GEÇ DÖNEM OSMANLI CAMİLERİNDEKİ DUVAR RESİMLERİ

Osmanlı İmparatorluğu; 15. ve 16 yüzyıllarda, askeri ve ekonomik gücünü dünya siyasetinim her alanında hissettirirken, kendine özgü bir üslup oluşturan hassa mimarlar ocağının çalışmaları ve Mimar Sinan’ın verdiği eserler ile Osmanlı mimarlığı da klasik dönemini yaşamaktaydı. Ebetteki birikerek zenginleşen bu mimarlık ortamı başta payitaht olmak üzere Osmanlı coğrafyasındaki şehirleri süslemekteydi. Ancak 18 yy ile birlikte imparatorluğun iç yapısı süregelen savaşlar ve değişen dünya siyaseti neticesinde Osmanlı gerileme dönemini yaşamakta ve gerilemenin batının takip edilerek durdurulabileceği fikri benimsenmekteydi. Bu amaçla batıdaki sanat ve teknikteki gelişmeler yakından takip edilmekte mimaride bu gelişmelerden etkilenmekteydi. Batıda etkili olan oldukça yoğun süslemeli mimari üsluplar yapılarda ve iç mekânlarında yabancı mimarların eliyle payitahtta uygulanmaktaydı. Bu çalışmada 18. Yüzyılın sonlarında geleneksel tarzından uzaklaşan iç mekân süslemelerindeki duvar resimlerinin yeni bir üslup olarak ortaya çıkması batı etkisiyle gelişen bitki motifli bezeme anlayışının İstanbul, Anadolu ve Balkanlardaki geç dönem Osmanlı camileri üzerinden irdelenerek belgelenmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Cami, Batılılaşma, İç mekân, Süsleme, Duvar resimleri

WALL PAINTINGS LATE OTTOMAN MOSQUE

Ottoman Empire; In the 15th and 16th centuries, while the military and economic power was felt in every field of world politics, Ottoman architecture and classical period of works of architect Sinan and Ottoman architecture were living. This enriched architectural environment adorned cities in the Ottoman geography, especially the payitaht. However, with the 18th century, the internal structure of the empire adopted the idea that the Ottoman regression period could be experienced as a result of the ongoing wars and changing world politics, and that the retreat could be stopped by following the western part. For this purpose, developments in art and technique in the west are closely followed and these developments were influenced by the architect. The intensely ornamental architectural styles that were influential in the West were constructed and applied in the interior of the interior by foreign architects. In this study, the emergence of the wall paintings of the interior ornaments that have moved away from the traditional style at the end of the 18th century as a new style is documented through the late Ottoman architecture in Istanbul, Anatolia and the Balkans

Keywords:

Mosques, Westernization, Interior, Decorations, Wall paintings,

PDF

___

Aslanapa, O. (1993). Türk Sanatı, İstanbul, Remzi Kitapevi
Arık, R. (1988), Batılılaşma Dönemi Anadolu Tasvir Sanatı, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara
Batur, S. (1970). Ondokuzuncu Yüzyılın Büyük Camilerinde Son Ce-maat yeri ve Hünkar Mahfili Sorunu Üzerine, Anadolu Sanatı Araştırmaları II. ITÜ Mimarlık Fakültesi Mimarlık Tarihi ve Rölöve Kürsüsü, İstanbul
Cezar, M. (1971). Sanatta Batıya Açılış ve Osman Hamdi, Türkiye İş Bankası Yayını, İstanbul
Cezar, M. (2002). Osmanlı Başkenti İstanbul, Erol Aksoy Kültür Eği-tim Spor ve Sağlık Vakfı Yayınları, İstanbul
Goodwin, G. (1987). A History of Ottoman Architecture. Thames and Hudson, Londra.
Gültekin, E. (2008). Türklerde Bereket Sembolü Olarak Kullanılan Meyve Motiflerinin ve Mimaride değerlendirilmesi, Turkish Studies, Interna-tional Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 3/5
Hatipoğlu, S. (2007). XIX. Yüzyıl Osmanlı Camilerinde Kalem İşi Tezyinatı, Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sanat Tarihi Anabilim Dalı, Doktora Tezi, Erzurum
İbrahimgil, M. (1997). “Kalkandelen (Tetovo) Alaca- Paşa Camii”. Vakıflar Dergisi. 26, 249-266
İbrahimi, M. (1989). Makedonya'da Türk-İslâm Mimarisinde Görülen Duvar Süslemelerinden Örnekler (Basılmamış Doktora Tezi), Ankara
Koçu, E. R. (1989)“Altunizâde Camii”, mad., II, s. 461; Konyalı, abi-deleri.., s. 92; Öz, İstanbul.., II, s. 4; H. Küçükbatur, “Altunizâde Külliyesi”, mad., DİA, II, İstanbul , s. 546; H. Arlı, “Altunizâde Külliyesi”, mad., DİA, I, İstanbul, 1994, s. 2 30; Osmanlı Mimari Eserleri, s. 84.
Kuban, D. (1958). Türk Barok Mimarisi Hakkında Bir Deneme, İ.T.Ü Mimarlık Fakültesi, İstanbul
Kuban, D. (2007). Osmanlı Mimarisi. Yapı Endüstri Merkezi Yay. İstanbul
Küçükbatır, H. (1989). Altunizade Külliyesi, Türkiye Diyanet Vakfı İs-lam Ansiklopedisi, cilt: 2
Nikolovski, A. Balabanov, K. vb. (1961). Spomenici na Kulturata na Narodna Republica Macedonia, Skopje, s. 202
Renda, G. (1985). 19. Yüzyılda Kalem İşi Nakış-Duvar Resmi, Tanzi-mat’tan Cumhuriyete Türkiye Ansiklopedisi, VI, İstanbul
Tali, Ş. (2014). Giresun Yağlıdere Tekke Köyü Camisi Kalem İşi Be-zemeleri, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi The Journal of Internati-onal Social Research Cilt: 7, Sayı: 31
Turani, A. (1993). Duvar Resmi, mad., Sanat Terimleri Sözlüğü, İs-tanbul