Dijital Çağda Sanatın ve Sanatçının Konumu

ÖZET“ Hayat dengeye kavuştukça sanat ortadan kalkacaktır” Piet MondrianDünyanın teknolojik değişimine koşut şekilde biçimlenen yaşam koşulları sadece ekonomik, siyasi ya da tüketim alışkanlıklarımızı/algılarımızı biçimlendirmekle kalmamakta, aynı zamanda kültürel, edebi ve sanatsal bakış açılarımızın da yeni bir gözle değerlendirilmesini zorunlu kılmaktadır. Neo-liberal politikalar, küreselleşme ve melezleşme üzerine kurulu postmodern algı insanın geçmişte oluşturduğu neredeyse tüm siyasi, kültürel ve sanatsal birikimle yıkıcı ve inkara dayalı bir hesaplaşma içine girerek kendi meşru zeminini oluşturmaya ve söylemini kitlelere aşılamaya başlamıştır. Aristoteles’ten günümüze kadar yaşamla sanat arasında gerçeklik algısını yansıtma (mimesis) kuramının türevleri üzerine kurgulayan ve işlevsel boyutunu arınma (katharsis), ideolojik biçimlendirme, yeni ufuklar açan yaratıcılık gibi pek çok biçimde tanımlayan sanatçı, günümüz dünyasında yeni olgularla yüzleşmek zorunda kalmıştır. Her şeyden önce, dijital tasarımın hükümranlığında sanat ve sanatçı öznel konumunu koruyabilecek midir? Sanat insanın elinden kayıp yapay zekânın eline mi geçecektir? Bu ve buna benzer pek çok soru sanatın yenidünya düzeninde konumunu belirlemeye çalışan sanatçı, sanat tarihçisi, akademisyen ve icracı rolündeki kişilerin sorunsalına dönüşmüştür. Üstelik sadece “evet” ya da “hayır” gibi yanıtlar tatmin edici olmaktan uzaktır. Bunun yanında, “nasıl?” sorusuna da yanıt vermek gerekecektir, çünkü en azından bir insan-yapay zeka yarışı görüntüsü sunan yeni evrende sanatçı, yaratıcılık, insan zekası, ruhsal konumlandırmalar, düşüncenin dışavurumu, duyguların ifadesi gibi pek çok önemli boyutu olan varlık alanının sürdürülmesi ya da yeniden tasarlanması da söz konusudur.

Anahtar Kelimeler:

dijital sanat

PDF

___

Kaynakça:ADORNO, Theador. (2007). Kültür Endüstrisi " Kültür Yönetimi ”, çev. A. Artun, İstanbul, İletişim Yayınları. BAUDRILLARD, Jean.( 2004). Tüketim Toplumu, çev. F. K. Hazal Deliceçaylı, İstanbul, Ayrıntı Yayınları. CHIP, Browning. H. (1968). Theories of modern art: a source book by artists and critics, California, Üniversty of California Pres. DANTO, Coleman Arthur.( 2010). Sanatın Sonundan Sonra. Çev. Z, Demirsü, İstanbul, Ayrıntı Yayınları. DELLALOĞLU, Besim.( 2001). Frankfurt Okulunda Sanat ve Toplum, İstanbul, Bağlam Yayınları.FEATHERSTONE, Mike.(2005) Postmodernizm ve Tüketim Kültürü, çev. M. Küçük, 2. Baskı İstanbu, Ayrıntı Yayınları.GASSET, Ortega. (1998) Tarihsel Bunalım ve İnsan, çev, N. G. Işık, İstanbul: Metis Yayınları.GOMBRİCH, Ernst. H.(1993). Sanatın Öyküsü, çev. B. Cömert, İstanbul: Remzi Kitapevi Yayınları.GÜNEŞ, Sadık.(1995). Medya ve Kültür " Sessiz yığınların kültürel intiharı .” Ankara: Vadi Yayınları,1995.HUYSSEN, Andreas.( 1994). “Postmodernin Haritasını Yapmak”, M. Küçük (Dü.) içinde, ModerniteVersusPostmodernite, çev. M. Küçük, 2. Baskı, s.107-130, Ankara, Vadi Yayınları.KAGAN, M.( 1982). Estetik ve Sanat Dersleri, İstanbul, İmge Kitapevi Yayınları.KUMAR, Krishan.(1999). Sanayi Sonrası Toplumdan Post-modern Topluma Çağdaş Dünyanın Yeni Kuramları. Ankara: Dost Kitapevi Yayınları.KUSPIT, Donald; Sanatın Sonu. Çev. Y. Tezgiden, İstanbul: Metis yayınları, 2004LOVEJOY, Margot.(2008). DigitalCurrents: Art in The Electronic Age, New York, Routledge.LYOTARD, Jean F. (1998). “postmoderne Dönüş”, çev B. Ersan, Modernizmin Serüveni, 2. Baskı, s.20-21, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.MARCUSE, Herbert.(1979). La Dimension Esthetique. Ed.B. Dellaloğlu, Paris: Seuil.ÖTGÜN, Cebrail.(2008) "Sanatçı Olmanın Dayanılmaz Olanakları ve Sanatın Muhtemel Geleceği Üzerine.” Sanatçının Atölyesi, Yaz.SAĞLAMTİMUR. Ö.Zühal. (2010) “Dijital Sanat” Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. Cilt/Vol. : 10 - S ayı/No: 3: 213–238. Eskişehir.SALECL, Renata.( . 2008). ‘’Savaş Sanatları, savaşların Sanatı”, Ed. A. Artun Sanat ve siyaset Kültür çağında sanat ve politika Çev. U. Kılıç, İstanbul, İletişim Yayınları.ŞAYLAN, Gencay.( 2009). Postmodernizm, 4.Baskı, Ankara: İmge Yayınları.STALLABRASS, julian; Sanat A.Ş, Çağdaş Sanat ve Bianeller, çev. E. Soğancılar, İstanbul: İletişim Yayınları, 2009.THOMSON, George.( 1979) İnsanın Özü, çev. C.Üster, İstanbul: Payel Yayınevi.WANDS, Bruce.(2006). Dijital Çağın Sanatı, (O. Akınhay, Çev.) İstanbul: Akbank YayıncılıkYILDIRIM, Özgen.(2010) “Yeni Medya ve Dijital Sanatlar” Hacettepe Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi, Ankara, Sanat Yazıları Dergisi, Sayı 22. S.57.