YAŞLI BAKIMI ÖĞRENCİLERİNE VERİLEN ÖLÜM VE MANEVİ BAKIM EĞİTİMİNİN ETKİNLİĞİ

Bu araştırmada yaşlı bakımı öğrencilerine verilen ölüm ve manevi bakım eğitiminin etkinliğinin değerlendirilmesi amaçlanmaktadır. Tek grup ön test-son test tasarımlı eğitim müdahale araştırmasıdır. Araştırma yaşlı bakım programına devam eden 84 son sınıf öğrencisi ile Ekim 2017 tarihleri arasında yapılmıştır. Veriler; ‘Bilgi Formu’, ‘Maneviyat ve Manevi Bakım Dereceleme Ölçeği’ ve ‘Ölüm ve Ölümcül Hastaya Yaklaşım Tutum Ölçeği’ ile toplanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde tanımlayıcı istatistikler, bağımlı gruplarda t testi ve Pearson korelasyon analizi kullanılmıştır. Yaşlı bakımı öğrencilerinin ölüm ve ölümcül hastaya yönelik tutumları ile maneviyat ve manevi bakım algıları orta düzeyde bulunmuştur. Verilen ölüm ve manevi bakım konulu eğitimin öğrencilerin tutumlarını anlamlı düzeyde iyileştirdiği belirlenmiştir. Öğrencilerin ölüm ve manevi bakım tutumları açısından ölçek toplam puanları arasında pozitif yönlü bir ilişki saptanmıştır. Öğrencilerin ölüm ve manevi bakım tutumlarının desteklenmesi gerekmektedir. Meslek hayatında yaşam sonu dönemdeki bireylere sağlık hizmeti sunacak yaşlı bakım öğrencilerine eğitimleri süresince ölüm ve manevi bakım konularında daha fazla eğitim fırsatı sunulmalıdır.

Anahtar Kelimeler:

Maneviyat, Manevi bakım, Ölüm, Öğrenciler, Tutum

Efficiency of Death and Spiritual Care Education Provided to Elderly Care Students

In this study it is aimed to evaluate the effectiveness of death and spiritual care education provided to elderly care students. The research is an educational intervention research with a single group pretest-posttest design. The study has been conducted with 84 senior students attending the elderly care program between October 2017. The data have been collected with the ‘Information Form’, ‘The Spirituality and Spiritual Care Rating Scale’, and ‘Approach to Death and Dying Patients Attitude Scale’. Descriptive statistics, t-test for dependent groups and Pearson correlation analysis have been used to evaluate the data. Elderly care students' attitudes towards death and terminally ill patients, and their perceptions of spirituality and spiritual care were found to be moderate. It has been determined that the provided education on death and spiritual care significantly improved the attitudes of the students. A positive relationship has been found between the total scores of the scale in terms of death and spiritual care attitudes of the students. It is necessary to support the death and spiritual care attitudes of students. Elderly care students who are expected to provide health services for terminally ill individuals in their professional life should be offered more education opportunities on death and spiritual care during their education.

Keywords:

Attitude Death, Morale, Spirituality, Spiritual care, Students,

PDF

___

Aksayan, S., Gözüm, S. (2002). Kültürlerarası ölçek uyarlaması için rehber I: Ölçek uyarlama aşamaları ve dil uyarlaması. Hemşirelik Araştırma Dergisi, 4(1), 9-14.
Bilge, A., Embel, N., Kaya, F. G. (2013). Sağlık profesyoneli olacak öğrencilerin ölüme karşı tutumları, ölüm kaygıları arasındaki ilişki ve bunları etkileyen değişkenler. Journal of Psychiatric Nursing/Psikiyatri Hemşireleri Derneği, 4(3), 119-124.
Bulut, H. K., Meral, B. (2019). Öğrenci hemşirelerin maneviyat ve manevi bakım algılarının değerlendirilmesi, Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 8(4), 353-362.
Cerit, B. (2019). Influence of training on first-year nursing department students’ attitudes on death and caring for dying patients: A single-group pretest–posttest experimental study. OMEGA-Journal of Death and Dying, 78(4), 335-347.
Cimete, G. (2002). Yaşam sonu bakım: Ölümcül hastalarda bütüncül yaklaşım. İstanbul: Nobel Tıp Kitabevi.
Coyle, J. (2002). Spirituality and health: Towards a framework for exploring the relationship between spirituality and health. Journal of Advanced Nursing, 37(6), 589-597.
Çam, O., Bilge, A., Keskin, G. (2010). Gidenler ve geride kalanlar: İnsan yavrusu ve ölüm yarasını sarmak. İzmir: Dilan Matbaası.
Dağcı, A. (2018). Türkiye’de sağlık hizmetlerinde manevi bakımla ilgili araştırmalar: Sistematik bir analizi. İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(13), 1-22.
Edo-Gual, M., Tomás-Sábado, J., Gómez-Benito, J., Monforte-Royo, C., Aradilla-Herrero, A. (2018). Spanish adaptation of the frommelt attitude toward care of the dying scale (FATCOD-S) in nursing undergraduates. OMEGA-Journal of Death and Dying, 78(2), 120-142
Ergül, Ş., Temel Bayık A. (2007). Maneviyat ve Manevi Bakım Dereceleme Ölçeği’nin Türkçe formunun geçerlilik ve güvenilirliği. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi, 23(1), 75-87.
Erişen, M., Sivrikaya, S. K. (2017). Manevi bakım ve hemşirelik. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 6(3), 184-190.
Frouzandeh, N., Aein, F., Noorian, C. (2015). Introducing a spiritual care training course and determining its effectiveness on nursing students’ self-efficacy in providing spiritual care for the patients. Journal of Education and Health Promotion, 4(34), 1-5.
Govier, I. (2000). Spiritual care in nursing: A systematic approach. Nursing Standard, 14(17), 32-6.
Henoch, I., Melin-Johansson, C., Bergh, I., Strang, S., Ek, K., Hammarlund, K., ...Browall, M. (2017). Undergraduate nursing students' attitudes and preparedness toward caring for dying persons–a longitudinal study. Nurse Education in Practice, 26, 12-20.
İnce, S. Ç, Akhan, L. U. (2016). Öğrenci hemşirelerin maneviyat ve manevi bakıma ilişkin algıları. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma, 13(3), 202-208.
Karadağ, E., İnkaya B. V. (2018). Hemşirelik intörn öğrencilerinin ölmekte olan bireye bakım vermeye ilişkin tutumları. STED/Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 27(2), 92-98.
Kavak, F., Mankan, T., Polat, H., Sarıtaş, S. Ç., Sarıtaş, S. (2014). Hemşirelerin manevi bakıma ilişkin görüşleri. İnönü Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 3(1), 21-4.
Kavas, M. V., Öztuna, D. (2011). Thanatophobia in medical students: Approach to Death and Dying Patients Attitude Scale (ADDPAS) for undergraduate years in medicine. J Canc Educ, 26(4), 774-781.
Kim, J. (2019). Nursing students’ relationships among resilience, life satisfaction, psychological well-being, and attitude to death. Korean Journal of Medical Education, 31(3), 251-260.
Köse, B. G., Karaaslan, M. M., Akbal, Y. (2018). Sağlık hizmetleri meslek yüksekokulunda okuyan öğrencilerin ölüm kaygısı düzeyleri. STED,27(3), 149-154.
McSherry, W., Draper, P., Kendrick, D. (2002). The Construct validity of a rating scale designed to assess spirituality and spiritual care, International Journal of Nursing Studies, 39, 723-734.
Pour, H. A., Özvurmaz, S. (2017). Hemşirelik ve ebelik intörn öğrencilerinde manevi bakıma yönelik algı ve uygulama modelinin değerlendirilmesi. Journal of Contemporary Medicine, 7(3), 225-233.
Uğurlu, E. S. (2014). Hemşirelikte manevi bakımın uygulanması. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 5(3), 187-191.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) (2021 Mart 18). İstatistiklerle yaşlılar 2020. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Istatistiklerle-Yaslilar-2020-37227
Uysal, N., Ceylan, E., Koç, A. (2019). Hemşirelik bölümü öğrencilerinin ölmekte olan bireyin bakımına ilişkin tutumları. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 8(1), 98-105.
Yavuzer, H., Cengiz, M. (2016). Çok Yönlü geriatrik değerlendirme. Türkiye Klinikleri Journal of Internal Medicine, 1(1), 17-23.
Yılmaz, E., Vermişli, S. (2015). Yoğun bakımda çalışan hemşirelerin ölüme ve ölmekte olan bireye bakım vermeye ilişkin tutumları. Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 2(2), 41-46.