Çalışan Evli Kadın ve Erkeklerin Toplumsal Cinsiyet Rol Algısı Bağlamında Aile İçi Rol Dağılımı: Bir Nitel Araştırma

Günümüz modern aile yapısında kadın ve erkek rolleri, eğitim seviyesinin yükselmesi ve her iki eşin çalışmasına bağlı olarak geleneksel düzenden ayrışıp daha eşitlikçi yönde paylaşılmaktadır. Buna rağmen ailede para kazanma rolünün kadın ve erkek arasındaki paylaşımı, ev içi rollerin paylaşımını aynı oranda artırmamaktadır. Bu bağlamda çalışma, beyaz yakalı çalışan evli kadın ve erkeklerin aile içi rol paylaşımının toplumsal cinsiyet rol algısı bağlamında incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Nitel araştırma yöntemlerinden yarı yapılandırılmış görüşme tekniği kullanılarak yürütülen bu çalışmada kartopu örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Veriler, temalara ayrılarak yorumlanma sürecini içeren yöntemlerden olan betimsel analiz ile çözümlenmiştir. Çalışma grubunu çocuk sahibi ve çalışan 10 evli çift olmak üzere toplamda 20 katılımcı oluşturmaktadır. Araştırma sonucunda, ailede her iki eşin çalışması karar alma durumu ve rollerin paylaşılması noktasında geleneksel rol anlayışıyla kıyaslandığında eşitlikçi yönde anlamlı bir artış olduğu görülmektedir. Buna rağmen ev içi rollerin büyük çoğunluğunun kadında ve ev dışı sorumlulukların büyük çoğunluğunun erkekte olması toplumsal cinsiyet rol algısının içselleştirilmiş olduğundan kaynaklandığı gözlemlenmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Rol, toplumsal cinsiyet, toplumsal cinsiyet rolleri, aile içi roller, çalışan kadınlar ve erkekler

Distribution of Roles Within the Family in the Context of Gender Role Perception of Working Married Women and Men: A Qualitative Research

In today's modern family structure, male and female roles are separated from the traditional order and shared in a more egalitarian way depending on the increase of education level and the work of both spouses. Despite this, the sharing of the role of earning money in the family between men and women does not increase the sharing of domestic roles at the same rate. In this context, the study was conducted to examine family role sharing in the context of gender role perception of white-collar working married women and men. The snowball sampling method was used in this study, which was conducted using the semi-structured interview technique, one of the qualitative research methods. The data were analyzed by descriptive analysis. The working group consists of 20 participants in total, 10 married couples with children and working. As a result of the research, it is seen that there is a significant increase in an egalitarian way when compared to the traditional role understanding in terms of working with both spouses, decision-making situation, and sharing roles in the family. Despite this, most domestic roles are in women, and the majority of out-of-home responsibilities are in men was observed due to the internalization of gender role perception.

Keywords:

Role, social gender, social gender roles, domestic roles, working women and men,

PDF

___

Akın, A., & Demirel, S. (2003). Toplumsal cinsiyet kavramı ve sağlığa etkileri. C. Ü. Tıp Fakültesi Dergisi, 25(4), 73−82.
Akgül Gök, F. (2013). Evli kadın ve erkeklerin toplumsal cinsiyet rolleriyle ilgili algılarının aile işlevlerine yansıması [Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü].
Butler, J. (2019). Cinsiyet belası: Feminizm ve kimliğin altüst edilmesi. (Ö. D. Gürkan, Dü.). İstanbul: Metis Yayınları.
Canatan, K., & Yıldırım, E. (2011). Aile sosyolojisi. İstanbul: Açılım Kitap.
Candoğan, B. (2019). Toplumsal cinsiyet rollerinin iş aile yaşam dengesi tartışmaları ile yeniden üretimi [Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Ana Bilim Dalı].
Dökmen, Z. Y. (2019). Toplumsal Cinsiyet: Sosyal Psikolojik Açıklamalar. İstanbul: Remzi Kitabevi.
Günay, G., & Bener, Ö. (2011). Kadınların toplumsal cinsiyet rolleri çerçevesinde aile içi yaşamı algılama biçimleri. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 15(3), 157−171. https://doi.org/10.20296/tsad.36267
İmamoğlu, O. (2012). Değişen dünyada değişen aile-içi roller. Kadın Araştırmaları Dergisi, (1), 58−68.
Kümbetoğlu, B. (2012. Sosyolojide ve antropolojide niteliksel yöntem ve araştırma. Bağlam Yayıncılık.
Özdemir, A. (2013). Yönetim biliminde ileri araştırma yöntemleri ve uygulamalar. Beta Yayıncılık.
Özdemir, M. (2010). Nitel veri analizi: Sosyal bilimlerde yöntembilim sorunsalı üzerine bir çalışma. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(1), 323−343.
Şahin, M. (2019). Kültür aktarımında toplumsal cinsiyetin rolü. Akademik Hassasiyetler, 6(11), 233−249.
Türnüklü, D. A. (2000). Eğitimbilim araştırmalarında etkin olarak kullanılabilecek nitel bir araştırma tekniği: Görüşme. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 24(24), 543−559.
Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınevi.
Yılmaz, S. (2018). Toplumsal cinsiyet rollerinin günlük hayattaki yansımaları: Çorum/Alaca örneği. İmgelem, 2(2), 59−79.