Mutfaktaki Mekânsal Değişimin Kullanıcılar Üzerinden Değerlendirilmesi: Midyat Örneği

Teknoloji, günümüzde toplumsal değişim ve dönüşümlerde son derece etkilidir. Bu çerçevede ihtiyaçları, yaşam biçimini ve dolayısıyla mekânsal organizasyonları büyük bir ölçüde şekillendirmektedir. Günümüzde konut tasarımlarındaki mekânsal organizasyonlarda değişimlerden en çok etkilenen alanlardan biri de mutfaklardır. Bu çalışmanın amacı, Mardin’in Midyat ilçesinde son yirmi yıldaki apartman tipi konutlarda, mutfak tasarımı değişimini sorgulamak ve kullanıcılar üzerindeki etkisini incelemektir. Çalışma kapsamında literatür taramasıyla birlikte kullanıcı beğenilerini ve tercihlerini belirlemek amacıyla mutfak kullanıcıları ile görüşmeler yapılmıştır. Bu bağlamda mutfak tasarımlarının mimari planları ve fotoğrafları da verilerek değerlendirme bölümü oluşturulmuştur. Çalışmada mutfak kullanıcıları ile yapılan derinlemesine görüşmelerle birlikte sayısal veriler de çalışmaya katkı sağlamıştır. Yapılan araştırma sonucunda, mutfağın durağan bir mekân olmadığının, gelişen teknoloji, yaşam şartları ve toplumsal ihtiyaçlar (ürün çeşitliliğin artması, depolama alanlarının değişimi, mutfak içi teknolojinin gelişmesi, değişen tüketim alışkanlıkları gibi) doğrultusunda şekillendiği ortaya çıkmıştır. Kullanıcıların bu değişimden etkilendiği, alan çalışması sonucunda ortaya çıkmıştır. Bu değişim ve etkileşimlerin ileriki zamanlarda da devam edeceği çıkarımı yapılmış ve bu bağlamda tasarımcının söz konusu hususları dikkate almasının gerekliliği vurgulanmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Mutfak, Mutfak Tasarımı, Midyat, Mimari, Mekân

Evaluatıon Of Spatial Change In The Kitchen Based On Users: The Case Of Midyat

Technology is extremely effective in social changes and transformations today. In this context, needs shape lifestyle and therefore spatial organizations to a great extent. Today, one of the areas most affected by changes in spatial organization in residential designs is kitchens.The aim of this study is to question the change in kitchen design in apartment-type housing in the Midyat district of Mardin in the last twenty years and to examine its impact on users. Within the scope of the study, interviews were conducted with kitchen users in order to determine user likes and preferences, along with a literature review. In this context, an evaluation section was created by providing architectural plans and photographs of kitchen designs. In the study, during the interviews with kitchen users, the direction of working on numerical data was given by using the quantitative research method. As a result of the research, it was determined that the kitchen is not a static place, but is shaped in line with developing technology, living conditions and social needs. It was revealed as a result of the field study that users were affected by this change. It was inferred that these changes and interactions will continue in the future, and in this context, the necessity for the designer to take these issues into consideration was emphasized.

Keywords:

Kitchen, Kitchen Design, Midyat, Architecture, Space,

PDF

___

Bulanık, S. (2015). Ferzan Özpetek Filmlerinde Bir Anlatı Mekânı: Mutfak. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Maltepe Üniversitesi SBE.
Dönmez Karagözler, D. (2022). “Konut Mutfağının Tarihsel Gelişimi ve Modern Mutfak Kavramının Doğuşu”. Pearson Journal Of Social Sciences & Humanities, 7 (20), ss. 63-79.
Görücü, Y. (2018). “1960’dan Günümüze Kadarki Apartman Tipi Konutlarda Mekânsal Dönüşümün İncelenmesi: Gaziantep Örneği”. Süleyman Demirel Üniversitesi Mimarlık Bilimleri ve Uygulamaları Dergisi. 3 (2), ss. 21-51.
Örs, Gökşin N. (2020). Mutfak Mekânları Tasarımında Teknolojinin Etkisi. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: İKU LEE.
Şimşek, N. (2013). Mardin Geleneksel Konutlarında Değişimin Mekân Dizimi Yöntemiyle İrdelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: İTÜ FBE.
Şirin, M. (2017). Toki Binalarında Mutfak Mekânı Tasarımı: Denizli Örneği. Yüksek Lisans Tezi. Burdur: Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi FBE. Ustalar Uyan, Ö. (2018). Günümüz Konut Tasarımında Mutfak Mekânının Değişim ve Dönüşümünün İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: İstanbul Kültür Üniversitesi FBE.
Yağız Arslan, G. (2017). Biçim ve İşlev Açısından Geleneksel Mutfak Anlayışının Günümüz Mutfak Mekânına ve Teknolojisine Uyarlanması. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: MSGSU FBE.
Yazgan Serinkaya, E. (2017). “Mutfak Kültürünün Gaziantep'in Geleneksel Konutlarında İncelenmesi”. Artium, 5 (1), ss. 27-41.
Yıldırım, K. vd., (2007). “Konut Mutfaklarının Mekân Kalitesinin Kullanıcıların Fonksiyonel ve Algısal Performansına Etkisi: TOKİ Eryaman 7. Etap Konutları”. Politeknik Dergisi, 10 (4) ss. 423-431.
İnternet Kaynakları
Url-1:https://volkanatabey.com.tr/mutfak-tipinin-tezgâh-sekillerine-gore-siniflandirilmasi/ (Erişim Tarihi 24.04.2023)