İLKÖĞRETİM SOSYAL BİLGİLER PROGRAMINDA DEĞERLER EĞİTİMİNİN MEVCUT DURUMUNUN ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİNE GÖRE BELİRLENMESİ

Bu araştırmanın amacı, Sosyal Bilgiler Programında yer alan değer eğitiminin mevcut durumunun öğretmen görüşlerine göre belirlenmesidir. Diyarbakır’da görev yapan 423 sınıf öğretmeni araştırmanın evrenini oluşturmuştur. Araştırma kapsamında 320 öğretmene ulaşılmış ve bu öğretmenler araştırmanın örneklemini oluşturmuştur. Araştırma sonuçlarına göre, öğretmenlerin kitle iletişim araçlarının sunduğu popüler kültür karşısında programdaki değerleri yetersiz bulduğu, kitle iletişim araçlarındaki şiddet ve saldırganlık içeren bazı yayınların okulda verilen değerler eğitimini olumsuz etkilediği, değerleri kazandırmak için programdaki içeriğin zenginleştirilmesi gerektiği görüşünde birleştikleri görülmektedir. Ayrıca, öğretmenlerin değer eğitimi konularında hizmet içi eğitim programlarının düzenlenmesinin yararlı olacağı görüşünü taşıdıkları ve değerler eğitimiyle ilgili bir kılavuz olursa öğretmenlerin bundan çok faydalanacağı görüşünde oldukları anlaşılmaktadır.

Determining the Current Situation of Values Education in Primary School Social Studies Curriculum by Teachers Opinions

Abstract The aim of this research is determining the current situation of values education in social studies curriculum by teachers’s opinions. 423 classroom teachers have formed the population of the research in Diyarbakır. As part of the research 320 teachers have been reached and these teachers have composed the the sample of the research. By the results of research it is seen that the teachers find the values which includes in the programme deficient against the popular culture submitted by mass communication, some publications which includes severity and aggressiveness badly effects the values education given at schools, they are coherence at the same opinion that it is necessary to enrich the content of programme to bring in the values. Also it is understood that the teachers think that inservice training about values education programme will be useful and if there will be a guide-book about values education, they can derive benefit from it.

___

  • Akbaş, O. (2004). Türk Milli Eğitim Sisteminin duyuşsal amaçlarının ilköğretim II. kademedeki gerçekleşme derecesinin değerlendirilmesi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Programları ve Öğretim Bilim Dalı. Yayınlanmamış Doktora Tezi.
  • Arslan, A. (2004). Medyanın Birey, Toplum ve Kültür Üzerine Etkileri. Uluslar arası İnsan Bilimleri Dergisi, 1,1, 112, [Online] http:// www.InsanBilimleri.com adresinden 19 Nisan 2010 tarihinde indirilmiştir.
  • Ashton, E. ve Watson, B. (1998). Values education: a fresh look at procedural neutrality. Educational Studies, 24, 183-193.
  • Ata, B. (2006). Sosyal Bilgiler öğretim programı. Cemil Öztürk (Ed.), Hayat Bilgisi ve Sosyal Bilgiler öğretimi yapılandırmacı bir yaklaşım (71-83). Ankara: PegemA Yayıncılık.
  • Baydar, P. (2009). İlköğretim 5. Sınıf Sosyal Bilgiler programında belirlenen değerlerin kazanım düzeyleri ve bu süreçte yaşanılan sorunların değerlendirilmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
  • Beil, B. İyi çocuk, zor çocuk. doğru davranışlar çocuklara nasıl kazandırılır?. (Çev. Cuma Yorulmaz). Ankara: Arkadaş Yayınevi. Bilgin, N. (1995). Sosyal Psikolojide Yöntem ve Pratik Çalışmalar. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
  • Büyüköztürk, Ş. (2009). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. İstatistik, Araştırma Deseni SPSS Uygulamaları ve Yorum. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
  • Chandler, M.K. (2005). The effects of character education program on elementary students’ prosocial competence. Lynn Üniveristesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. ProQuest Dissertation & Theses http://proquest.umi.com veritabanından 17 Mart 2010 tarihinde indirilmiştir.
  • Deveci, H. ve Ay, T.S. (2009). İlköğretim öğrencilerinin günlüklerine göre günlük yaşamda değerler. Uluslar arası Sosyal Araştırmalar Dergisi (The Journal of International Social Research), 2/6, 167-181.
  • Dilmaç, B. (2007). Bir grup fen lisesi öğrencisine verilen insani değerler eğitiminin insani değerler ölçeği ile sınanması. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı. Yayınlanmamış Doktora Tezi.
  • Doğanay, A. (2006). Değerler eğitimi. Cemil Öztürk (Ed.), Hayat Bilgisi ve Sosyal Bilgiler öğretimi yapılandırmacı bir yaklaşım içinde. (ss.255-286). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
  • El Hassan, K. ve Kahil, R. (2005). The effect of “living values: an educational program” on behaviors and attitudies of elemantary students in a private school in lebanon . Early Childhood Education Journal. 33, 81-90.
  • Fidan, N. K. (2009) .Öğretmen adaylarının değer öğretimine ilişkin görüşleri. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 2,(20), 1-18, [Online]: http:// www.keg.aku.edu.tr adresinden 19 Nisan 2010 tarihinde indirilmiştir.
  • Fichter, J. (2006). Sosyoloji nedir. (Çev. Nilgün Çelebi). Ankara: Anı Yayıncılık.
  • Germaine, R. W. (2001). Values education influence on elementary students’ self-esteem. San Diego Üniversitesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. ProQuest Dissertation & Theses http://proquest.umi.com veritabanından 7 Eylül 2008 tarihinde indirilmiştir.
  • Halstead, J. M. ve Taylor, M. J. (2000). Learning and teaching about values: a review of recent research. Cambridge Journal of Education. 30,169-202.
  • İşcan, C.D. (2007). İlköğretim düzeyinde değerler eğitimi programının etkililiği. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı Eğitim Programları ve Öğretim Bilim Dalı. Yayınlanmamış Doktora Tezi.
  • Karasar, N. (1998). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
  • Keskin, Y. (2008). Türkiye’de Sosyal Bilgiler programlarında değerler eğitimi: tarihsel gelişim, 1998 ve 2004 programlarının etkililiğinin araştırılması. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü İlköğretim Anabilim Dalı Sosyal Bilgiler Öğretmenliği Dalı. Yayınlanmamış Doktora Tezi.
  • Kızılçelik, S. ve Erjem,Y. (1992). Açıklamalı Sosyoloji Terimler Sözlüğü. Konya: Günay Ofset.
  • Knafo, A. (2003). Authoritarians, the next generation: Values and bullying among adolescent children of authoritarian fathers. Analyses of Social Issues and Public Policy, 3, 199- 204.
  • Kuşdil, M.E. ve Kağıçıbaşı, Ç. (2000). Türk öğretmenlerinin değer yönelimleri ve schwartz değer kuramı. Türk Psikoloji Dergisi, 15, 59- 76.
  • M.E.B. (2009). Sosyal Bilgiler dersi (4-5. sınıflar) öğretim programı ve kılavuzu. T.T.K.B. Öğretmenler Portalı. http://ttkb.meb.gov.tr/ogretmen/modules/php?name
  • M.E.B. (2006). İlköğretimin amaçları, ilkeleri ve genel konuları. Erişim Tarihi: 27 Nisan 2010, http://mevzuat.meb.gov.tr/html/225_0.html
  • Özden, Y. (2005). Eğitimde Yeni Değerler. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
  • Revell, L. (2002). Children’s responses to character education. Educational Studies, 28, 421-431.
  • Rokeach, M. (1973). Nature of human values. New York: The Free Press.
  • Sarı, M. (2007). Demokratik değerlerin kazanımı sürecinde örtük program: Düşük ve yüksek “okul yaşam kalitesi”ne sahip iki ilköğretim okulunda nitel bir çalışma. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı. Yayımlanmamış Doktora Tezi.
  • Thornberg, R. (2008). The lack of professional knowledge in values education. Teaching and Teacher Education. 24, 1791-1798.
  • Tokdemir, M.A. (2007). Tarih öğretmenlerinin değerler ve değer eğitimi hakkındaki görüşleri. Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Orta Öğretim Sosyal Alanlar Eğitimi Anabilim Dalı Tarih Eğitimi Programı. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
  • Tolan, B. (1996). Toplum Bilimlerine Giriş. Ankara: Murat & Adım Yayıncılık.
  • Uçar, S. (2009). Sosyal Bilgiler programındaki değerlerle ilgili kazanımlara yönelik öğretmen görüşlerinin değerlendirilmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
  • Ulusoy, K. (2007). Lise Tarih programında yer alan geleneksel ve demokratik değerlere yönelik öğrenci tutumlarının ve görüşlerinin çeşitli değişkenler açısından değerlendirilmesi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Tarih Öğretmenliği Bilim Dalı. Yayımlanmamış Doktora Tezi.
  • Yıldırım, K. (2009). Values education experiences of Turkish class teachers: A phenomeonological approach. Eğitim Araştırmaları- Eurasian Journal of Educational Research, 35, 165-184.
  • Whitney, I. B.(1986). The status of values education in the middle and junior high schools of tennessee. Tennessee: The Requirements for the degree of Doctor of Education, Tennessee State University. Withespoon, W. A. (2007). Character education: determining barriers to iplementation. George Fox Üniversitesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. ProQuest Dissertation & Theses http://proquest.umi.com veritabanından 17 Mart 2010 tarihinde indirilmiştir.