı. (2022, Mart 10). Brexit ve Birleşik Krallık STA. https://ticaret.gov.tr/dis-iliskiler/brexit-ve-birlesik-krallik-sta
Ünal, Ş. (2005). Uluslararası hukuk. Yetkin Yayınları.
Vezzani, S. (2014). Le règlement par voie d’arbitrage des différends portant sur la responsabilité des organisations internationals. In D. Sarooshi (Ed.), Mesures des Réparation et Responsibilité à Raison des Actes des Organisataions Internationales (pp. 367–404). Brill, Nijhoff