İSTANBUL'DAKİ AKTARLARDA ÇOK SATILAN BİTKİ VE BİTKİSEL ÜRÜNLERİN İNCELENMESİ

Son yıllarda tüm dünyada ve ülkemizde yaygınlaşan “doğaya dönüş” akımı, bitkisel ürünlerin kullanımlarının büyük bir popülarite kazanmasına yol açmıştır. Tıbbi bitkilerden yararlanarak hastalıkları tedavi etme ve önleme alışkanlığının giderek artması, bitkisel tıbbi ürün ticaretinde giderek yükselen ve değeri sürekli artan bir pazar oluşmasına yol açmıştır. Bu pazarın en önemli ayağını ise aktarlar oluşturmaktadır. Bu çalışmada, ülkemizin 15 milyondan fazla nüfusa sahip en büyük metropolü olan İstanbul’un aktarlarında en çok hangi ürünlerin satıldığı, destek takviye olarak halkın hangi ürünleri tercih ettiği ve Covid 19 salgınının bitkisel ürünlere talebi nasıl etkilediği araştırılmıştır. Ocak 2021-Mayıs 2021 tarihleri arasında İstanbul’un farklı ilçelerinde faaliyet gösteren 100 farklı aktara yüz yüze anket uygulaması yapılmış ve sonuçlar aktarların verdikleri yanıtlara göre analiz edilmiştir. Aktarlarda genel olarak en çok satılan bitki ve bitkisel ürünler; zencefil, tarçın, zerdeçal, kekik, ıhlamur ve çörek otu’dur. Yaz mevsiminde zayıflamak ve formda kalmayı sağlamak için; yeşil çay, biberiye, kekik ve funda tercih edilmektedir. Bitkisel yağlar olarak daha çok çörek otu yağı, sarı kantaron yağı, susam yağı, badem yağı ve hindistan cevizi yağı satılırken, saç ve cilt bakımı için; gül suyu ve yağı, zeytinyağlı sabun, defne sabunu ve bıttım sabunu ilgi görmektedir. Bitkisel ürünlere ve aktarlara olan ilgi özellikle Covid 19 salgını döneminde artmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Aktar, Bitki, Bitkisel ürün, İstanbul

Investigation of Plants and Herbal Products That are Most Sold at Herbalists in Istanbul

The "return to nature" trend, which has become widespread all over the world and in our country in recent years, has led the use of herbal products to gain great popularity. The increasing habit of treating and preventing diseases by utilizing medicinal plants has led to the formation of a market in herbal medicinal product trade, which is constantly rising and increasing in value. Hence, the herbalists form the most important pillar of this market. In this study, it has been investigated that; which products are sold the most in the herbalists of Istanbul, the largest metropolis of our country with a population of more than 15 million, which products are preferred by the people as support supplements, and how the Covid 19 epidemic affected the demand for herbal products. A face-to-face survey was conducted with 100 different herbalists working in different districts of Istanbul between January 2021 and May 2021, and the results were analyzed according to the answers given by the herbalists. The most sold herbs and herbal products in herbalists are; ginger, cinnamon, turmeric, thyme, linden and black cumin. Green tea, rosemary, thyme and heather are preferred in order to lose weight and keep fit in the summer season. While; black seed oil, St. John's Wort oil, sesame oil, almond oil and coconut oil are sold more as herbal oils, for hair and skin care; rose water and oil, olive oil soap, laurel soap and bittim soap attract attention. The interest in herbal products and herbalists has increased especially during the Covid 19 epidemic period.

Keywords:

Herb, Herbal product, Herbalist, Istanbul,

PDF

___

Adıgüzel, F. ve Kızılaslan, N. (2016). İstanbul ilinde tıbbi, aromatik ve baharat bitkileri satışı yapan aktarların yapısal özellikleri ve mevzuat hakkındaki görüşleri. Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi, 31(1), 40-59.
Altan, S. (2007). Manisa merkez ilçede çalışan aktarların bireysel ve mesleki özellikleri üzerine bir pilot çalışma. Türkiye Klinikleri J Med Ethics, 15, 30-38.
Bayramoğlu, M. ve Toksoy, D. (2008). Aktarlar ve tıbbi bitki ticareti üzerine bir araştırma (Doğu Karadeniz Bölgesi Örneği). Orman Mühendisliği Dergisi, 45, 34-39.
Biçer, İ. ve Balçık, P. (2019). Geleneksel ve tamamlayici tıp: Türkiye ve seçilen ülkelerinin incelenmesi. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 22(1), 245-257.
Çelik, Y. (2014). Konya İlinde tıbbi ve aromatik bitki satışı yapan aktarların sosyo-ekonomik yapıları üzerine bir araştırma. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi, 1(3).
Çelik, T., Şentürk, M. ve Aslantürk, Ö. (2019). Aydın İl merkezinde faaliyet gösteren aktarların kişisel ve mesleki özelliklerinin belirlenmesi. Ordu Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi, 9(2), 126-135.
Eker, H., Eriş, C., Kartal, M., Abuduli, M., Atmaca, S., Topcu, G. ve Şahinöz, S. (2017). The consumption preferences on the use of herbal products in Turkey and opinions on pharmacists. International Journal of Scientefic Engineering and Research, 5, 46-52.
Ersöz, T. B. (2010). Bitkisel ürünler ve güvenilirliği. Bitkilerle Tedavi Sempozyumu, 5-6 Haziran 2010 İstanbul Bildiriler içinde (s. 117-121).
Gürün, M. (2001). Bitkisel ürünlerin kullanımında arka plan. Türk Farmakoloji Derneği Klinik Farmakoloji Çalışma Grubu, 1-5.
Gürün, M. (2014). Bitkisel ürünlerin ve gıda desteklerinin kullanımında arka plan; Hekimler ne bilmeli. Türkiye Klinikleri J Fam Med-Special Topics, 5(4), 6-12.
Lafçı, D. ve Kaşıkçı, M. (2014). Yataklı sağlık kuruluşunda görev yapan sağlık personelinin tamamlayıcı ve alternatif tedavi yöntemlerini bilme ve kullanma durumları. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 3(4), 1114-1131.
Ravishankar, B. ve Shukla, V. (2007). Indian systems of medicine: A brief profile. African Journal of Traditional, Complementary and Alternative Medicines, 4(3), 319-337.
Romagnoli, B., Menna, V., Gruppioni, N. ve Bergamini, C. (2007). Aflatoxins in spices, aromatic herbs, herb-teas and medicinal plants marketed in Italy. Food control, 18(6), 697-701.
Sarışen, Ö. ve Çalışkan, D. (2005). Fitoterapi: Bitkilerle tedaviye dikkat. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 14(8), 182-187.
Tulukcu, E. ve Sağdıç, O. (2011). Konya’da aktarlarda satılan tıbbi bitkiler ve kullanılan kısımları. Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Fen Bilimleri Dergisi, 27(4), 304-308.
World Health Organization (WHO 2001). World Health Organization traditional medicine strategy 2002–2005. Geneva.
Yücel, E. ve Tülükoğlu, A. (2000). Gediz (Kütahya) çevresinde halk ilacı olarak kullanılan bitkiler. Ekoloji, 9(36), 12-14.
Zeren, F., Arslan, N. ve Özgen, Y. (2014). Çorum aktarlarında satılan tıbbi bitkiler. II. Tıbbi ve Aromatik Bitkiler Sempozyumu, 23-25 Eylül 2014, Yalova Bildiriler içinde (s. 23-25).