Kentlerin Tekdüze Gelişimine Bir Başkaldırı Olarak Mural: İstanbul Örneği

Günümüzde, özellikle ülkemizdeki kentlerde bulunan yapılar ve kamusal açık alanlar kimlikten yoksun bir gelişim göstermektedir. Kapitalizmin etkisiyle yapıların daha ucuza mal edilmeye çalışılması, kamusal alanların tasarımı ve bakımı için yeterli bütçenin ayrılmaması gibi nedenlerle idareten kullandığımız yaşam alanları gittikçe tekdüze ve sıradan bir forma dönüşmektedir. Farklılıkların yok olduğu, mekan tanımlarının tektipleştiği, ucuz malzemelerle yapılmış yapıların, azalan, kimliksizleşen ve küçülen yeşil alanların çoğaldığı bir ortamda bu sıkıcı homojenliği yok edecek en yaratıcı girişimlerden biri murallar olmuştur. Kentin muhtelif yerlerindeki yapıların kör duvarlarına devasa ölçeklerde çizilen bu resimlerin zamanla bir nirengi noktasına dönüşmesi muhtemeldir. İstanbul’un tarihi kimliği ile uygunluğu tartışılsa da modern kent peyzajında mekansal farkındalığı arttırdığı tartışılmaz olan murallar için İstanbul’da festivaller bile düzenlenmeye başlanmıştır. Çalışma kapsamında, İstanbul’un muralları incelenmiş, konumları haritada işaretlenerek kentin hangi bölgelerinde yoğunlaştığı araştırılmış ve kent kimliğine katkıları irdelenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Mural, İstanbul, mekansal farkındalık, kent peyzajı, sokak sanatı

Mural As A Revolt To The Uniform Development Of Cities: The Case Of Istanbul

Today, structures and public open spaces, especially in the cities of our country, show a lack of identity. The living spaces that we use on a day-to-day basis are becoming increasingly monotonous and ordinary as a result of trying to be less costly due to capitalism and not allocating sufficient budget for the design and maintenance of public spaces. One of the most creative initiatives to destroy this boring homogeneity has been shaped in murals, in the absence of differences, the unification of space definitions, the construction of cheap materials, the diminishing, unidentified and shrinking green spaces. It is possible that these paintings, which are drawn on huge scale on the blind walls of various structures of the city, gradually turn into a landmark. Festivals have even begun to be organized in Istanbul for murals that have indisputably increased spatial awareness in the modern urban landscape, although the appropriateness of Istanbul's identity is discussed. In the scope of the study, Istanbul's murals were investigated, their locations were marked on the map, and the areas where they are concentrated were researched and their contributions to the city identity were examined.

Keywords:

Mural, Istanbul, spatial awareness, urban landscape, street art,

PDF

___

Bilsel, S. G., 2002. Kent Kültürü, Kültürel Süreklilik, Kimlik Sorunsalı, Yaşanılası Kentsel Mekan Üzerine. Kentleşme ve Yerel Yönetimler Sempozyumu, Adana. s109.
Braduel, F., 2006. Uygarlıkların Grameri. İmge Kitabevi, Ankara, 2006. s48.
Can, A., 2003. Antik Kent İle Bu Mekanı Üreten Toplumun Değerler Sistemi Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: Atina Örneği. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi, İstanbul.
Doğru, H., 1995. XVIII. Yüzyıla Kadar Osmanlı Kentlerinin Sosyal ve Ekonomik Görüntüsü, Anadolu Üniversitesi Yayınları, Eskişehir, s1.
Ellul, J., 2003. Teknoloji Toplumu. Bakış Yayınları, s167.
Freeman, C., 1999. Egypt, Greece and Rome, Civilizations of The Ancient Mediterranean, Oxford University Press. p59.
Gerz, J.,2004. Toward Public Authorship. Third Text 18, no. 6 (November 2004): 649–656. doi:10.1080/0952882042000285050.
Habermas, J., 1991. The Structural Transformation of the Public Sphere: An Inquiry into a Category of Bourgeois Society. Translated by Thomas Burger and Frederick Lawrence. Cambridge, MA: The MIT Press.
Hisarlıgil Bolak, D., 2008. Martin Heidegger’de Mekan Düşüncesi, Hermeneutik-Fenomenolojik Bir Yaklaşım. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı 25, 2008/2. s25.
IKSV, 2017. İstanbul Kültür Sanat Vakfı. URL: www.iksv.org, Retrieved: 27.10.2017.
İnceoğlu, M., 2009. Kentsel Mekanda Kalite Kavramı, Megaron, 2009, Cilt: 4, Sayı: 3.s131.
İzzetbegoviç, A., 2010. Doğu ve Batı Arasında İslam. Nehir Yayınları, İstanbul.
Lefebre, H., 1992. The Production of Space. Translated by Donald Nicholson-Smith. Hoboken, NJ: Wiley-Blackwell.
Lynch, K., 1975. The Image of The City. The MIT Press, Cambridge, Massachusetts and London. p46.
Mumford, L., 2007. Tarih Boyunca Kent, Kökenleri, Geçirdiği Dönüşümler ve Geleceği. Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
Park, R. E., 1915. The City, Suggestions For The Investigation of Human Behaviour in The City Environment, The American Journal of Sociology, USA, 1915. p579.
Sarıbay, A. Y., 1996. Kent: Modernleşme ile Postmodernleşme Arasında Köprü, Kentte Birlikte Yaşamak Üstüne. Dünya Yerel Yönetimler ve Demokrasi Akademisi Yayınları, İstanbul. s37.
Sezal, İ., 1992. Şehirleşme. Ağaç Yayıncılık, İstanbul. s11.
Taşçı, H., 2014. Bir Hayat Tarzı Olarak Şehir, Mekan Meydan. Kaknüs Yayınları, İnceleme Araştırma Serisi, İstanbul. s97.
Tokcan, A., 2001. Modernizm Sonrası Kentsel Mekanda Yaşanan Dönüşüm Sürecinin Ankara Kenti Kızılay Meydanı Örneği Üzerinde İrdelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Tümertekin, E., 1997. İstanbul, İnsan, Mekan. Tarih Vakfı Yurt Yayınları, s12.
Vergin, N., 1977. Kentleşme ve Siyasal Yaşam. Doçentlik Tezi. 1977, İstanbul.
Yırtıcı, H., 2005. Çağdaş Kapitalizmin Mekansal Örgütlenmesi. İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul.