Cenk AYPAK, Nurcan AKBAŞ GÜNEŞ, Süleyman GÖRPELİOĞLU, Hülya YIKILKAN

Bir Üçüncü Basamak Evde Sağlık Hizmetleri Merkezi Örneği: Başvuru Nedenleri ve Konsültasyon Durumları

Amaç: Ülkemizde evde sağlık hizmetleri birimleri geliştikçe hasta ve yakınlarının beklentileri de artmaktadır. Bu çalışma, 2012 yılı süresince bir eğitim araştırma hastanesi bünyesinde yer alan evde sağlık hizmetleri birimi tarafından değerlendirilen hastaların en sık başvuru sebeplerini ve verilmiş olan hizmetleri belirlemek amacıyla yapılmıştır. Gereç ve Yöntem: Çalışma, kayıtlardan elde edilen verilerle yapılmış tanımlayıcı tipte bir araştırmadır. Çalışmaya, evde sağlık hizmetleri birimi tarafından O1 Ocak--31 Aralık 2012 tarihleri arasında ziyaret edilmiş tüm hastalar alınmıştır. Tekrarlayan ziyaretler dışlanmıştır. Hastaların talepleri birden fazla ise değerlendirmeye dahil edilmiştir. Bulgular: Çalışmanın yapıldığı süre boyunca 218 erkek (%39,4), 336 kadın (%60,6) olmak üzere toplam 554 hasta ziyaret edilmişti. Hastaların yaş ortalaması 72,7316,4 yıldı. En sık başvuru nedeni sıklık sırasına göre; ilaç raporu yenileme (n= 252; %45,5), bez raporu talebi (n=197; %35,6) ve genel muayeneydi (n= 158; %28,5). Hastaların %34,8'inde hipertansiyon (HT), %31,0'inde tam ya da kısmi inme, %19,3'sinde Alzheimer, %18,8'inde diabetes mellitus ve %10,8'inde kalp hastalıkları bulunmaktaydı. Hastaların %49,0'una (n=272) konsültasyon ihtiyacı duyulmamıştı. Konsülte edilen hastalar ise sıklık sırasına göre en sık nöroloji, sosyal hizmet ve fizik tedavi ve rehabilitasyon uzmanlarına danışılmıştı. Sonuç: Çalışma sonuçlarımıza göre bir üçüncü basamak evde sağlık hizmetleri biriminden en sık beklenen hizmetler ilaç raporu yenileme ve bez raporu gibi uzman hekim gerektiren raporlardır. Hastaların aylık INR takipleri ve sonda değişimleri azımsanmayacak sayıda olduğundan ve uzmanlık gerektirmediğinden; takiplerin aile hekimleri tarafından yapılması üçüncü basamak hastanelerin iş yükünü azaltabilecektir.

Tertiary Home Health Care Center: Reasons for Applications and Consultations

Aim: As home health care centers develop in our country, expectations of patients and their relatives increase. This study was planned toshow the most frequent reasons for application and the service given by home health care center.Material and Methods: This is descriptive study done screening the files. AII patients visited by home health care center betweenJanuary 01 and December 31, 2012 were recruited to the study. Repeated visits were excluded. All requests were included in theassessment even though there was more than one request.Results: During the study period, total of 554 patients of 218 male (39,4%) and 336 female (60,6%) were visited. Mean age of patientswas 72,7i16,4 years. The most frequent reasons for application were medication use report (n=252; 45,5%), diaper report (n=197; 35,6%)and general examination (n=158; 28,5%) respectively. There was hypertension (HT) in 34,8%, stroke in 31,0%, Alzheimer in 19,3%, diabetesmellitus in 18,8% and heart diseases in 10,8% of patients. Consultations from other clinics weren't asked in 49,0% of patients. Consultationswere asked mostly from specialists of neurology, social services and physical therapy and rehabilitation.Conclusions: According to our results, the most frequent requests from tertiary home health care center were medication use report anddiaper report that require specialists. As monthly visits for INR—blood tests and urine catheters make up substantial number andevaluation do not need specialty, follow up by primary care would help to reduce the workload of tertiary hospitals.

PDF

___

1. Savaş BS, Karahan Ö, Saka RÖ. Health Care Systems in Transition= Turkey. Copenhagen= European Observatory on Health Care Systems 2002;4z10.
2. Yılmaz M, Sametoğlu F, Akmeşe G, Tak A, Yağbasan B, Gökçay S, et al. Sağlık hizmetinin alternatif bir sunum Şekli olarak evde hasta bakımı. Istanbul Med 2010;11:125—32.
3. Çalık S. Özürlülüğün Ölçülmesinde Metodolojik Yaklaşımlar ve 2002 Türkiye Özürlüler Araştırması ÖZ—VERİ Dergisi 2004;1:153—375.
4. Ergöçmen BA, Tunçkanat FH. Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması 2008, Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü. http://www.hips.hacettepe.edu.tr/tnsa2008/data/TNSA_200 8_Sonuclar_Adana.pdf
5. Sağlık Bakanlığınca Sunulan Evde Sağlık Hizmetlerinin Uygulama Usul ve Esasları Hakkında Yönerge. http://www.ai|ehekimligi.gov.tr/index.php?option=com_con tent&view=artic|e&id=603zsa|k—bakanInca—sunulan—evde— salk—hizmetlerinin—uygulama—usu|—ve—esaslar—hakknda— yoenerge—&catid=41:yoenergeler&|temid=218]
6. Bahar A, Parlar S. Yaşlılık ve evde bakım. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi 2007;2:32—9.
7. Çatak B, Kılınç AS, Badıllıoğlu O, Sütlü S, Sofuoğlu AE, Aslan D. Burdur’da evde sağlık hizmeti alan yaşlı hastaların profili ve evde verilen sağlık hizmetleri. Türkiye Halk Sağ Derg 2012;10:13—21.
8. Bilir N, Aslan D, Güngör N. Ankara Altındağ sağlık ocağı bölgesi Sakarya mahallesi’nde yaşayan 65 yaş üzeri kişilerin bazı sağlık ve sosyal durumlarının saptanması. Turkish Geriatr 2002;5:97—102.
9. Ünsal A, Demir G. The prevalence of chronic disease and drug use in elderly in central Kırşehir. Turkish Geriatr 2010;13:244-51.
10. Caffrey C, Sengupta M, Moss A, Harris-Kojetin L, Valverde R. Home health care and discharged hospice care patients: United States, 2000 and 2007, National health statistics reports; no 38, Hyattsville, MD: National Center for Health Statistics 2011,
11. Özdemir L, Koçoğlu G, Sümer H. Sivas i| merkezinde yaşlı nüfusta bazı kronik hastalıkların prevalansı ve risk faktörleri. Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2005;27:89-94.
12. Özkan H, Yalvarmış F, Güler M, Çalışkan T, Türker S, Sunay FB. Yaşlı nüfusun sosyodemografik özellikleri: Pamukçu kasabası, Balıkesir. Sürekli Tıp Eğitimi Derg 2006;15:199— 201.
13. Çatak B, Sütlü S, Kılınç AS, Sarıoğlu O. Bir aile hekimine kayıtlı 65 yaş ve üzeri nüfusta sağlık hizmet kullanımı, kronik hastalık sıklığı ve bağımlılık durumu. Akad Geriatri 2011;3:88—94.
14. Enginyurt Ö, Öngel K. Evde bakım hizmeti kapsamındaki hastaların sosyodemografik özellikleri ve tıbbi durumları. Smyrna Tıp Derg 2012;1:45—8.
15. Haley WE, Allen JY, Grant JS, Clay OJ, Perkins M, Roth DL. Problems and benefits reported by stroke family caregivers: results from prospective epidemiological study. Stroke 2009;40:2129—33.
16. Gordon C, Ellis—Hill C, Ashburn A. The use of conversational analysis: nurse-patient interaction in communication disability after stroke. Adv Nurs 2009;65:544—55.
17. Gutiérrez-Robledo LM. Looking at the future of geriatric care in developing countries. Gerontol Biol Sci Med Sci 2002;57:162-7.
18. Jakopzode, S. Coping with aging: International challenges, Health Affairs 2000;19:213—25.
19. Kaye, W.L. The proliferation of home care programs. Gerontol Soc Work 1995;24:1—6.
20. Özer Ö, Şantaş F. Kamunun sunduğu evde bakım hizmetleri ve finansmanı. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 2012;3:96—103.