Meliha AKLIBAŞINDA, Aslıhan TIRNAKÇI, Esra ÖZHANCI

Çocuk Oyun Alanlarının Önemi ve Tasarım Kriterlerinin Nevşehir Kenti Örneğinde İrdelenmesi

Oyun, çocuğun fiziksel gelişiminin yanı sıra arkadaşlık ilişkileri kurarak sosyalleşmesini ve duygusal gelişimini sağlayan önemli bir faktördür. Nüfusun ve dolayısıyla yapılaşmanın günümüzdeki kadar yoğun olmadığı dönemlerde çocuklar zamanlarının çoğunu evlerinin bahçesinde ve sokakta oyun oynayarak geçirirken günümüzde evin içine hapsolmuş durumda giderek yalnızlaşmaktadırlar. Bu nedenle kentlerde yaşayan çocukların fiziksel ve ruhsal olarak sağlıklı gelişebilmesi ve doğaya özlemini giderebilmesi için kentsel açık-yeşil alan sistemleri içerisinde çocuk oyun alanlarının önemi gün geçtikçe artmaktadır. Çocuk oyun alanları planlanırken ve tasarlanırken çocukların güvenli bir ortamda gelişim özellikleri, çocukların ve onlara eşlik eden ebeveynlerinin ihtiyaçları göz önünde bulundurulmalıdır. Bu bağlamda yapılan bu araştırmada Nevşehir kenti çocuk oyun alanları peyzaj planlama ve peyzaj tasarım ilkeleri doğrultusunda incelenmiştir. Çocuk oyun alanlarının kent yeşil dokusu içerisinde nasıl konumlandırıldığı, hangi yaş grubuna hitap ettiği, hangi tür oyun ünitelerine yer verildiği, donatı elemanları, donatılarda ve zeminlerde kullanılan malzemeler ile bitkisel tasarımları yerinde gözlemlerle değerlendirilmiştir. Belirlenen eksiklikleri gidermeye ve ileriye yönelik tasarım ve planlama çalışmalarına katkı sağlamaya yönelik öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Çocuk, Nevşehir, peyzaj tasarım, oyun, oyun alanı

PDF

___

Acar, H.,2003. Çocuk Oyun Alanlarında Kullanıcıların Bitki Tercihlerinin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma: Trabzon Kenti Örneği. Karadeniz Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Trabzon, 167s
Bal, A., 2005. Zonguldak Kenti Yeşil Alan Sistemindeki Çocuk Oyun Alanlarının Durumunun Peyzaj Mimarlığı İlkeleri Açısından İrdelenmesi. Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Bartın, 155 s
Çakar, H.Ö., 2003. Bornova’nın Çocuk Oyun Alanlarının Peyzaj Mimarlığı Yönünden Etüdü ve Daha Uygun Koşulların Oluşturulmasına Yönelik Bir Araştırma. Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, İzmir, 203 s
Çukur, D., 2011. Okulöncesi çocukluk döneminde sağlıklı gelişimi destekleyici dış mekan tasarımı. SDÜ Orman Fakültesi Dergisi 12:70-76
Duman, G. ve Koçak, N., 2013. Çocuk Oyun Alanlarının Biçimsel Özellikleri Açısından Değerlendirilmesi (Konya İli Örneği). Türk Eğitim Bilimleri Dergisi 11(1):64-81
Fanuscu, E.M., 1994. Çocuk Oyun Alanları. İstanbul Orman Fakültesi Dergisi 44(1-2):145-153
Fjortoft, I. and Sageie, J., 2000. The natural environment as a playground for children Landscape description and analyses of a natural playscape. Landscape and Urban Planning 48:83-97
Gül, E.D., 2012. Ailelerin Çocuk Bahçelerine ve Çocuk Bahçelerindeki Materyallere Bakış Açılarının İncelenmesi. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 21(3):261-274
Heseltine, P. and Holborn, J., 1988. Playgrounds: The planning design and construction of play environments. Batsford Books, London, UK
Tandoğan, O., 2014. Çocuk İçin Daha Yaşanılır Bir Kentsel Mekan: Dünyada Gerçekleştirilen Uygulamalar. MEGARON 9(1):19-33
Turgut, H., Yılmaz, S., 2010. Ekolojik Temelli Çocuk Oyun Alanlarının Oluşturulması. III. Ulusal Karadeniz Ormancılık Kongresi Bildiri Kitabı, Artvin, Cilt: IV, Sayfa: 1618-1630
Uluğ, H., 2007. Kuzey Adana’daki Çocuk Oyun Alanlarının Bitki Seçimi Yönünden İrdelenmesi. Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Adana, 192 s
Ünal, M., 2009. The Place and Importance of Playgrounds in Child Development. Inonu University Journal of the Faculty of Education 10(2): 95-109
Yılmaz, S. ve Bulut, Z., 2002. Kentsel Mekanlarda Çocuk Oyun Alanları Planlama ve Tasarım İlkeleri. Atatürk Üniv. Ziraat Fak. Dergisi 33(3):345-351
Yücel, G.F., 2005. Çocuk Oyun Alanları Tasarımı. İstanbul Orman Fakültesi Dergisi 55(2):99-110