Bülent Ulusu Hükümeti Döneminde Türk Dış Politikası (1980-1983)

Türkiye 1970’li ve 1980’li yıllarda iç çatışmaların, terörün, ekonomik sıkıntıların, siyasi buhranın yaşandığı bir dönemi geçirmiştir. Ülkede kontrol edilemez hale gelen çatışmalar ve hükümetlerin sorunu çözmede yetersiz kalması sonrasında 12 Eylül 1980’de askeri darbe gerçekleşmiştir. Ordunun yönetime el koyması sonucunda Milli Güvenlik Konseyi oluşturularak tüm siyasi partiler kapatılmıştır. Devlet Başkanı Kenan Evren, Başbakanlığa Bülent Ulusu’yu atamıştır. Bu hükümet Türkiye’nin 44. Hükümeti olmuştur. 1980-1983 yılları arasında görev yapan Ulusu Hükümeti, Türkiye içerisinde terörün bitirilmesi ve tekrar demokrasiye geçiş için çalışmalar yapmıştır. Dış politikada ise yabancı devletlerle iyi ilişkiler kurulmasına özen göstermiştir. Siyasi ve ekonomik ilişkiler anlaşmalarla devam ettirilmeye çalışılmıştır. Bu çalışma içerisinde; Türk Hükümeti’nin ABD, Avrupa Ülkeleri ve Sovyetlerle dostane ilişkileri devam ettirme gayreti, İslam ülkeleriyle gelişen ilişkiler, Yunanistan’la yaşanan sıkıntılar, ASALA terör örgütünün Türk diplomatlara saldırıları ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Dış Politika, 12 Eylül, Bülent Ulusu Hükümeti, Türkiye, Siyaset

Turkish Foreign Policy in the Period of the Government of Bülent Ulusu (1980-1983)

In the 1970s and 1980s, Turkey experienced a period laden with internal conflicts, terrorism, economic woes and political crises. A military coup was carried out on September 12, 1980, after conflicts became uncontrollable in the country and the governments failed to end them. As a result of the seizure of power by the army, the National Security Council (NSC) was formed, and all political parties were dissolved. The head of the NSC, Kenan Evren has appointed Bülent Ulusu as the new Prime Minister to form the 44th government of Turkey. The Ulusu government, which served between 1980 and 1983 strove to eradicate the terror in the country and facilitate the transition to democracy. As for its foreign policy, the government paid attention to establish good relations with the other states. Therefore, it put the effort into maintaining the political and economic relations by consensus. In this study, the Turkish Government's efforts to maintain friendly relations with the US, the European countries and the Soviet Federation, its developing relations with Islamic countries, the problematic issues between Turkey with Greece, the terrorists attacks of ASALA against Turkish diplomats are dealt with.

Keywords:

Foreign Policy, September 12, the Bülent Ulusu Government, Turkey, Diplomacy,

PDF

___

BCA, 030-11-1-00-532-82-18
BCA, 30-18-1-2/375-173-16
BCA, 30-18-1-2-/376-189-18
BCA, 30-18-1-2/382-271-1
BCA, 30-18-1-2 / 369-78-9
Cumhuriyet Senatosu TBMMTD, 07.03.1973.
Birleşik Toplantı TBMMTD, 06.04.1973.
MGK TBMMTD, 23.09.1980.
MGK TBMMTD, 27.09.1980.
MGK TBMMTD, 14.04.1982.
TBMMTD, 07.12.1983
Resmi Gazete, 12.09.1980.
Resmi Gazete, 18.09.1980. Resmi Gazete. 21.09.1980.
Resmi Gazete, 15.10.1980.
Resmi Gazete, 09.11.1980.
Resmi Gazete, 13.11.1980.
Resmi Gazete, 24.12.1980.
Resmi Gazete, 03.01.1981.
Resmi Gazete, 01.02.1981.
Resmi Gazete, 10.03.1981.
Resmi Gazete, 29.03.1981.
Resmi Gazete, 01.04.1981.
Resmi Gazete, 02.05.1981.
Resmi Gazete, 03.06.1981.
Resmi Gazete, 07.11.1981.
Resmi Gazete, 01.12.1981.
Resmi Gazete, 02.12.1981.
Resmi Gazete, 02.02.1982.
Resmi Gazete, 02.07.1982.
Resmi Gazete, 22.05.1983.
Ayın Tarihi, 10.12.1982.
Ayın Tarihi, 27.05.1983.
Ayın Tarihi, 15.09.1983.
Cumhuriyet, 16.11.1983.
Milliyet, 13.03.1971.
Milliyet, 09.02.1975.
Milliyet, 14.02.1975.
Milliyet, 18.09.1980.
Milliyet, 25.01.1981. Milliyet, 28.01.1981.
Milliyet, 29.01.1983.
Milliyet, 26.04.1983. Milliyet, 16.07.1983.
Hürriyet, 26.07.1975 . Hürriyet, 25.09.1981.
Tercüman,14.04.1981.
Tercüman,16.11.1983. Armaoğlu, F.(2012). 20. Yüzyıl Siyasi Tarihi, (18. Basım), Alkım Yayınları: İstanbul.
Balcı, A. (2017). Türkiye Dış Politikası: İlkeler, Aktörler ve Uygulamalar, (2. Basım), Alfa Yayınları: İstanbul.
Gönlübol, M. ve Kürkçüoğlu, Ö.(2006). Olaylarla Türk Dış Politikası, (10.Basım), Siyasal Kitabevi: Ankara.
Karpat, K. (2011). Türk Siyasi Tarihi, (1.Basım), Timaş Yayınları: İstanbul.
Oran, B.(2001). Türk Dış Politikası, cilt-2, (2.Basım), İletişim Yayınları: İstanbul.
Sönmezoğlu, F.(2006). Türk Dış Politikası, (1.Basım), Der Yayınları: İstanbul.
Alizade, R.(2015). Ermeni Terör Faaliyetlerine Dair, Akademik Tarih ve Düşünce Dergisi, 2(5), 107-123.
Altun, A. (2016). Askeri Darbelerin Türkiye-Avrupa İlişkilerine Etkileri:1960.1971 ve 1980 Askeri Darbelerinin Bir İncelemesi, Tarih Okulu Dergisi, 9(26), 417-458.
Arı, T.(1995). Ege Sorunu ve Türk-Yunan İlişkileri: Son Gelişmeler Işığında Kara Suları ve Hava Sahası Sorunları, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 50(1). 51-68.
Başlamışlı, M.(2018). Amerikan Belgelerine Göre 12 Mart Muhtırası’na Giden Yolda Haşhaş Sorunu, Akademik Tarih ve Düşünce Dergisi, 5(14), 351-376.
Bayramoğlu, S. ve Tüleykan, H. (2016). Türkiye’de 24 Ocak Kararları ile Başlayan Finansal Serbestleşmenin Günümüz İktisadi ve Mali yapısına Yansımaları, The Journal of Academic Social Science Studies, 2(44), 401-420.
Coşkun, Y.(2017). 1. Milliyetçi Cephe Hükümetinin İlk Üç Ayında Türk Siyasal Hayatı ve Mecliste İktidar –Muhalefet İlişkisi, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20(38), 175-190.
Ertem. B.(2016). Türk Siyasetinde Asker Sivil İlişkileri(1960-1971), Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(10),132-149.
Ertem, B.(2018). 12 Mart 1971 Askerî Müdahalesi Sonrası Ara Rejim ve Türkiye Siyasetine Etkileri (1971-1974), Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 8(14), 655-676.
İnce, F.(2013). Lozan Barış Antlaşması ve Ege Adaları, Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, 26(53), 101-128.
Toprak, S.(2013). Türk-Yunan Siyasi İlişkileri Çerçevesinde Batı Trakya Sorunu, Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(1), 43-54.
Yücel, S.(2010). Ege'de Bitmeyen Sorunun Bir Unsuru Olarak Türk ve Yunan Karasuları ve Ulusal Hava Sahaları, Güvenlik Stratejileri Dergisi, 6(12), 83-101.
Ataay, F. (2005). Kriz Kıskacında CHP Hükümeti(1978-1979), (Yayınlanmış Doktora Tezi), Ankara Üniversitesi, Ankara.
Demirel, H.(2003). Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne Üyeliği ve Kıbrıs Problemi, (Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi), Süleyman Demirel Üniversitesi, Isparta.
Demiriz, M. (2011). Askeri Darbeler ve Türk Dış Politikası, (Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi), Atılım Üniversitesi, Ankara.
Karaş, Z. (2007). Ermeni Terör Örgütü ASALA, (Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi), Atılım Üniversitesi, Ankara.
Tatlıdil, D. (2013). Askeri Hükümetler Döneminde Türk Dış Politikası(1960-1983), (Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi), Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
hurriyet.com.tr/gundem/turkiye-cumhuriyeti-hukumetleri-134271,(SGT: 15/11/2018)
haberturk.com/gundem/haber/646150-devlet-bakanliklari-tarih-oldu,(SGT: 15/11/2018)
tbmm.gov.tr/hukumetler/HP44.htm,(SGT: 15/11/2018)
tdpkrizleri.org/index.php?option=com_seoglossary&view=glossary&catid=1&id=43.(SGT: 15/11/2018)
denizmevzuat.udhb.gov.tr/dosyam/denizhukuku.pdf,(SGT: 15/11/2018)
tbmm.gov.tr/yayinlar/hukumetler/hukumetler_cilt_7.pdf,(SGT: 15/11/2018)
odatv.com/isim-isim-olay-olay-asalanin-cinayetleri-1204151200.html,(SGT: 15/11/2018)